ساختمان‌هایی که دیدن‌شان به احتمال زیاد، هوش از سرتان می‌برد. در این مقال، با چند ساختمان دارای معماری مدرن و شگفت انگیز آشنا می‌شوید و درباره ویژگی‌های آن‌ها خواهید خواند.
زندگی در گوی‌های به هم متصل!
نام:ساختمان اتمیوم
مکان: بروکسل| بلژیک
طراح: آندره واترکین
این غول ۱۲۰ متری که در سال ۱۹۵۸ توسط آندره واترکین طراحی شد با سازه‌های کریستالی آهنی خود یکی از نماد‌های شهر بروکسل شناخته می‌شود. ساختار این بنا با الهام از ساختمان اتمی فلز آهن و در مقیاس ۱۶۵ میلیارد بار بزرگ‌تر از اندازه واقعی طراحی شده است. دهه ۱۹۵۰ در اروپا، دوره کشف انرژی‌های اتمی بود و همین موضوع انگیزه‌ای شد تا آندره واترکین، سازه‌ای شبیه به اتم را طراحی کند. سرانجام در سال ۱۹۵۸ ساخت سازه اتمیوم آغاز شد و کل پروژه، شش ماه به طول انجامید. ساختمان اتمیوم از ۹ گوی فولادی ضد زنگ متصل به هم، هرکدام با قطر ۱۸ متر و ۲۰ میله که این گوی‌ها را به هم متصل می‌کنند، تشکیل شده است. در میان میله‌های اتصال دهنده، راه پله‌هایی وجود دارد که می‌توان از طریق آن‌ها میان گوی‌های کروی رفت و آمد کرد. تکیه گاه این ۹ گوی و ۲۰ لوله، سه ستون محکم و استوار است. یکی از ۹ گوی در مرکز و هشت گوی دیگر در اطراف آن قرار گرفته اند. برای جابه جایی مسافران از آسانسوری استفاده می‌شود که ۵ متر بر ثانیه سرعت دارد. قرار بود این بنا به مدت شش ماه سرپا بماند، اما بیش از ۵۰ سال است که اتمیوم به عنوان نماد معماری نوین بلژیک در جای خود باقی مانده است.
سکونت در تخم مرغ!
نام: ساختمان سایبرتکچر
مکان: بمبئی|هند
طراح: جیمز لاو
ساختمان تخم‌مرغی شکل در بمبئی هندوستان قرار دارد. معمار این ساختمان اداری شگفت انگیز، جیمز لاو انگلیسی تبار است. این سازه که هدف از طراحی آن، یکی کردن طرح، کارایی، سازگاری با محیط زیست و جذابیت عنوان شده، دارای ۱۳ طبقه و مساحت ۳۲ هزار متر مربع است. در این ساختمان که دارای ظاهری شبیه به یک سفینه فضایی نیز هست، از آخرین طراحی‌های زیست محیطی، سیستم‌های هوشمند و مهندسی جدید استفاده شده است. در طرح تخم مرغی این سازه از این ایده الهام گرفته شده که جهان مانند تخم مرغی است که سبب حیاب بخشیدن و پرورانیدن موجودات زنده می‌شود و به آن‌ها تکامل و روح می‌بخشد. مانند بیشتر ساختمان‌های اکولوژیک، سقف این ساختمان نیز به شبکه‌های خورشیدی و ژنراتور‌هایی با قابلیت استفاده از انرژی باد و یک پایگاه بازیافت آب مجهز است. این ساختمان، نسبت به اندازه خود فضای بسیار کمی (۱۰ تا ۲۰ درصد یک ساختمان معمولی) را در روی زمین اشغال کرده است.
سه نیلوفر در ۳ حالت!
نام:ساختمان نیلوفر‌های آبی
مکان: منطقه وجین | چین
طراح: شرکتی استرالیایی
این ساختمان که به شکل سه نیلوفر آبی در سه حالت مختلف ساخته شده است، وسط یک پارک در منطقه وجین چین در میان یک دریاچه مصنوعی قرار گرفته است. ارتفاع این بنا ۷ متر و مساحت آن ۵.۳ هکتار است. این بنای عجیب و زیبا دارای سه ساختمان شبیه نیلوفر آبی است که به یکدیگر متصل هستند. یک تونل زیرآبی، پارک اطراف ساختمان و ساحل را به ساختمان متصل می‌کند. ساختمان نیلوفر‌های آبی برای تامین انرژی خود از ۲۵۰۰ ستون زمین گرمایی (لوله‌های حاوی آب که به عمق زمین می‌رود و با استفاده از گرمای آن جا انرژی تولید می‌کنند) استفاده می‌کند. این مجموعه که قرار است محلی برای برگزاری نشست‌ها و کنفرانس‌ها باشد طوری ساخته شده است که کمترین مصرف انرژی را داشته باشد. از آن جایی که در طرح بیرونی ساختمان به نظر می‌رسد برگ‌های فلزی نیلوفر آبی، پنجره‌های شیشه‌ای را به آرامی در آغوش گرفته اند، این سازه هم یک اثر معماری و هم یک تندیس به شمار می‌آید. این ساختمان مورد توجه گردشگران خارجی قرار دارد و روزانه هزاران نفر از آن بازدید می‌کنند.
سقف‌هایی شبیه بادبان‌های کشتی!
نام:خانه اپرای سیدنی
مکان: سیدنی| استرالیا
طراح: یورن اوتزن
خانه اپرای سیدنی که در شهر ساحلی سیدنی قرار دارد یکی از متمایزترین بنا‌های قرن بیستم از لحاظ هنر معماری به شمار می‌رود. طراحی و ساخت این بنا در سال ۱۹۵۷ توسط معمار دانمارکی آغاز شد. ایده اوتزن این بود که ساختمان، نماد کاملی از بادبان‌های کشتی‌ها، امواج اقیانوس و صدف‌های دریایی باشد. کار ساخت سازه در نهایت پس از ۱۴ سال در سال ۱۹۷۳ به پایان رسید. مجموع مساحت کل این سازه ۵۷۹۸ هکتار است، بدین معنی که هشت هواپیمای بویینگ ۷۴۷ در آن جای می‌گیرند. ساختمان اپرای سیدنی دارای هزار اتاق است و هر سال حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ لامپ آن تعویض می‌شود. بام این سازه از دو هزار و ۱۹۴ قطعه بتنی ساخته شده است که وزن تقریبی هر کدام ۱۵ تن می‌باشد. در ساختمان اپرای سیدنی ۶ هزار و ۲۲۵ متر مربع شیشه به کار رفته است که به صورت ویژه توسط فرانسه برای این ساختمان تولید شده‌اند. سقف تالار متشکل از قوس‌های نامنظمی است که ساختمان را به نماد کاملی از امواج آرام سواحل سیدنی تبدیل کرده اند.
ساختمانی تا خورده!
نام: مرکز فرهنگی حیدرعلی اف
مکان: باکو| آذربایجان
طراح: زا‌ها حدید
مجموعه فرهنگی حیدر علی اف، ساختمانی با زیر بنای بیش از ۵۷ هزار متر مربع، دارای فرمی چشم‌نواز و به یاد ماندنی است. هندسه مواج، سیالیّت و استفاده نکردن از گوشه‌های تند، سبب شده است به این بنا توجه زیادی شود. در واقع این ساختمان دارای یک طرح معماری خاص است که در آن خطوط منحنی ملایم ناگهان مثل یک تکه پارچه در زاویه‌های تندی تا می‌خورند. زا‌ها حدید هنرمند مشهور انگلیسی- عراقی که آثار و طراحی‌های او از قوس، حجم، حرکت و جریان تاثیر می‌گیرند، معمار و طراح این سازه است. این مرکز فرهنگی یکی از مهم‌ترین و پربازدیدترین دیدنی‌های باکو است و به عنوان نمادی از شهر باکوی مدرن شناخته می‌شود. معماری متفاوت و ساختارشکن این سازه در برابر معماری‌های خشک و بی روح شوروی سابق قرار گرفته است. در خور ذکر است که زا‌ها حدید جایزه بهترین طرح معماری سال ۲۰۱۴ را از سوی موزه طراحی برای طراحی مرکز فرهنگی حیدر علی اف دریافت کرد.
کج‌ترین برج دنیا!
نام: برج کپیتال گیت
مکان: ابوظبی|امارات
طراح: ماترین دوفرین
برج کپیتال گیت یا دروازه بزرگ در کشور امارات، شهر ابوظبی و در مرکز ملی نمایشگاه‌های این شهر واقع شده است. این برج ۳۵ طبقه، دارای یک هتل پنج ستاره با ۲۰۰ اتاق است. در ساخت برج کپیتال گیت که طراحی آن توسط ماترین دوفرین، از برترین معماران جهان انجام شده از فولاد ضد زنگ، بتن و شیشه استفاده شده است. از نکات قابل توجه درباره این برج زیبا می‌توان به نمای آن که دارای انحنای زیاد است، اشاره کرد. در سال ۲۰۱۰، این برج که شیب آن حتی بیشتر از برج پیزای ایتالیاست، با ۱۸ درجه خمیدگی به عنوان کج‌ترین برج ساخته شده توسط بشر در کتاب رکورد‌های گینس به ثبت رسید. در سراسر برج که شکل آن تداعی کننده یک موج است، از ۱۲ هزار و ۵۰۰ پنل شیشه‌ای مختلف، با ۷۲۸ شکل متمایزی که از شکل‌های مختلف الماس الگوبرداری شده اند، استفاده شده است. برای این که ساختمان در برابر نیروی جاذبه و وزش باد و امواج زلزله تاب بیاورد، ریشه‌ای ۳۰ متری برای آن در نظر گرفته شده است.
برج خیارشور!
نام: برج سنت ماری آکس
مکان: انگلستان|لندن
طراح: نورمن فاستر و مهندسان آروپ
سنت ماری ۳۰ یا ساختمان سوئیس ری که به صورت غیررسمی، خیار ترشی یا برج خیارشور نیز نامیده می‌شود، آسمان‌خراشی در منطقه تجاری شهر لندن است. این برج در دسامبر ۲۰۰۳ تکمیل و در اواخر می ۲۰۰۴، بازگشایی شد. نورمن فاستر معمار این برج به کمک تکنیک معماری پارامتریک توانست ساختمانی را که از نظر آیرودینامیک در مقابل باد حداقل مقاومت را دارد، طراحی کند. از خصوصیات بارز این ساختمان، مسدود نشدن دید به محیط اطراف است. فاستر با این طراحی اولین ساختمان پایدار را در شهر لندن طراحی کرد. این ساختمان دارای شش محور استوانه‌ای است که نقش تهویه دارند. این استوانه‌ها که توسط شیشه‌های دو جداره از دیگر فضا‌ها جدا شده‌اند مصرف انرژی ساختمان را به نصف مقدار مصرف برج‌های مشابه رسانده اند. استوانه‌های ذکر شده در تابستان هوای گرم را به خارج ساختمان هدایت و در زمستان با استفاده از سامانه گرمایش خورشیدی غیرفعال به گرمایش ساختمان کمک می‌کنند. بخش بیرونی ساختمان از ۲۴ هزار مترمربع شیشه تشکیل شده و شامل ۵۵ هزار صفحه شیشه مثلثی شکل و خاکستری رنگی است که در جذب نشدن تابش ناخواسته خورشید نقش دارند.
بنایی ۱۰ انگشتی!
نام: موزه علم و هنر
مکان: سنگاپور
طراح: موشه سفدی
موزه هنر و علم سنگاپور که اولین موزه علم و هنر جهان شناخته می‌شود، در ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ به مساحت ۶ هزار متر مربع افتتاح شد. موزه علم و هنر در مجاورت خلیج مارینا بنا شده است و جزو مجموعه تفریحی شن‌های خلیج مارینا به شمار می‌آید. طراحی دایره‌شکل این سازه شامل ۱۰ زبانه است که نمادی از ۱۰ انگشت انسان هستند و در قالب سازه‌هایی برای ایجاد شکل گل نیلوفر گسترش یافته اند. طراحی این موزه به شکل یک دست باعث شده است به آن لقب «دست خوش‌آمدگویی سنگاپور» داده شود. شکل ظاهری موزه آن را به نمادی از یک پل میان هنر و علم و ترکیب زیبای عملکرد و فناوری تبدیل کرده است. از بخش‌های قابل توجه در این موزه سقف بشقاب شکل آن است که به کانال آب‌رو باران مجهز است. آب بارانی که توسط این کانال در سقف کاسه مانند سازه گرد می‌آید به شکل آبشاری ۳۵ متری به برکه مرکزی داخل صحن ورودی فرو می‌ریزد. بخشی از آب باران نیز به سامانه تصفیه و گردش آب مرکزی ساختمان وارد و برای سرویس‌های بهداشتی و شست و شو استفاده می‌شود. از دیگر ویژگی‌های این سازه، پنجره‌های سقفی گسترده در هر بخش برگ مانند است که نور روز را به طور کامل وارد محیط بسته موزه می‌کنند.
منبع: روزنامه خراسان