روزنامه آرمان ملی در گزارشی به وضعیت بیکاری پس از کرونا پرداخت و نوشت: پس از شیوع کرونا در جهان و به‌تبع آن در کشور ما، هزاران کسب‌و کار کوچک و بزرگ، شرکت و کارخانه‌ها یا تعطیل شده‌اند یا رکود ناشی از تعطیلی یک ماه کشور و زیان موجب از آن، آنها را در آستانه تعطیلی قرار داده است. در این بین، میلیون‌ها کارگر نگران آینده کاری و وضعیت معیشتی خانوارشان هستند. طبق آمار ۱۳ میلیون و ۷۰۰ خانوار و بیش از سه‌پنجم جمعیت کشور را کارگران تشکیل می‌دهند و این روزها ترس از آینده شغلی بیش از جنبه سلامتی کرونا بر زندگی اکثرشان سایه افکنده است.
آمارها نشان می‌دهد از مجموع ۲۴میلیون و ۴۴۶هزار شاغل کشور در پاییز سال ۹۸ (فصل قبل از شیوع کرونا) تعداد ۱۷میلیون و ۴۴۸هزار نفر در ۱۸صندوق بازنشستگی کشور دارای بیمه بوده و نزدیک به هفت میلیون نفر از شاغلان کشور فاقد بیمه هستند؛ بسیاری از کارگرانی که سابقه بیمه‌ای ندارند و در بسته‌های حمایتی دولت قرار نگرفته‌اند. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، اشتغال دو تا شش میلیون نفر تحت‌تأثیر کرونا قرار می‌گیرد.
سیل کارگران بخش‌های خدماتی
به اعتقاد کارشناسان کارگران بخش خدماتی که در مشاغل‌خدماتی مثل رستوران‌ها و هتلها، آرایشگاه‌ها و باشگاه‌های ورزشی و... مشغول به کار هستند بیش از دیگر کارگران آسیب دیده‌اند. طبق اعلام کارشناسان این حوزه ۵۰ درصد نرخ اشتغال کشور در بخش خدمات قرار می‌گیرد که هم‌اکنون بیش از ۹۰درصد آنها بیکارند. از سوی دیگر شیوع کرونا به دومین بخشی که آسیب جدی وارد کرده، کشاورزی است، چون بعد از رکود خشکسالی در یک دهه گذشته و بارش‌های قابل ملاحظه در یک سال اخیر، حالا در جریان کرونا محصولات کشاورزان صادر نمی‌شود. این در حالی است که طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن جمعیت روستانشینان ایران حدود ۲۱میلیون نفر هستند که ۲۵درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و بخش عمده‌ای از آنها به‌کار کشاورزی مشغول هستند.
علی خدایی، عضو شورای‌عالی کار نیز درباره وضعیت کارگران فاقد بیمه اظهار نگرانی می‌کند و معتقد است کارگران ساختمانی در پی شیوع کرونا بیشترین آسیب را در این میان دیده‌اند. او گفته است: «تعداد کارگران ساختمانی که بیمه هستند بیش از ۸۰۰هزار نفر است و بنابر اعلام مسئولان انجمن صنفی کارگرانی که برای بیمه اقدام کرده‌اند بیش از یک میلیون نفر هستند. از آمارهای وزارت کار و تامین اجتماعی می‌توان اینطور برآورد کرد که در مجموع طبق آمارهای رسمی تا به حال ۴میلیون نفر بیکار شده‌اند». بیکاری کارگران در بسیاری از استان‌ها مخصوصا مناطق صنعتی کشور موجب نگرانی بسیاری از کارشناسان امر شده است.
حبیب‌ا... محقق، رئیس دبیرخانه کارگر استان سمنان از بیکاری بیش از ۸۰ درصد کارگران فصلی به‌دلیل بحران ناشی از شیوع کرونا خبر داده است. محمدتقی آبایی‌هزاوه، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مرکزی با بیان اینکه پرداخت مقرری بیمه بیکاری به کسانی تعلق می‌گیرد که به صورت غیرارادی به سبب حوادث غیرمترقبه و نظایر آن بیکار شده‌اند، گفت: پس از شیوع کرونا تاکنون پنج هزار و ۴۸۸ نفر از استان در این سامانه ثبت نام کرده‌اند. رضا گروسی، سرپرست اداره کار استان قزوین نیز می‌گوید: ۱۵ واحد تولیدی و صنعتی این استان به دلیل خسارت ناشی از همه‌گیری ویروس جدید کرونا تعطیل شده‌اند.
بیش از شش هزار کارگر بیکار شده این استان نیز در سامانه بیمه بیکاری استان ثبت‌نام کرده‌اند. مجتبی صادقی، رئیس مجمع نمایندگان کارگران استان خراسان‌رضوی نیز در این باره می‌گوید: وضعیت به گونهای شده که بسیاری از کارگران در پرداخت اجاره خانه و تأمین مایحتاج زندگی خود با مشکلات بسیاری مواجه‌اند و حتی توان خرید یک ماسک و دستکش حفاظتی برای تامین سلامت خود را ندارند. تمامی کارگران ساده زیر خط فقرند، وضعیت اقتصادی نامناسب است و از سویی شیوع ویروس کرونا موجب شده با مبالغ بسیار پایین کار کنند، البته اگر کار باشد.
کاهش حقوق و افزایش کرونا
کرونا فقط زمینه‌ساز دغدغه‌های این روزهای کارگران نیست و از ابتدای امسال، تیم اقتصادی دولت مصوب کرده که حقوق کارگران ۲۱ درصد افزایش داده شود، این در حالی است که نرخ تورم در این کشور بیش از ۴۱ درصد است و بر این اساس پایه حقوق کارگران نسبت به سال گذشته ۳۱۸ هزار تومان افزایش یافته است. پیش‌تر برخی نمایندگان مجلس به مشکلات فقر در کشور اشاره کرده بودند. سهیلا جلودارزاده، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در این‌باره گفته بود: خط فقر ۷میلیون تومان است.
محمدرضا تابش، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در این ارتباط معتقد است: مهم‌ترین موضوع کنونی کاهش قدرت خرید و ضعف معیشت مردم است که باید در این باره تدبیری شود تا به قشر کارگر فشار نیاید. خط فقر ۴میلیون و ۸۰۰هزارتومان است و متأسفانه ۹۰درصد کارگران ما زیر خط فقر هستند که پیامدهای خاص خود را دارد. احمد امیرآبادی‌فراهانی، عضو هیأت رئیسه مجلس هم گفته بود: در بودجه ۹۸ تورم نقطه به نقطه ۵۰درصد و عدد خط فقر برای خانواده در تهران زیر ۴ میلیون و ۵۹۲هزار تومان است.
کرونا بهانه کارفرمایان است
در این بین رئیس کارگروه دستمزد شورای عالی کار معتقد است که کارگران بخش خدماتی بیشترین آسیب را از کرونا دیده‌اند. فرامرز توفیقی همچنین اظهارکرد: دولت همواره رکود از کرونا را بر سر کارگران می‌کوبد، در حالی که به غیر از شرکت‌های خدماتی که با شیوع کرونا به شدت آسیب دیده‌اند، مسئولان به مردم بگویند که جز این مشاغل چرا باید مشاغل و کارخانه‌های دیگر از کرونا آسیب دیده باشند؟ مگر ما به‌خاطر تحریم، سال‌ها امکان صادرات داشته‌ایم که حالا مشاغل و شرکت‌ها آسیب دیده باشند؟
یک دهه است که خودمان تولید می‌کنیم و مردم خودمان مصرف می‌کنند، کرونا مگر بر مصرف روزانه و ماهیانه مردم تاثیر منفی گذاشته است؟ کارخانه‌های فولاد با وجود کرونا هم افزایش تقاضا و افزایش تولید داشته‌اند، کارخانه‌های کاشی و سرامیک، کارخانه‌های وسایل شوینده نیز به همین شکل، کارخانه‌های تولید لباس به تولیدکنندگان ماسک تبدیل شده‌اند و شرکت‌های تولید دارو و خودروسازان نیز افزایش چند برابری تولید داشته‌اند. پس کرونا کدام شرکت را جز شرکت‌های خدماتی در ایران و جهان تحت تاثیر قرار داده است؟. وی همچنین اظهارکرد: متاسفانه کرونا و رکود ناشی از آن، بازی کارفرمایان و صاحبان سرمایه است و همیشه آنها برای پایمال کردن حق کارگران بهانه‌هایی همچون کرونا، اجرای برجام، لغو برجام، افزایش نرخ ارز، افزایش نرخ انرژی و... دارند و به دنبال نادیده گرفتن دستمزد و اجرای صحیح قانون کار هستند.
