1- در نتیجه موج سازی رسانه های متمول، بار دیگر جهان شاهد ماجرایی تکراری است که الگوی غلو آمیز آن را در یک طنز سیاه قدیمی می توان دید:
بوش (هیتلر) گفت که تصمیم گرفته ایم میلیون ها مسلمان (یهودی) را بکشیم و آنجلینا جولی (یک اردک) را هم وسط پایتخت اعدام کنیم، بلافاصله مخاطبش با شگفتی پرسید چرا آنجلینا جولی؟
بوش رو به مشاورش کرد و با خوشحالی گفت «می بینی که مطابق پیش بینی من، کشتن آن مسلمان ها کسی را برآشفته نمی کند!»

محصول مقایسه شدت هیاهوی جهانی پیرامون تراژدی جمال خاشقچی و معشوقه ناکامش نسبت به واکنش رسانه ای به بمباران و محاصره ۴۲ ماهه مردم بی گناه یمن -به حکم همین حاکمان سعودی- تامل برانگیز و البته قریب به انتظار بوده است.

۲- علی رغم ادعای بی اطلاعی از سرنوشت خاشقچی، کشته شدن وی رسما از سوی ریاض تایید شد اما باید در انتظار واکنش ها به روایت رسمی از جزییات تحقیقات نشست. مواضع دیگران نسبت به روایت رسمی ریاض تعیین کننده تاثیر پرونده خاشقچی بر آل سعود خواهد بود. اکنون بر اساس گزارشات رسمی آنکارا از گستره تحقیقات دادستانی می توان نتیجه گرفت که برخلاف تعارفات ظاهری، عدم همکاری ریاض با آنکارا سبب انجام عملیات گسترده ترکیه برای یافتن پاسخ معمای خاشقچی شده است. شگفت اینکه ریاض اعلام کرد همکاری اردوغان در روشن شدن پرونده کشته شدن خاشقچی در کنسولگری عربستان بسیار ارزشمند است!

۳- پیش از این ماجرای پر سر و صدا، طی سال های اخیر رفتارهای عجیبی از سوی حاکمان جوان ریاض سر زد. ابتدا بیرق ائتلاف اسلامی برافراشتند و به یمن حمله کردند. در ارزیابی میزان استیصال ایشان همین بس که «ائتلاف اسلامی» حتی در نام اعلامی شکست خورده و مبدل به «ائتلاف عربی» شده و پس از ۴۲ ماه دستاوردی جز کشتار و قحطی و تعمیق ریشه خصومت ها نداشته است. در سطحی دیگر منطقه شاهد تحرکات مزورانه نسل جوان آل سعود هم بود. اعدام شیخ نمر با پیش بینی خشم محتوم ایران سرانجام منجر به جبهه سازی تبلیغاتی عرب علیه عجم شد. سپس به بهانه ای قطر را با عواقب نه گفتن به اوامر ریاض روبرو کردند تا جبهه امت عربی علیه اخوان مسلمین تحکیم شود. نوبت به لبنان هم رسید تا شاید سعد حریری گروگانی باشد که گسل میان حزب الله با باورمندان به سیادت برادر سعودی را فعال کند اما سید حسن نصرلله هوشمندانه ضمن همصدایی با رقبای داخلی توانست با توسل به اتحاد ملی این توطئه را ناکام بگذارد. اکنون اگر چه از تسویه حساب با خاشقچی سخن به میان می آید اما در راستای آنچه تاکنون از نسل جدید آل سعود سرزده، به نظر می رسد هدف طراحی ایشان در این مقطع تحریک ترکیه به ضدیت علنی با حاکمان عربستان باشد. (بعبارتی خاشقچی وسیله است) آنچه اردوغان طی حمایت از قطر، محکومیت دولت کودتایی مصر، پرچمداری حقوق عرب های فلسطین، استقرار نظامی در حیاط خلوت عربستان، حمایت از شبکه بین المللی اخوان المسلمین و... مرتکب شده هرگز خوشایند حاکمانی نیست که ایران را با طرح گفتمان اتحاد امت عرب در مقابل دخالت عجم مورد هجوم قرار می دهند.

۴- نسل جدید سعودی در ضعف پرچمداران سنتی عربیت، فرصت طلبانه عَلم رهبری گفتمانی امت عربی را بر دوش گرفته اند که گویی زیر سایه آن رویای اسلام میانه رو مطلوب غرب و ناتوی عربی هم تعبیر خواهد شد! طی این رویابافی نیز انزوای ترکیه که عضو کلیدی ناتو محسوب می شود و اسلام میانه رو را نسخه ای جعلی می خواند، یک گام بلند خواهد بود. شاید جوانان آل سعود در این محاسبه به خطا نرفته باشند که غالب کشورهای عربی در بزنگاه انتخاب میان ترکیه و عربستان چاره ای جز ترجیح پشتیبانی عربستان نخواهند داشت اما تقلای اردوغان (با برچسب برادری اسلامی) نیز سالها بر این متمرکز شده که مانع شکلگیری و پیشنهاد این دوگانه شود.

۵- در گام نخست اتحادیه عرب با عجله بیانیه پشتیبانی از ریاض را صادر کرد اما تاکنون آنچه ترکیه در آزمون قتل خاشقچی ارائه داده نشان از حسابگری و هوشمندی دارد. علی رغم تحریکات احساساتی احزاب اپوزیسیون ترک علیه عربستان، دولت اردوغان طی این شطرنج با کنار زدن حواشی پرونده کشیش آمریکایی موفق شده موج رسانه های جهانی را به سمت و سویی هدایت کند که مسئولیت آنکارا فرای ملاحظات دوجانبه بلکه پاسخی به انتظارات جهانی محسوب شود. ترکیه مغرور امید دارد که ضمن ارائه گزارشی حرفه ای یکی از مجموع چندین کشور جهان باشد که نگرانی مشروع نسبت به کشته شدن خاشقچی دارند. اگر ریاض گام به گام ناچار به تایید تحقیقات ترکیه شود آنگاه کشور اردوغان از تهدید هزینه های برنامه ریزی شده در امان خواهد ماند.

اولین تماس تلفنی ملک سلمان با اردوغان درباره خاشقچی به ابتکار شاه سعودی برقرار شد. اینکه ملک سلمان با دقت اردوغان را «برادر» خطاب کرد نشانه ای از دست بکار شدن ریش سفیدان است و شاید خوشبینانه بتوان گفت توطئه جوانان به موانع جدی خورده است. خواست اخراج ترکیه از امور امت عربی می تواند محور اجماع سازی آل سعود میان کشورهای عربی شود البته در صورتیکه اردوغان کمی غفلت کند و واکنشی احساسی بروز دهد. در نتیجه اعتماد به تجربه اردوغان، شاید که دود این آتش بازی بیش از هر دیگری چشم توطئه گران جوان سعودی را بیازارد.