دانشجویان و هفت خوان آموزش مجازی در کشور
شیوع بیماری کرونا از سال گذشته بسیاری از سازمانها را دچار تغییر و بسیاری از کسب و کارها را با مشکل و آسیب مواجه کرده است. در این میان آنچه اکثر خانواده ها با آن دست و پنجه نرم می کنند، سیستم آموزش کشور است. چه بخشی که در وزارت آموزش و پرورش مدیریت می شود و چه بخشی که در وزارت علوم. کمتر خانواده ای در کشور هست که یا کودک و نوجوان مدرسه ای و یا جوان دانشگاهی نداشته باشد. سیاست آموزش و پرورش برای ساماندهی بحران کرونا، راه اندازی شبکه شاد بود. شبکه ای که علیرغم مزیت متمرکز بودن، هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را برای والدین، معلمان و دانش آموزان پیدا کند و بعد از این مدت طولانی مشکلاتش کم نشده و بسیاری از مدارس را مجبور کرده تا در کنار شاد از سامانه های آموزش مجازی برخط دیگری نیز استفاده نمایند.
دانشگاه ها اما سیاست دیگری را برای آموزش های غیر حضوری خود پیش گرفتند. اکثر دانشگاه ها از شرکتهای ارائه دهنده سرویس کلاس مجازی استفاده کرده و یا واحد فناوری اطلاعات خود دانشگاه اقدام به راه اندازی سیستمهای کلاس مجازی نمودند. در این میان البته دانشگاه های مجتمع مانند دانشگاه آزاد و یا دانشگاه پیام نور رویکرد متمرکزتری را داشتند و سامانه های خود دانشگاه به صورت یکسان و یکپارچه این آموزش ها را مدیریت کرد.
دانشجویان و اساتید اما برایشان فرقی ندارد که سامانه ها متمرکز باشد یا متفاوت. آن ها برایشان بی دغدغه بودن ملاک است. در این گزارش در قالب نظرسنجی به سراغ تعدادی از دانشجویان رفتیم و سعی کردیم دغدغه های دانشجویان و اساتید را در مورد آموزش الکترونیکی به مسئولین انعکاس دهیم.
خوان اول- خرید دستگاه مناسب
هر چند این مسئله به عنوان یک مسئله عمومی در کل جامعه آموزشی (چه معلم و دانش آموز و چه استاد و دانشجو) مطرح است، اما از آن نمیتوان چشمپوشی کرد. بسیاری از مشکلات روزهای اول و حتی هماکنون ناشی از نداشتن ابزار و وسایل مناسب چه برای ارائه و چه برای شرکت در کلاس است.
خوان دوم - اینترنت
اینترنت کشور به خصوص در ماه های اخیر دستخوش تغییراتی شده است که هرکس تقصیر آن را به گردن دیگری می اندازد. اما آن چه مهم است این است که اینترنت هنوز به عنوان دغدغه اصلی استادو دانشجو مطرح است هم از نظر کیفیت برگزاری و هم از نظر هزینه آن.
خوان سوم- اشکالات در سامانه ها
اکثر دانشجویان از اشکالات سامانه ها در روزهای اول ترم شاکی بوده و برخی از این اشکالان هنوز نیز باقیمانده است. اما آنچه در این بین نمیتوان به طور قطع اظهار نظر کرد این است که اشکالاتی که در حین استفاده از سامانه ها ایجاد میشود آیا ریشه در مشکل اینترنت کلی کشور دارد یا اینترنت کاربر مشکل دارد یا اینکه هیچکدام و سامانه ظرفیت سرویس دهی مناسب را ندارد؟ پاسخ به این سوال نیاز به بررسی بیشتر خواهد داشت اما در کل موجب نارضایتی کاربران را ایجاد کرده است.
خوان چهارم- پشتیبانی
فارغ از این که مشکلات استفاده از سامانه به چه دلیلی بوده و یا هست، وجود مشکلات در هر صورت با توجه به شرایط ایجاد شده پذیرفتنی است. موضوعی یک باره در قالب بحران ایجاد شده و گریبانگیر همه ما بوده است. راه حل های ارائه شده هم با توجه به زمان محدود طبیعتا مشکلاتی دارند. اما آن چه مهم است این است که آیا اگر مشکلی بود حل میشود؟ آیا کسی هست که به حرف من گوش بدهد و مشکل من را حل کند؟ پشتیبانی به موقع از کاربران و رفع اشکالات آن ها به صورت در لحظه برای کاربران بسیار مهم است. و قطعا نوشداروی بعد از مرگ سهراب کمک کننده نیست.
خوان پنجم- محتوای دروس
واقعیت این هست که آموزش از طریق فضای مجازی مزایا و معایب خود را دارد. نبود مواجهه حضوری و البته محدودیت های سیستم های آموزش مجازی برای برخی از ارائه ها از این دست هستند. از سوی دیگر اساتید نیز الزاما محتوای متناسب با فضای مجازی تهیه نکرده بودند و در برخی از دروس مثلا دروس با فرمول نویسی و یا دروسی که نیاز به حل تتشریحی دارد، مشکلاتی را باعث می شود.
خوان ششم- امتحانات
موضوع شیرین امتحانات موضوعی است که برای اکثر دانشجویان یک استرس بوده. چه قبل از کرونا و چه بعد از آن. و موضوع تقلب در امتحانات نیز دغدغه اصلی اساتید و کادر آموزشی بوده است. برای دانشجویان مجازی استرسی که در حال حاضر با آن دست و پنجه نرم میکنند ، علاوه بر خود امتحان مشکلات احتمالی سیستم های مجازی برای برگزاری آزمون هست.
خوان هفتم- یادگیری
در پایان خوان آخر هست که هنوز به آن نرسیده ایم. آن هم مسئله یادگیری است. آیا با طی تمام این مسائل و با وجود این دغدغه ها، کیفیت یادگیری در ساختار موجود حفظ شده است؟ یا نیاز به جبران دارد؟ این خوان آخر، خوانی است که هنوز برای طی آن و پاسخ به آن شاید زود باشد اما مسئله و دغدغه بسیار مهمی است.
در ادامه نظرات برخی از دانشجویان دانشگاههای مختلف کشور را میخوانیم:
گلناز گوهری دانشجوی رشته ادبیات انگلیسی از دانشگاه آزاد کرج نیز می گوید: من به شخصه از اپلیکیشن وادانا استفاده می‌کردم. از نظر کیفیت اینترنت ضعیف بود و سایت قطع و وصل می‌شد و صحبت‌های اساتید را به خوبی متوجه نمی‌شدیم.
علیرضا شریعت، رشته کارآفرینی از دانشگاه تهران جنوب گفته است: آموزش‌های مجازی کارایی بیشتری از کلاس‌های حضوری سابق داشت. آموزش‌های مجازی باعث شده دانشجویان پیگیرتر باشند و بعضا که قطع و وصلی داشت خیلی از دوستان در گروه واتساپی پیگیر بودند که از محتوا عقب نمانند. سامانه دان که از آن استفاده می کنیم به طور کلی عملکرد خوبی دارد اما بهتر از این‌ها هم می‌تواند باشد.
اما مریم حسینی دانشجوی کارشناسی ارشد نقاشی از دانشگاه علم و فرهنگ گفت: دانشگاه علم و فرهنگ از نظر کلاس‌های آنلاین خیلی خوب عمل کرد و به نظر من وقت‌های کلاس‌های آنلاین از کلاس‌های حضوری هم بیشتر بود. من خودم به شخصه از سامانه ال ام اس استفاده می‌کنم. به طور کل آموزش‌های مجازی قطع و وصلی که دارند اما این ترم مشکلات فنی کمتر بود.
متین جمشیدی، دانشجوی رشته صنایع غذایی از دانشگاه آزاد واحدعلوم تحقیقات می گوید: من در حال حاضر از اپلیکیشن دان استفاده می‌کنم، میکروفون یا صدا بعضی وقت‌ها قطع و وصل می‌شد. برای آپلود امتحان هم مشکل داشتیم. اما نقطه قوت این سامانه راحتی استفاده از پاورپوینت و آپلود فایل در موقع کنفرانس است و البته از تیم پشتیبانی هم رضایت داشتم چرا که برخورد خیلی مودبانه و خوبی داشتند.
زهره بختیاری کارشناس ارشد در بخش هنر از دانشگاه الزهرا معتقد است:
من به شخصه از سامانه ال ام اس استفاده می‌کنم و به تازگی عملکرد این سامانه بهتر شده است و امسال در مبحث آزمون‌ها مشکلی نداشتیم.
اما فریبا اکبر زاده، رشته شیلات از دانشگاه علوم تحقیقات معتقد است: به نظر من اپلیکیشن دان نقاط قوت دارد و نقطه ضعف هم دارد. در اپلیکیشن دان موقع کلاس‌ها خیلی وقت‌ها نمیشود وارد این سامانه بشویم و بعضا میکروفون هم وصل نمیشود. آموزش مجازی بیشتر برای واحدهای تئوری خوب است اما برای واحدهای عملی مناسب نیست.
آقای قویدل، دانشجوی رشته مدیریت دولتی نیز گفت: من در دانشگاه از فضای وبینار استفاده می‌کنم و در این فضا مشکلی نداشتم که بخواهم در مورد پشتیبانی این سیستم صحبت کنم فقط بعضی وقت‌ها که تعداد همزمان آنلاین زیاد می‌شد مقداری قطعی‌ها بیشتر می‌شد.
یک کارشناس مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران اظهار کرد: واقعیت اینکه من تجربه حضوری را نداشتم در دانشگاه اما از فضای مجازی رضایت نداشتم. کلاس‌ها قطعی و وصلی نداشت اما ارتباط و تعامل با استاد خیلی رضایت بخش نبود و کلاس‌ها فشرده بود. پشتیبانی‌ها که رضایت بخش نبوده است و به خوبی جوابگوی ما نبوده است .
نیلوفر زنگنه نژاد، دانشجوی ارشد رشته مهندسی نرم افزار از دانشگاه آزاد خوراسگان گفت: در مورد اپلیکیشن‌ها و فضای مجازی واقعیت این است که در مبحث ویرایش، مشکلاتی وجود داشت و برای همان بار اول امکان ویرایش نبود و این باعث شده بود تا پشتیبانی هم به دردسر بیفتد. من به شخصه از فضای مجازی آدوبی کانکت استفاده می‌کردم و بسیار قطع و وصل داشت اما کنفرانس‌ها با اپلیکیشن دان مشکلی نداشت . از نقاط قوت سیستم دان این بود که خیلی سریع وارد می‌شدیم و به طور کل پشتیبانی این مجموعه عالی بود.
این گزارش کمکی به مسئولین آموزشی کشور و دانشگاه هاست تا بتوانند از زاویه دید دانشجویان و اساتید نیز موضوعات و دغدغه های آن ها را دیده؛ نقاط قوت را تقویت و نقاظ ضعف را برطرف کنند. این گزارش آغاز یک حرکت بوده و این خبرگزاری آمادگی دارد تا این گزارش سایر دانشجویان و اساتید را در این مورد منعکس نماید و همینطور آمادگی دارد تا نظرات دست اندرکاران محترم آموزش دانشگاهی کشور را نیز در گزارش مجزایی منعکس نماید.
انتهای پیام