همزمان با پیگیری موضوع اصلاح ساختار بودجه در دولت و مجلس شورای اسلامی، اخباری درباره تهیه طرح حذف نفت از بودجه یا همان برنامه تصفیر (صفر کردن) نفت توسط مرکز پژوهش های مجلس به گوش می رسد، طرحی که نماد رویکرد فعالانه در مقابل تحریم هاست.
ابتدا هدایت‌الله خادمی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ماه گفت: «قرار بود دولت بحث موضوع تصفیر نفت در بودجه را بنویسد که گویا مرکز پژوهش های مجلس گزارشاتی در این‌باره تدوین کرده و قطعاً دولت برای این موضوع هماهنگی هایی را با مرکز پژوهش های مجلس انجام داده است. باید تمام ارکان کشور آرایش جنگی بگیرند چرا که تحریم‌های ظالمانه منجر به بروز مشکلاتی برای کشورمان شده است و به همین دلیل مجلس از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص تصفیر نفت در بودجه استقبال می‌کند».
سپس کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در جمع خبرنگاران در تاریخ ۵ خردادماه درباره این موضوع گفت: «ما نیز در مرکز پژوهش‌ها سند خوبی را به عنوان اقتصاد بدون نفت تهیه کردیم مبنی بر اینکه چطور بتوانیم اقتصاد خود را بدون فروش نفت اداره کنیم. البته این به معنای استقبال از عدم فروش نفت نیست. ما تلاش خود را انجام می‌دهیم و مسئولان دولتی هم در تلاش برای فروش نفت هستند ولی ما فکر می‌کنیم با توجه به ظرفیت‌های خوب موجود در داخل کشور می‌توانیم اقتصادمان را بدون نفت حفظ کنیم. این به معنای وجود اقتصاد شتابنده با رشد بالا نیست بلکه به معنای حفظ جمهوری اسلامی ایران و اقتصاد است. در این باره مرکز پژوهش‌ها اقدامات و مطالعات لازم را انجام داده است. اخیراً هم تیم اقتصادی ما جلسه‌ای را رئیس مجلس برگزار کرد و توضیحات لازم را ارائه نمود».
*چرا تصفیر نفت در بودجه مهم است؟
در شرایطی که آمریکا با تشدید تحریم های نفتی و تلاش برای صفر کردن صادرات نفت ایران، فشارها بر اقتصاد کشورمان را به حداکثر رسانده، تلاش مسئولان ایران برای اداره ارادی کشور بدون نفت از اهمیت خاصی برخوردار است. در واقع، حذف یا همان صفر کردن ارادی نفت از بودجه به معنای خلع سلاح طرف مقابل از بازی تسلیحاتی سازی نفت علیه کشورمان است و راه اصلی پیروزی در این نبرد تحریمی محسوب می شود. به عبارت دیگر، اجرای این برنامه به معنای انتخاب رویکرد فعالانه به جای واکنش های منفعلانه در مقابل تحریم هاست و اعلام رسمی این موضوع توسط دولت، پیام مهم و موثری را به غرب منتقل می کند که دیگر نمی تواند بر روی نقطه ضعف اقتصاد ایران مانور دهند.
علاوه بر این، موفقیت برنامه تصفیر نفت به معنای اصلاح ساختار اقتصاد ایران و تحقق آرزوی بزرگ و قدیمی استقلال اقتصاد کشورمان از درآمدهای نفتی است.
*آیا تصفیر نفت در بودجه امکانپذیر است؟
هرچند میزان درآمدهای نفتی در بودجه ۹۸ حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان است ولی کارشناسان اعتقاد دارند که امکان صفر کردن منابع نفتی در بودجه با استفاده از راهکارهای مختلف و بخصوص افزایش سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه وجود دارد. البته افزایش سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه به معنای گرفتن مالیات بیشتر از مردم نیست بلکه می توان با جلوگیری از فرارهای مالیاتی و حذف برخی معافیت های مالیاتی و همچنین تعریف پایه‌های جدید مالیاتی که عموما سوداگران را هدف قرار می دهد، بخش زیادی از کاهش منابع نفتی در بودجه را جبران کرد.
کارشناسان اعتقاد دارند با عملیاتی شدن پایه‌های مالیاتی جدید مانند مالیات بر عایدی سرمایه هم دولت می تواند منابع قابل توجهی را جذب کند و هم جلوی بسیاری از سوداگری‌ها که منجر به افزایش شدید قیمت کالاهایی مانند خودرو و مسکن شده است، گرفته خواهد شد.
براساس این گزارش، یکی از مهمترین شروط لازم برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی شفافیت تراکنش های بانکی و دسترسی سازمان امور مالیاتی به اطلاعات حساب های بانکی است که سازوکار قانونی آن در قالب تبصره های ۶ و ۱۶ قانون بودجه ۹۸ فراهم شده است.
تلاش برای جلوگیری از قاچاق و کاهش مصرف داخلی و افزایش صادرات حامل های انرژی بخصوص فرآورده های نفتی یکی دیگر از راهکارهای اجرای برنامه حذف نفت از بودجه است که در صورت احیای کارت سوخت و سهمیه بندی بنزین و همچنین تکمیل مراحل طرح پیمایش محقق خواهد شد.
حال باید دید که واکنش دولت به طرح هوشمندانه مرکز پژوهش های مجلس برای صفر کردن نفت در بودجه چه خواهد بود؟ و آیا این طرح همزمان با جمع بندی موضوع اصلاح ساختار بودجه در دولت و مجلس تعیین تکلیف خواهد شد یا نه؟
منبع: فارس