نظر منتشر شده
۲۶
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 357007
برخی حاضرند بیکار بمانند ولی ...
روایت مشاغلی که شما را انتخاب کردند/ شما چقدر از شغلتان رضایت دارید؟
بخش اقتصادی الف، 8 خرداد 95
تاریخ انتشار : شنبه ۸ خرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۵۰
قطع ارتباط بین شغل و رشته‌های تحصیلی باعث بروز نوعی آشفتگی و افت شدید رضایت شغلی در بازار کار ایران شده تا جایی که امروز کمتر کسی را می‌توان یافت که شغلی متناسب با تحصیلات خود داشته باشد.

حتما شنیده اید که بسیاری از افراد و آشنایان می گویند به شغل خود علاقه ندارند و آنها باید فلان کاره می شدند. برخی حق خود را مشاغل دیگری می دانند و بعضی نیز می گویند برای دستیابی به شغل و حرفه مورد علاقه خود آموزش درست و کافی تحصیلی ندیده و در دوران مدرسه کسی در خانواده و مدارس نبوده تا آنها را به درستی در آن مسیر راهنمایی کند.

همچنین این مسئله مطرح می شود که اصلا در زمان تحصیل کسی نبوده که از آنها بپرسد آیا به آینده شغلی خود فکر کرده اند و آیا به شغلی علاقه دارند و یا خیر؟ شاید پرسیدن این سوالات می توانست جرقه ای در ذهن هر یک روشن کند تا از زمان مناسب به فکر قرار گرفتن در مسیر دستیابی به شغل مورد علاقه خود در آینده باشند.

هرچند ممکن است در سال های اخیر از طریق ایجاد مراکز مشاوره و افزایش سطح آگاهی خانواده ها نسبت به اینگونه مسائل، تلاش های جدی تری برای شناسایی توانایی ها و علایق فرزندان صورت می گیرد ولی دستکم در یک دوره ۲۰ تا ۳۰ ساله در نظام آموزش و پرورش کشور چنین رویکردی وجود نداشته و اگر هم بوده بسیار ضعیف عمل کرده است.

حال امروز ممکن است هزاران نفر در بخش های مختلف اقتصادی کشور مشغول به کار باشند ولی شغلشان را دوست نداشته و تنها برای امرار معاش و یا به دست آوردن شغل مورد علاقه در آینده به کاری وارد می شوند که دقیقا نتیجه ضعف سیستمی است که روزی در گذشته به این وظیفه مهم خود عمل نکرده است. در عین حال، برخی تا رسیدن به شغل مورد نظر و علاقه خود حاضرند بیکار بمانند و دست به کار دیگری هم نزنند.

برخی حاضرند بیکار بمانند ولی ...
کارشناسان بازار کار می گویند اینکه افراد به هر شغلی وارد شوند و یا تا رسیدن به شغل مورد علاقه صبر کنند به نگرش افراد نسبت به کار و میزان نیازهای مالی آنها بستگی دارد. معمولا افرادی که بتوانند از روش های دیگر و یا دریافت حمایت مالی والدین تامین باشند ترجیح می دهند به دنبال کار مورد علاقه خود بروند و افرادی که نیازهای فوری مالی داشته و بدون کسب درآمد امکان تامین مخارج خود را ندارند، مجبور می شوند در مشاغل متفرقه هم وارد شوند.

با این وجود، اینکه افراد بخواهند به دنبال شغل مورد علاقه خود باشند و در آن مسیر گام بردارند مربوط به زمانی می شود که زمینه های دنبال کردن علایق نیز در بازار کار فراهم باشد اما در شرایطی که صدها هزار جوان تحصیل کرده در رشته های مختلف بیکار مانده و جذب شغلی بسیاری رشته ها نیز اشباع شده و استخدام جدیدی صورت نمی گیرد، دیگر مباحث مربوط به دنبال کردن علایق و توانمندی ها رنگ می بازد.

حالا بازار کار ایران در شرایطی قرار دارد که افراد برای فرار از بیکاری و ترس از پیدا نکردن شغل و بالا رفتن سن، به رشته های مختلفی که به آنها پیشنهاد شود و یا فرصت حضور در کاری را پیدا کنند وارد می شوند. دقیقا به این دلیل است که امروز می بینیم در اقتصاد ایران معمولا تحصیلات افراد با رشته های شغلی شان متناسب نبوده و گاه کاملا بی ارتباط است.

البته اینکه افراد ناچارند برای بیکار نماندن شغلی را برگزینند بدون هزینه نیز نخواهد بود چون وقتی فردی علاقه اش به عنوان نمونه کار در بخش فنی و مهندسی بوده و حالا مجبور است به شغل اداری و پشت میزنشینی برای امرار معاش بپردازد، نه زمینه ای برای بروز خلاقیت و نوآوری وجود دارد و نه اینکه فرد لذتی از شغل خود می برد. مسئله وقتی جدی تر می شود که فرد مورد نظر در رشته فنی و مهندسی هم تحصیل کرده باشد ولی مجبور باشد به عنوان کارمند در اداره ای دولتی و یا خصوصی مشغول به کار شود.

قطع ارتباط بین شغل و رشته تحصیلی
مسئله نامتناسب بودن علایق، توانمندی ها، تحصیلات و تصورات افراد درباره شغل با کاری که در آن مشغول به فعالیت هستند یکی از زمینه های پایین بودن بهره وری نیروی کار در ایران است. اینکه به هر دلیلی اجازه داده شده تا معنای ارتباط بین نوع تحصیلات دانشگاهی افراد جامعه با شغلشان از بین برود نتیجه اش آن است که می بینیم احتمالا در یک محیط کاری افرادی با تحصیلات کامپیوتر، حسابداری، مدیریت، مهندسی و معارف در یک نوع شغل فعالیت می کنند!

در ایران تحقیقات رسمی که بتوان آن را مبنای آماری میزان رضایت شغلی حدود ۲۲ میلیون شاغل دانست وجود ندارد ولی برخی کارهای تحقیقاتی نشان می دهد که تنها ۳۵ درصد از کل بازار کار ایران فکر می کنند شغل خوبی دارند و از انجام آن لذت می برند و مابقی ۶۵ درصد چنین تصوری نداشته و انجام آن کار را از سر اجبار و کسب روزی می دانند.

با این وجود، کارشناسان معتقدند ۳۵ درصد رضایت شغلی خیلی هم بد نیست هرچند که باید نسبت رضایت شغلی و نارضایتی برعکس باشد و دستکم ۶۵ درصد افراد از شغل خود رضایت داشته و از انجام آن لذت ببرند. بنابراین یک کار می تواند این باشد که افراد از دوران کودکی و تحصیلات ابتدایی و حتی قبل از آن به سمت تواتنمندی ها و علایق خود سوق داده شده و در آن مسیر تربیت شوند.

رواج اشتغال ناچاری
متاسفانه در ایران فعلا چنین زمینه ای در آموزش و پرورش مهیا نبوده و اغلب جوانان وقتی به زمان ورود به دانشگاه می رسند تازه به دنبال انتخاب رشته تحصیلی هستند؛ هرچند ممکن است بخشی از افراد نیز از قبل گرایش هایی را به برخی رشته ها پیدا کرده و تلاش کنند تا علایق خود را در آن مسیر دنبال کنند.

غلامرضا عباسی در گفتگو با مهر با بیان اینکه امروز شرایط به گونه ای است که بسیاری از شغل خود راضی نیستند گفت: در عین حال، بسیاری به این فکر می کنند که اگر کار فعلی خود را از دست بدهند به جمعیت ۴ تا ۵ میلیون بیکار خواهند پیوست.

دبیرکل کانون عالی انجمن های صنفی کارگران ایران اظهارداشت: این مسائل باعث می شود نه تنها افراد بسیار زیادی از شغل خود راضی نباشند بلکه استرس از دست دادن کار هم به آن اضافه شود. این می شود که برخی مجبورند حتی با دادن تسویه های سفید و اسناد صوری، تلاش کنند تا به هر ترتیبی که شده کار خود را حفظ نمایند ولی این به معنای رضایت از شغل نیست.

عباسی خاطرنشان کرد: اینگونه کار کردن افراد را باید اشتغال مجبوری دانست چون افراد مجبورند شغل خود را حفظ کرده تا بیکار نمانند. متاسفانه در بسیاری از بخش ها مشاغل از پایداری برخوردار نیست و اینها تاثیر مستقیمی در افت بهره وری نیروی کار در ایران دارد.
 
کلمات کلیدی : بیکاری+دانش‌آموختگان+اشتغال
 
متین
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۴:۰۷:۴۸
عده ای دانشگاه را بنا کردند برای جیبهایشان،عده ای با هدف سوء ،دانشگاههای بدون علم را حمایت کردند،حالا همان عده شعار بیکاری سر میدهند تا هدف دیگرشان را به نشان بنشانند! (3728538) (alef-13)
 
Romania
۱۳۹۵-۰۳-۰۹ ۰۱:۱۷:۲۳
حقیقت اینجاست کخ الان دانشگاه رفتن واسه خیلی ها شغل محسوب میشه!با ایسانس رشته اش بیکاره میره فوق و دکترا میگیره فرد سنش میشه 30 سال و بیکاره و تازه تو 30 سالگی میخواد استارت بزنه خوب معلومه نمیشه. (3729915) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۴:۲۷:۳۷
بنده مسئول فنی یک شرکت ارایشی وبهداشتی هستم. ساعت شش صبح از خانه بیرون زده و شش بعدظهر پس از طی 80 کیلومتر به خانه برمی گردم مبلغ حقوق من 1200000 تومان است. با این حقوق اخر یک مسئول فنی چگونه می تواند به وظایف محوله خود که نظارت بر سالم و بهداشتی بودن یک محصول است رسیدگی کند. ابدا از شغل و درامد خود هیچ رضایتی ندارم . و برخی مسئولین کشور را به خدا واگذار کردم. (3728610) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۴:۲۸:۱۲
وقتی تبعیض و بی عدالتی در پرداختها باشد، شما بهترین شغل دنیا را هم داشته باشید ناراضی خواهید بود، همانطور که ما ناراضی هستیم فقط به این دلیل که مدیران و نوچه هایشان ده برابر حقوق ما، دریافتی دارند در حالیکه هیچ کار مثبتی هم انجام نمیدهند و خیلی از آنها کلی هم مفسده اقتصادی و اخلاقی به بار میاورند. (3728611) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۴:۳۱:۲۷
کار برای ماهی 800 هزار تومن که 300 دلار هم نمیشه خیلی جای بحث داره! (3728623) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۲۰:۰۴:۲۳
به نکته خوبی اشاره کردی 300 دلار... (3729424) (alef-11)
 
United States
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۲۰:۳۵:۰۶
$230 دلار! خیلی لطف کردی گفتی 300$ دلار میشه! (3729475) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۴:۴۴:۰۲
شیمی رو با علاقه انتخاب کردم، فوق لیسانس روزانه تهران گرفتم. در حال حاضر هم مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان هستم که به تازگی به همراه استاد راهنمام تاسیس کردیم. شکر خدا همه چی خوبها فقط مشکلمی سربازیهم که دو سال از کاری که واسطه تلاش کردم راه بندازم تقریبا جدام می کنه.
پ.ن : پدرم پزشکه واقعا راضیم پزشکی نخواندم. (3728683) (alef-13)
 
Romania
۱۳۹۵-۰۳-۰۹ ۰۱:۱۳:۳۹
افرین ازین کامنت شما حس خوبی بهم دست داد.
حقیقت اینجاست که اگر کسی تلاش کنه حتی تو همین وضعیت میتونه به موفقیت برسه. (3729910) (alef-11)
 
سیامک
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۴:۵۸:۰۵
متاسفانه این دانشگاه ها هم یه معضل شدن. کسی که فارغ‌التحصیل از فلان رشته شده و چند سال درس خونده حاضر نیست یه کار دیگه انجام بده. کلی مهندس بیکار داریم بعد یه نجار، جوشکار، صافکار و... درجه یک نداریم. کسی هم که مثل ما وقتشو هدر نداد با درس و دانشگاه، رفت شاگردی الانم تو این حرفه ها کلی درآمد دارن. ما موندیم بیکار و بیسواد با یه مدرک دانشگاهی. (3728743) (alef-13)
 
جواد
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۲۱:۱۲:۳۸
برد واقعی را اونا کردن و من و شما باید مدرکمون را بذاریم در کوزه و آبشا بنوشیم (3729521) (alef-11)
 
United Arab Emirates
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۵:۰۳:۰۱
بعد از 15 سال کار ، تبعیض و فامیل سالاری و باند بازی و ترکیب تکنیکهای حرفه ای که باعث نابودی صنعت شده و مدیریت انحصاری !!!!!!!!امان از زندگی ما بریده-
تبعیض تبعیض تبعیض نابرابری اجتماعی و فامیل سالاری (3728767) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۵:۱۰:۱۹
پزشك عمومي بودهً که به دليل مجبور بودن به،كار در منطقه محروم،ترجيح داده،كه در شهر،نمايشگاه ماشين بزند، (3728796) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۷:۲۲:۳۲
کارگری بوده که پول 160 هزار تومنی بخیه رو نداشته و بناچار بخیه بچه اش رو کشیده اند. (3729139) (alef-11)
 
Romania
۱۳۹۵-۰۳-۰۹ ۰۱:۱۴:۴۳
چه ربطی داشت؟ (3729912) (alef-11)
 
Saeid
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۵:۳۹:۱۴
من یک آمارشناس خوب بودم با جایزه ملی در مسابقات دانشجویی از یکی از بهترین و البته بزرگترین دانشگاه کشور.
ابتدا در بانکی استخدام شدم ولی چون با اهداف حرفه ای ام چندان سازگار ندیدم خیلی راحت ازش استعفا دادم تا بروم در حوزه تخصصی خودم مشغول بکار شوم.
در آن حوزه که نام نمی برم افرادی مثل من زیاد بودند که روزی تصمیم گرفته بودند اشتغال در آنجا را با شغلهای پرپول و منفعت عوض نکنند.

اما حالا
نه عزیزم، سازمان ها و نظام اداری اصلا دنبال کار نیستند که بخواهند به من و تخصصم اهمیت بدهند.
یادمه کدنویس و تحلیلگر پرشوری بودم همه جا تحویلمون می گرفتند! الانم تحلیلگری رو بورسه.

به هرحال، ما برای خدمت در مشاغل عمومی انگیزه داریم ولی نظام اداری وضع خوبی ندارد. بیشتر توضیح نمی دهم چون فقط میخواهم صدامو برسونم.

ما برای خدمت در بخش عمومی واقعا انگیزه داریم و نمیخواهیم در بخش خصوصی خدمت و عمرمون را بفروشیم ولی به شرطی که انگیزه ها را سیستم نکشد! (3728877) (alef-13)
 
عطا
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۶:۱۶:۱۰
من ساندویچی دارم و معتقدم کاسبی بهترین شغل دنیاست
تنها ایرادساندویچی این بود که نیاز نبود به خاطرش 6 سال تو دانشگاه درس بخونم (3728964) (alef-11)
 
مصطفی
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۶:۲۰:۲۳
به نام خدا من بیکارم..شغلی منو انتخاب نکرده.. (3728977) (alef-11)
 
امیر عسکری
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۶:۲۷:۲۱
من فارغ التحصیل لیسانس و فوق لیسانس مهندسی از دانشگاه صنعتی شریف هستم. کارنامم پر از افتخاراتیه که همش شده برام آه و افسوس و تناقض هایی که مثل خوره به جونم افتاده. ایا حق من از این زندگی حقوق کارمندی 1300 هزارتومنیه؟ چرا باید تاوان نداشتن یک مشاور تحصیلی خوب که اینده ی رشته و شغلیمون رو بهمون نشون بده تو مدرسه را من باید بدم؟ چرا نرفتم تجربی که الان یه پزشک متخصص باشم با ماهی حداقل 20-30 ملیون درامد. زندگیم شده پر از چراهای بی جواب.... (3729000) (alef-11)
 
سيد عباس
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۸:۴۱:۱۹
با سلام و عرض تشكر از مطرح كردن اين موضوع مهم به زعم بنده مشكل اساسي در كشور ما ارائه مدارك بدون پشتوانه علمي به دانش پژوهان مي باشد بقدري مدرك گرايي زياد شده كه يك آبدارچي در يك اداره دولتي نيز عليرغم اينكه ميدونه تحصيلش تو كارش تغييري ايجاد نميكنه رفته ليسانس گرفته حالا خود عزيزان قضاوت كنيد ده نوع دانشگاه بنده با تمام احترامي كه به عزيزان تحصيلكرده دارم بجز دانشگاه هاي معتبر كه همگان مي شناسند هيچ كدام ديگر را قبول ندارم مجموع اقدامات اين قيبل دانشگاه ميشود ايجاد توقع در افراد حال آيا يك جوان ليسانسه يا فوق مي آيد برود جوشكار يا مكانيك يا بغال يا غيره بشود مسلماً خير از طرفي دولت نيز دارد به سمت كوچك سازي سوق پيدا مي كند و يعني استخدام منتفي است بيياييد قبول كنيم تا بخش خصوص در كشور راه نيفتند وضع جوانان ما همين است ، فقط خدا رحم كند به حال جوانان عزيزمان كه عمرشان دارد تلف ميشود (3729298) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۹:۰۸:۴۳
دولت خاتمی به عنوان ام الفساد دولتهای بعد از انقلاب زمینه ساز همه فسادهای اخلاقی اجتماعی و فرهنگی و پولی بوده (3729343) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۱۹:۵۸:۲۳
لیسانس پرستاری هستم. تقریبا از شغلم راضی هستم. و میدونم که از بیشتر لیسانس ها درآمدم بیشتره ولی خوب ارزش کارم هم بیشتره (3729409) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۸ ۲۱:۵۵:۵۸
بزرگترين مشگل ما اينه كه هميشه در شرايط حساس كنوني قرار داريم، به همين دايل هيچوقت نتوانستيم دستمزد، و ماليات، را واقعي كنيم، به عنوان يك كارفرما ميگم دستمزد بسيار پايينه، البته ما در كارگاهمان كمي بيشتر حقوق ميديم، ولي بازار هم ضعيفه، از آنطرف اجاره مغازه و انبار ، سوله و دفتر اداري بسيار گران و سرسام آوره، و هزينه ها رو خيلي خيلي بالا ميبره، و كاملن قراردادهاي اجاره غير قانونيه، در مرحله بعدي ما اصن نيروي كار تربيت نكرديم، بسياري از كار ها در كشور ما عاره، حتي قبولي دانشگاه هايمان بر اساس مد روز پيش ميره نه نياز واقعي سال هاي آتي كشور، در بخش گردشگري هم كه به دلايلي كه همه ميدانيم خودمون رو از فرصت هاي شغلي بسياري محروم كرديم، در سفري كه با تايلند داشتم يه گوسفند آورده بودن و از مردم ٢٠٠٠تومن به پول ما ميگرفتن كه باهاش عكس بگيرن، و چقدر خانواده هاي چيني علاقه داشتند برام جالب بود، خلاصه مشگلات زياده ولي قابل حله، اما انگار دست هايي از اين مشگلات حمايت ميكنند و نفعشان در همينه، و جالب دولت هم خيلي نا چيز با ايشان مبارزه ميكند. (3729623) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۹ ۰۰:۴۲:۲۵
اینها برای جوانهاست. برای فردی 20 سالست با مشکل بیکاری روبرو است فقط بتواند جایی اشتغال داشته و بخور و نمیری هم باشد و یا یک خوداشتغالی.
مسئله درامد و امکان استقلال مالی درجه اول اهمیت است. اما بیکاری طولانی مدت، عواقب ناگوارتری دارد. منزلت اجتماعی انسان آسیب میبیند، چه بسا مردها به مرحله مجردی دائم برسند و به تبع زنها همچنین. این افراد اسیب روجی شدید میبینند، با وجودی انسانهای باخلاقی هستند ولی در جامعه به چشم سربار به انها نگریسته و احترام و شخصیت لازم برخودرا نیستند. (3729890) (alef-11)
 
تبریزی
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۹ ۰۷:۱۸:۲۱
من هم رفتم به جای رشته های تاپ رشته تجربی دبیری زبان خوندنم چون می خواستم استاد دانشگاه زبان شم و به این رشته واقعا علاقه داشتم. تا حالا هم هیچکسی رو ندیدم سطح زبانش اینقدر بالا باشه دیگه این رو بعضی از اساتیدم هم به خودم گفتن که یه مورد استثنایی هستم چون تعداد خیلی زیادی اثر به زبان انگلیسی دارم که کلمه به کلمه اش مال خودمه که متاسفانه کسی نمی تونه کمک کنه به صورت کتاب در خارج چاپش کنم (چاپش اینجا به درد نمی خوره). هر سال هم شاگرد اول مدارس و دانشگاه بودم. فوق لیسانس رو که گرفتم تازه فهمیدم تو این رشته یه چیزی حدود هزار نفر دکترای بیکار هست برای همین با وجود دو بار قبولی در دکترا ادامه ندادم. الان هم در آموزش و پرورش در مناطق دورافتاده مشغول به کارم و بعد از ده سال کار کردن دارم می گیرم یک میلیون و خرده ای. جالب اینجاست که فوق دیپلم وسط شهر کار می کنه و من با این سطح سواد هر روز باید پنج شش ساعت تو جاده ها باشم و برم بالای کوه ها هنر و پرورشی (درس های غیرتخصصی) و یه پنج شش ساعتی هم زبان تدریس کنم کلی هم توهین بشنوم که چرا پنج دقیقه دیر رسیدی چرا نتونستی ماشین گیر بیاری و ... انتقالی هم که اصلا نمی شه گرفت چون کلی معلم مازاد هست. البته چیزی کم نمی ذارم و بهترین تدریس رو دارم ولی خیلی از این وضع ناراضی ام. واقعا دیگه زندگی تو ایران شده بیگاری و اعصاب خردی و روزمرگی بدون امید به آینده. (3729998) (alef-11)
 
شهروند درجه سوم
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۳-۰۹ ۰۹:۵۲:۱۳
به گفته یکی از دوستانم که مدرس اقتصاد در دانشگاه هستند ما مواجه با یک نظام برده داری در کشور هستیم منتها در یک شکل امروزی و مدرنتر .... شما فکر کنید نظام کاری ما تمامش سو استفاده از نیروی کار هستش و به نوعی کار در مقابل غذا هستش ... و در بسیاری از موارد با سو استفاده جنسی نیز مواجه هستیم .حق حرف زدن و حق دفاع از حق -حق اعترض - و... نداری -300 دلار که خوبه بسیاری از مردم خصوصا خانم ها برا کمتر از 200 دلار کار می کنند... حال این قصه سر دراز دارد!!! (3730208) (alef-13)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.