باشگاه خبرنگاران جوان گفتوگویی با حجت‌الاسلام مصباحی مقدم رفتیم درباره شرایط اقتصادی کشور و مباحث بودجه و... داشته است که در ادامه میخوانید:
با عرض سلام و تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، یکی از مسائلی که کشورمان با آن روبروست، مسئله تحریم‌هایی است که شرایط اقتصادی کشور بعد از فتنه ۸۸ رو به وخامت گذاشت و تحریم‌ها تشدید شد؛ از سویی سفارش‌های رهبر انقلاب برای مقاوم سازی اقتصاد در برابر فشار‌های خارجی مهم عملی نشد. چرا این مسئله صورت گرفت و دلیل این مسئله از منظر شما چه بود؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: هرگاه ملت ایران به صورت یکپارچه همراه با دولتمردان در مقابل استکبار جهانی با مقاومت ایستادند موفق و پیروز شدند و مسائل به خوبی پیش رفت اما هرگاه در داخل اختلاف و انشقاق و دو دستگی به وجود آمد، دشمنان نظام فرصت را غنیمت شمرده‌اند و ضربات نظامی و اقتصادی وارد کردند.
در دوران قبل از جنگ، اختلاف شدیدی بین سران قوا به وجود آمد و در بین مردم هم دو دستگی وجود داشت، صدام از این فرصت بهره گرفت و با حمایت و تحریک آمریکا به ایران حمله کرد. این حملات وقتی صورت گرفت که اختلافات داخلی در اوج بود؛ باید این مسئله برای ما تجربه شود، کما اینکه در دوران دفاع مقدس این امر تجربه شد و پیروزی‌ها به خوبی رقم خورد.
در جریان انتخابات ۸۸ که اوج قدرت، عزت و عظمت نظام جمهوری اسلامی بود، شرایط به گونه‌ای رقم خورده بود که انتظار می‌رفت دولت آمریکا نسبت به ایران انعطافی نشان دهد، علائمی هم از این انعطاف نشان داده شد از جمله می‌توان به اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا و نامه‌نگاری او به ایرانیان و تبریک عید نوروز اشاره کرد.
متاسفانه با اینکه انتخابات بسیار پرشور و حماسی شکل گرفت و ۴۰ میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند و تا آن زمان از نظر سطح مشارکت بی‌نظیر بود، جر زدن سیاسی در داخل به اختلاف داخلی دامن زد، فتنه را برانگیخت و اوضاع را برای ملت کشور غبارآلود کرد و این تصور پدید آمد که در انتخابات دستکاری صورت گرفته است. این یک القاء و اعلام تقلب بزرگ، خود دروغ بزرگی بود که از سوی کاندیدای شکست خورده مطرح شد و او خود را پیروز انتخابات معرفی کرد.
نباید اجازه دهیم ضعف انسجام داخلی موجب بهره‌برداری دشمن شود
در چنین شرایطی استکبار جهانی مجددا فرصت را غنیمت شمرده و این احساس به آنها دست داد که فرصت خوبی برای ضربه زدن است. از این جهت شاید اشاراتی هم از طرف بعضی از جریانات سیاسی داخل به غربی‌ها بود که موقع اعلام و اعمال تحریم‌هاست. به هر حال از آن پس شاهد صدور قطعنامه‌های متعدد از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد بودیم چرا که ضعف انسجام داخلی موجب بهره‌برداری دشمن می‌شود و این امر بسیار طبیعی است.
ما نباید از دیگران انتظاری غیر از این داشته باشیم، آنچه که هست گلایه از کسانی است که در داخل کشور باید موقعیت‌ها را خوب شناسایی کنند و اجازه ندهند شرایط به‌گونه‌ای پیش برود که دشمنان شاد شوند و از آن بهره بگیرند.
هرگاه به نحوی پیش رفتیم که مجددا انسجام داخلی بازیابی شد و اتحاد به خوبی خودش را نشان داد، باز می‌بینیم که دشمنان ما در مقابله با نظام جمهوری اسلامی دچار سستی و ضعف و گاهی تردید می‌شوند، اما هرگاه در داخل به آنها سیگنال‌هایی داده می‌شود که در داخل چند صدایی وجود دارد، آنها طمع می‌کنند.
اگر اقتصاد مقاومتی در کشور اجرا می‌شد از بیشتر شدن تحریم‌ها جلوگیری می‌کرد
باید بدانیم حرف اول را در مقابله با دشمن، مقاومت و قاطعیت ما می‌زند. رهبر معظم انقلاب، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را به عنوان پیشگیری مطرح کردند که اگر اقتصاد ما مبتنی بر اقتصاد مقاومتی می‌شد، ما دچار تحریم‌های بیشتر نمی‌شدیم، اما مدیریت اجرایی کشور غفلت زده است. غافل از اینکه این سیاست‌ها و رهنمود‌ها برای عمل است نه برای شعار و نه برای تکرار که آنچه رهبری می‌گویند، مسئولان هم تکرار کنند. جدی نگرفتن این مسئله موجب شده است که دشمنان از همین نقطه ضعف استفاده کنند.
نقطه ضعف کشورمان وابستگی به درآمد نفت است
اکنون نقطه ضعف ما وابستگی به درآمد نفت است و این نقطه ضعف اهرم فشاری برای آنها شده است. اگر این نقطه ضعف از سال ۹۲ تاکنون گام‌های جدی و قوی برای برقراری اقتصاد مقاومتی برداشته می‌شد، وابستگی خود را به درآمد نفت خام کاهش داده بودیم این اهرم فشار را از دشمن خارج کرده بودیم. اکنون هم نباید فرصت را از دست داد، حتی در شرایط جنگ اقتصادی باید از آن بهره گرفت و بدانیم راه حل همین اقتصاد مقاومتی و توجه به ظرفیت‌های درونی اقتصاد است که اگر این اتفاق رخ دهد، ما از نخبگان خود برای مدیریت‌ها و از جوانان تحصیل کرده نخبه استفاده کنیم، یقینا عقب ماندگی‌های خود را به سرعت می‌توانیم جبران کنیم.
بررسی خبر‌های مربوط به ناآرامی‌ها در کشور نشان می‌دهد جریان ضد انقلاب و حامیان داخلی آنها همزمان خواستار افزایش تحریم‌های اقتصادی علیه کشورمان شده اند اتفاقی که آغاز آن در سال ۸۸ بود. چه ارتباط معناداری میان اغتشاشات داخلی و تحریم‌های اقتصادی وجود داشت؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: بعضی‌ها ایران را با کشور‌های غربی که احیانا دچار اغتشاشاتی مثل فرانسه هستند، مقایسه می‌کنند. اغتشاشات در فرانسه حاصل کارکرد داخلی آنهاست و هیچ گونه تحریک خارجی ندارند و البته نظام سرمایه داری نظامی است که درون ذات خود دچار بحران‌هاست؛ این بحران‌ها هر از چندی خود را نشان می‌دهند. یک بحران بزرگ در غرب بین سال‌های ۱۹۲۸ تا ۱۹۳۲ رخ داده که به آن بحران بزرگ می‌گویند که تا سال‌ها اثر خود را گذاشته بود. مجددا در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ یک بحران بزرگ رخ داد و با توجه به اینکه غرب طرف تجارت کشور‌های مهم اقتصادی جهان است، این قدرت را دارد که بحران خود را به تدریج به دیگران منتقل و تقسیم کند و اینگونه بحران خود را تخفیف دهد و زودترجمع شود.
اما ذات اقتصاد غربی و سرمایه داری لیبرال است که بحران‌زاست و می‌بینیم هر از چندی اتفاقاتی می‌افتد. پیشتر سالیان متمادی ۴ کشور اروپایی ایتالیا، اسپانیا، پرتغال و یونان دچار بحران افزایش بدهی‌ها شدند به طوری که اعتصابات کارگری بسیار زیادی رخ داد، اتوبوس‌ها اعتصاب کردند و هواپیمایی‌ها و قطار‌ها اعتصاب کردند و این اتفاقات به صورت طولانی مدت باقی ماند و آنها در مقابل یک اقتصاد ریاضتی را انتخاب کردند و مورد حمایت اتحادیه اروپا و بانک جهانی بودند که بتوانند بحران‌های خود را کاهش دهند، اما هیچ عامل خارجی نبود که بخواهد این بحران‌ها را دامن بزند.
اما جمهوری اسلامی با توجه به اینکه یک کشور انقلاب کرده و کشوری است که علیه منافع استکبار جهانی قیام کرده، بنای استکبار جهانی بر این است که نگذارد این ملت آرام بگیرد و دائما قصد براندازی داشته و آنگاه که موفق به براندازی نشده است، دائما قصد بحران آفرینی و مشکل برای این ملت بوده است.
تحریکات خارجی با استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای به صورت غوغا دنبال می‌شود و عده‌ای در داخل هوادار آنها هستند و طبعا به موقع سیگنال‌های مناسبی را به آنها می‌دهند که اکنون می‌توانند تحریم‌ها را شروع کنند آنها هم ازین بهتر چه می‌خواهند که ببینند که ستون پنجمی در داخل کشور وجود دارد و با آنها هماهنگ است و این‌ها را دنبال می‌کند.
مدیران و مسئولانی که تصمیم به موقع نمی‌گیرند از ستون پنجم هم بدترند
بدتر از ستون پنجم، مدیران و مسئولانی هستند که با ضعف و سستی خود و تصمیماتی که به موقع نمی‌گیرند، نوعی همنوایی در رفتار به آنها نشان می‌دهند. یعنی نوعی رفتار می‌کنند که نتیجه آن به کام آنهاست. با اینکه دولتمردان ما طی این چندسال پس از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر فقط شعار اقتصاد مقاومتی داده اند، کدام برنامه برای اقتصاد مقاومتی اجرا شده است. کدام اهداف اقتصاد مقاومتی محقق شده است و دولت بیاید کارنامه خود را نشان دهد تا ما قانع شویم.
این نشان می‌دهد که نه روحیه جهادی وجود دارد و نه روحیه‌ای که برنامه‌های اقتصاد مقاومتی اجرا شود هنوز که هنوز است و بعد از این ناکامی که در توافقنامه برجام رخ داده است و دشمن مجددا از این موافقت نامه خارج شده، اما باز هم امید دارند که غربی‌ها کاری کنند و ان‌ها معلوم است که هیچ کاری انجام ندهند، اما سوال اینجاست چرا نباید روی پای خود بایستیم و از آنها قطع امید کنیم.
اگر می‌خواهند امید داشته باشند اشکال ندارد، اما وزن امید را نسبت به آنها کاهش دهند و وزن امید را نسبت به جوانان، ظرفیت ملت، نخبگان افزایش دهند این سرزمین پهناور و غنی از نظر ذخایر زیرزمینی به گونه‌ای هست که انسان خیال کند که حتما باید دیگران زیر بال ما را بگیرند. قطعا چنین نیست. من هرگز نمی‌گویم که روابط اقتصادی را با کشور‌های دیگر قطع کنیم، اما نظرم این است که از موضع قوت و قدرت با دیگران ارتباط برقرار کنیم و آن وقت که از ظرفیت‌ها استفاده کنیم و اهم ظرفیت‌های ما ظرفیت انرژی و نیروی انسانی ماست.
تحقق پیش بینی دولت برای فروش نفت بسیار سخت خواهد بود/ شش برابر میانگین جهانی انرژی مصرف می‌کنیم
ارزیابی شما از بودجه ارائه شده از سوی مجلس چیست؟ چقدر در بودجه به مسئله شرایط تحریمی و کاهش فروش نفت توجه شده است؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: بسیار روشن است که حداکثر ظرفیتی که دولت پیش‌بینی می‌کند که می‌تواند برای فروش نفت استفاده کند در بودجه آورده است. نه تنها حداکثر ظرفیت که یک و نیم میلیون بشکه پیش بینی شده است و تحقق آن سخت خواهد بود بلکه حداکثر قیمتی که ممکن است برای آن پیش‌بینی کردند. طبق سیاست‌های ابلاغی باید ۳۴ درصد درآمد‌های نفت به صندوق توسعه ملی واریز شود، اما همین را دریغ می‌کنند و این را به ۲۰ درصد بعد از تذکر رهبر تقلیل دادند در غیر این صورت مبنای آنها ۱۰ درصد بود یعنی سهم صندوق توسعه ملی را در نسخه اول که به مجلس دادند ۱۰ درصد بود که این به معنای حداکثر استفاده از ظرفیت نفت است.
اکنون شرایط اقتضاء می‌کند که ما اقتصاد دوران جنگ را برای خود تعریف کنیم. در دوران دفاع مقدس اقتصادمان چگونه بود؟ اتکا به درآمد نفت چقدر بود؟ از ۶ میلیارد دلار صادرات نفت تا ۱۰ میلیارد دلار را در نظر بگیرید اکنون سخن از ۴۰ میلیارد دلار درآمد نفت است. نباید همه آنها را استفاده کنیم و باید به حداقل‌ها کفایت کنیم و علاوه بر آن دولت باید هزینه‌های جاری را کاهش دهد. هزینه‌های جاری اکنون بالای ۹۰ درصد بودجه عمومی را به خود اختصاص داده است و تقریبا ۱۰ درصد بودجه عمومی به عمرانی تخصیص پیدا کرده است و همین هم معلوم نیست.
۶۲ هزار میلیارد تومان را برای بودجه عمرانی گذاشته‌اند و این یک پیش بینی است، اما اینکه آیا محقق می‌شود یا نه. از آن طرف ۴۳۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی است که نشانگر این مسئله است که سهم جاری به شدت افزایش پیدا کرده و هزینه‌ها بالا رفته است و اگر هزینه‌ها بالا رفته است، جای صرفه جویی دارد. ما می‌توانیم در انرژی صرفه جویی کنیم وقتی که روزانه ۹.۲ دهم میلیون بشکه معادل نفت، نفت و گاز می‌توانیم تولید کنیم و بیش از ۷۰ درصد آن را در داخل مصرف می‌کنیم، این مصرف مصرف بی‌محابا و اسراف آمیز است.
هم در بخش تولید پر مصرف هستیم، هم در بخش حمل و نقل و هم در بخش خانگی پرمصرف هستیم و همه پرمصرفیم و ۶ برابر میانگین جهانی در حال مصرف انرژی هستیم. آیا نباید در شرایطی که در حال جنگ هستیم صرفه جویی کنیم؟ اگر صرفه جویی خوبی کنیم، می‌توانیم سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار از فروش حامل‌های انرژی درآمد کسب کنیم. دوران جنگ را اینگونه باید پشت سر گذاشت، نه اینکه هرچه بیشتر مصرف کنیم و اگر چنین اتفاقی بیفتد آن درآمد را می‌توانیم سرمایه گذاری کنیم و کسب و کار را رونق دهیم.
همچنین می‌بینیم که سهم اتکا به مالیات به طور نسبی در حال کاهش است. البته در شرایط رکود اقتصادی، طبیعی است از کسانی که مالیات می‌دهند کاهش یابد، اما چرا نباید از کسانی که مالیات نمی‌دهند، مالیات گرفت؟ و بنا به قول سازمان امور مالیاتی ۴۰ درصد فرار مالیاتی داریم. علاوه بر اینکه اگر مالیات بر عایدی سرمایه بر مجموع درآمد وضع شود، می‌تواند کاهش درآمد نفت را جبران کند؛ بنابراین اتکای ما باید به سمت مالیات‌ها برود و این مخصوص کسانی است که مالیات نمی‌دهند و کم هم نیستند کسانی که در بانک‌ها ارقام درشتی هم سپرده گذاری کردند و مالیات هم نمی‌دهند.
درباره یارانه ثروتمندان هیچ فکری انجام نشده است
یکی از چالش‌های اساسی که هرسال با آن روبرو هستیم، یارانه ثروتمندان است که با وجود اینکه سال‌ها از آن می‌گذرد برای آن فکری نشده است چرا دولت برای این مسئله اراده‌ای ندارد؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: چند وقت است قرار است این اتفاق بیفتد، اما نیفتاده است.
دولت عزمی برای قطع یارانه ثروتمندان ندارد
گفته شده است که امسال قرار است یارانه سه دهک ثروتمندان را حذف کند، این مسئله چقدر قابل عملی شدن است، ارزیابی شما از این مسئله چیست؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: چندین سال در بودجه این بحث آمده است. دولت عزم این کار را ندارد و اکنون آن را به استانداران واگذار کرده است. وقتی که دولت ملی اراده‌ای ندارد چه انتظاری از استانداران و بقیه دارید، استانداران در استان‌ها با ثروتمند استان بیشتر رودربایستی دارند تا دولت ملی که از از نظر ارتباط، فاصله بیشتری با مردم دارند.
آیا توانایی شناسایی واقعی آنها را ندارد؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: پایگاه‌های اطلاعاتی الکترونیکی که دولت در اختیار دارد به خوبی امکان شناسایی ثروتمندان را دارد، اگر آن پایگاه‌ها که بیش از ۳۰ سامانه است، با هم لینک شوند و اطلاعات آنها در کنار هم قرار بگیرند، به خوبی با یک دکمه می‌توان فهمید که چه کسی چه چیزی دارد و چه کسی چه چیزی ندارد و با یک دکمه می‌شود آنها را حذف کرد.
دولت اراده‌ای ندارد و این بسیار روشن است که دولت انتظار دوره دیگر رای هم برای خود ندارد، اما انتخابات مجلس در پیش است و لابد می‌خواهد مجلس آینده هم هوادار او باشد و بخشی از سامانه رای حامی دولت همان گروه ثروتمندان هستند.
دغدغه دولت واردات «خاک زیر چای گربه» است
امسال از سوی رهبر انقلاب اسلامی به نام حمایت از کالا‌های داخلی نامگذاری شد، در این سالی که گذشت چقدر این حمایت از این مسئله در عملکرد مسئولان دیده شد؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: ظاهرا تعدادی از اقلام وارداتی را صورت کرده‌اند و به گمرک‌ها داده اند که ورود این‌ها به کشور ممنوع است و این اقلامی هستند که در داخل کشور تولید می‌شود. گرچه این اقلام جلوتر هم بخش مهمی در کشور وجود داشته است و اگر این قانون درست اجرا شود شاید بتوانند بخشی از خواسته‌ها را تامین کنند.
اما همه حقیقت این نیست، از سویی می‌بینیم مبارزه با قاچاق به صورت قوی و قاطع صورت نمی‌گیرد؛ یعنی همین اقلامی که نباید وارد شود به صورت قاچاق وارد می‌شود. به علاوه بسیاری از چیز‌هایی که وارد می‌شود، نباید وارد شود.
به عنوان مثال گفتند تعداد قابل توجهی تریلی خاک زیر پای گربه وارد کرده‌اند، آیا این از ضروریات زندگی ما است که در خانه‌ها گربه پرورش دهند و برای نگهداری آنها خاک مخصوصی را از خارج وارد کنند؟ یا خوراک سگ و گربه که در داخل هم قابل تولید است.
این‌ها مسائلی است که خنده‌دار است، ولی به جای خنده باید گریه کرد و ارزی که به سختی و با هزینه قابل توجهی به دست می‌آید این ارز را برای وارداتی دهیم که هیچگونه تناسبی با فرهنگ عمومی ملت ما ندارد.
مدیریت ارزی شناور می‌توانست از اوایل سال جاری اجرا شود
یکی چالش‌های اقتصادی که با آن روبرو بودیم نوسانات ارزی بود که دولت علیرغم اینکه می‌توانست این مسئله را مدیریت کند، اما با دیر اقدام کردن قیمت دلار به بیست هزار تومان رسید که این مسئله موجب گرانی عمده‌ای کالا‌ها شد، نظر شما درباره پیشنهاد اقای جهانگیری درباره دلار ۴۲۰۰ چه بود؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: همین کاری که آقای همتی از زمان روی کار آمدنشان انجام داده‌اند، سال گذشته و اوایل سال جاری هم می‌توانست اجرا شود. سیاست ارز شناور مدیریت شده اقتضا می‌کند که هم شناور باشد و هم مدیریت شود.
معنای مدیریت کنترل واردات و صادرات ارز است، ظاهرا افرادی به جای سیاست ارزی شناور مدیریت شده، سیاست ارزی مدیریت شناور را دنبال کرده‌اند، یعنی مدیریت شناور شده است و من این را از زبان یکی از کارشناسان ارزی بانک مرکزی دیدم که روی آن تاکید می‌کند که مدیریت شناور است؛ این همان چیزی است که آنها عمل می‌کردند و اکنون بهتر شده است.
به نظرم اقدام به هنگام در چنین شرایطی بسیار مهم است، اصولا در شرایط جنگی اگر دشمن یک ضربه به موقع دریافت نکند، می‌تواند سرپا بایستد، ولی اگر ضربه را به موقع دریافت کند، از پا در می‌آید.
اگر به موقع دریافت نکند، می‌تواند خود را بازیافت کند و دوباره خود را تقویت کند و بایستد؛ بنابراین باید به موقع ضربه بخورد به موقع یعنی تصمیم به موقع، تصمیم با تاخیر آفات بسیاری دارد.
مدیران اجازه دهند اصحاب رسانه از دفتر کارشان فیلم بگیرند
در یکی از گفتگو‌های که پیش از این داشتید گفته بودید که هزینه مبلمان اداری دستگاه‌های دولتی بسیار بالاست، و در هر دستگاه شاهد چندین دست مبل خارجی هستیم که فکری برای این مسئله نشده است، هنوز هم با چنین مسئله در دستگاه‌های دولتی روبرو هستیم؟ چرا چنین رویه‌ای در نهاد‌های دولتی مشاهده می‌شود و چرا برای مقابله با تجملگرایی در دستگاه‌های اقدامی انجام نمیشود؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: من تقاضا می‌کنم اگر کسی می‌خواهد این موضوع را اثبات کند اجازه دهند یک دوربین به دست بگیرد و از اتاق مدیران در همه دستگاه‌ها فیلم‌برداری کنند تا معلوم شود که مبلمان اداری ما دائما به روز می‌شود یا نه و هر چند سال یکبار مرتبا عوض می‌شود یا نه.
البته به این موارد ساختمان‌های گران قیمت و سنگینی که مرتب ساخته می‌شود و در اختیار دستگاه‌ها قرار می‌گیرد را نیز اضافه کنیم. استانداری‌ها و فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها و ساختمان‌های اداری قوه قضاییه و قوه مقننه همه نو هستند.
اینکه جدید باشد، مشکلی نیست، اما ساختمان‌ها دائما در حال تغییر و اضافه شدن است و حرف این است که این‌ها هزینه‌های عمومی است. به علاوه اینکه این هزینه‌های عمومی را در بخش‌های دیگری می‌بینیم.
حتی در بخش‌های مربوط به تبلیغات و حتی دستگاه‌های تبلیغاتی و خبری ما از آغاز پیروزی انقلاب و خصوصا بعد از جنگ شمارش کنید. می‌بینید تعداد خبرگزاری‌های ما چقدر افزایش یافته است، این خبرگزاری‌ها ساختمان و پرسنل می‌خواهند و اینجا‌ها نیز اسراف می‌شود.
سیاست‌های پولی و ارزی کشورمان نباید به فقرزایی منجر شود
در سال گذشته شاهد بودیم که در بحث بودجه بحث اشتغالزایی، بهبود روابط کار، ساماندهی قرارداد‌های کار، بهبود وضعیت بازنشستگان صندوق فولاد، بهبود وضعیت بازنشستگان تامین اجتماعی آن طور که باید مود توجه قرار نگرفت چه تمهیداتی باید انجام شود که برای این مسائل باید انجام شود.
مصباحی مقدم: پیشگیری بهتر از درمان است، ما باید سیاست‌های پولی، مالی، ارزی و تجاری خود را سامان دهیم که دائما فقرزایی نکند بلکه فقر زدایی کند.
اگر بنابر این شد که سیاست‌های ما سیاست فقرزا باشد، هرچه تلاش کنیم به گرد آن هم نمی‌رسیم و این اتفاقی است که در اقتصاد ما رخ داده است. این مسئله نیازمند به افزایش ثروت ملی و افزایش شتاب درآمد ملی است.
افزایش درآمد ملی وقتی صورت می‌گیرد که ما سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشیم. سرمایه گذاری وقتی بیشتر می‌شود که بیشتر صرفه‌جویی کنیم. صرفه‌جویی را هم دولت باید رعایت کند تا بتواند بیشتر سرمایه‌گذاری کند و هم ملت ما؛ یعنی فرهنگ ما نباید مسابقه در مصرف باشد، اما اکنون اینگونه نیست، اکنون فرهنگ ما مسابقه در مصرف است، حتی خانوار ما اگر می‌خواهد آینده بهتری را داشته باشد، باید در حال حاضر هزینه مصرفی کمتری داشته باشد تا بتواند پس‌انداز کند و سرمایه‌گذاری کند و آینده بهتری را داشته باشد.
دولت هم همینگونه است بنابراین نگاه ما نگاه اکنون نباشد که اکنون چگونه هزینه‌های خود را بالا ببریم، باید اینگونه باشد که سرمایه گذاری‌های خود را افزایش دهیم.
اگر سهم سرمایه‌گذاری ما رشد کند، مرتب وضعیت ما رو به بهبود است و البته یک اشکال در توزیع ثروت ملی است؛ توزیع ثروت مالی ما مرتب به نفع طبقه ثروتمند و به زیان طبقه نیازمند ناعادلانه‌تر می‌شود و این امر محتاج بازنگری سیاست‌های پولی، ارزی، مالی و تجاری است.
یکی از چالش‌هایی که در بودجه با آن روبه رو شده است، این است که در بودجه امسال به وضعیت معلمان و کارگران توجه نشده است، ارزیابی شما از این مسئله چیست؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: ممکن است برای یک سال دولت بگوید بودجه نداریم و ما هم به او حق دهیم، مثلا دولت بگوید ببینید مقدار نفتی که می‌خواستیم بفروشیم کاهش پیدا کرده و قیمت نفتی که پیش‌بینی می‌کردیم، کم شده و طبعا درآمدمان کم شده و ما این امر را تصدیق می‌کنیم.
اما اگر بنا باشد این مبنا را دائما داشته باشیم که ثروت تولید شده را بازتوزیع کنیم، همواره فقر را ادامه می‌دهیم، اما اگر ثروتی را تولید کنیم آن وقت توزیع ثروت معنا پیدا می‌کند. پس باید اساسی‌تر، بنیانی‌تر و ریشه‌ای در سیاست‌گذاری‌ها عمل کنیم. در بودجه هم باید منابع عمومی را ببینیم؛ بودجه ما منابع و مصارف است، اگر درآمد بیشتری داشته باشیم می‌توانیم هزینه بهتری انجام دهیم.
اتکای به نفت باید کاهش و اتکا به مالیات باید افزایش پیدا کند
یکی از اظهاراتی که شما پیش از این داشتید این بود که بودجه امسال اگرچه بهتر شده است، اما متناسب با دوران جنگ نیست، ادله شما برای این مسئله چیست و چه مواردی باید در بودجه بهبودد یابد؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: اتکای به نفت باید کاهش و اتکا به مالیات باید افزایش پیدا کند باید تلاش کنیم مدیریت انرژی داشته باشیم تا فرآورده‌های انرژی را بیشتر صادر کنیم و درآمد بیشتری را کسب کنیم، این امر می‌تواند اقتصاد ما را تقویت کند.فروش نفت خام باید در بورس صورت گیرد تا مشتری‌های متنوعی داشته باشیم، از داخل و خارج از ناحیه دشمنان قابل رصد نباشد چرا که وقتی دولت رسما نفت را به ۸ مشتری مشخص صادر می‌کند، معلوم است که قابل کنترل و نظارت و رهگیری است، اما وقتی فروشنده و خریدار متنوع شد، در این صورت قابلیت رهگیری ندارد. به علاوه اتکای بیشتر به صادرات فرآورده‌های نفتی باید انجام شود که اگر این چنین شود اولا مشمول تحریم‌ها نیست، ثانیاً درآمد بالاتری دارد چراکه ارزش افزوده بیشتری دارد.
چقدر بودجه امسال را با متناسب را اقتصاد مقاومتی می‌دانید، با توجه به تاکیدات رهبری در این زمینه چقدر کار شده است؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: بودجه امسال با تاکیدات رهبری فاصله زیادی دارد؛ اینکه سهم بخش سرمایه‌ای بودجه رشد نکرده و رقم آن با وجود تورم ۳۰ درصد رقم سال گذشته است، این امر یعنی ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است در واقع بودجه عمرانی ۳۰ درصد برای سال آینده کاهش پیدا کرده است قطعا این امر با اقتصاد مقاومتی سازگار نیست.
علاوه بر این اقتصاد مقاومتی اقتضا می‌کرد ما تا می‌توانیم از خام‌فروشی فاصله بگیریم یا کالای ایرانی را مبنا قرار دهیم و مصرف کنیم، اما چقدر در این بودجه حمایت از کالای ایرانی وجود دارد.
حجت الاسلام احمد خاتمی اخیرا در گفتگویی به ما اعلام کردند که در اجلاس اخیر خبرگان که با موضوع معیشت مردم از رئیس جمهور دعوت کردند، اما ایشان حضور نیافتند؟ چرا آقای روحانی توجهی به تاکیدات علما و دلسوزان ندارند، آیا جلسه‌ای با ایشان در این باره داشتید؟ در جلسه‌ای که اقتصاددانان با اقای روحانی داشتند شما حضور داشتید؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: خیر من حضور نداشتم و ما را دعوت نکردند. اینکه آقای روحانی به دلسوزی علما و روحانیون توجه می‌کنند یا نه، به نظر من مسئله‌ای روشن است.
با توجه به اینکه علما و روحانیون دغدغه توده مردم را دارند و دغدغه فقر، معیشت و گرفتاری مردم را دارند، طبعا هرچه بیشتر به تامین معیشت مردم توجه شود و رفع فقر در دستور کار قرار گیرد، آنها خوشحالتر هستند.
علت عدم حضور روحانی در مجمع تشخیص را باید از واعظی جویا شد
آیا آقای رئیس جمهور در جلسات مجمع تشخیص شرکت می‌کنند؟ دلیل عدم شرکت نکردن اقای روحانی در جلسات مجمع چیست؟
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: از اول این دوره آقای روحانی در جلسات شرکت نکرده‌اند علت را باید از رئیس دفتر ایشان پرسید.
هدف آمریکا از اعمال تحریم‌ها تضعیف نظام و تنبیه ملت ایران است
امسال شاهد بازگشت تحریم‌ها در دوران پسابرجام هستیم، هدف مقامات آمریکایی از اعمال تحریم‌ها چیست با وجود اینکه مردم بار‌ها ثابت کرده اند که تحریم‌ها تاثیری در اراده آنان ندارد
حجت‌الاسلام مصباحی مقدم: هدف آمریکا از اعمال تحریم‌ها اولا تضعیف نظام جمهوری اسلامی و تنبیه ملت ایران است؛ ملت ایران از رهبر و نظام حمایت می‌کنند و از نقطه نظر غربی‌ها مردم باید برای این موضوع تنبیه شوند و بین مردم و نظام شکاف ایجاد شود. اما از آنجایی که مردم زیر بار این فاصله نمی‌روند، باید تنبیه شوند و این نقطه نظر آنهاست. اما ملت ما در طی ۴۰ ساله گذشته نشان دادند که بر عهد خود با امام و شهدا وفادارند و این وفاداری به عهد را به حداکثر مطلوب رسانده‌اند و از این جهت دشمن را ناکام گذاشته‌اند.