این تنها بخشی از نظر مردمی بود که معتقد بودند که در مناظرات انتخاباتی اخلاق فدای رقابت شده است و شاید بد نباشد که نظر برخی از شخصیت‌های سیاسی هم در این زمینه بدانیم.

باید نوعی بازنگری در اخلاق سیاسی صورت بگیرد

علیرضا خجسته پور فعال سیاسی اصولگرا در این باره به ما گفت که باید نوعی بازنگری در اخلاق سیاسی صورت بگیرد و بسیاری احتیاج دارند که دوره‌های اخلاق سیاسی در کشور را بگذرانند و شاید حتی بد نباشد که این موارد جزو دروس رشته‌های مدیریت و علوم سیاسی برای مدیران سیاسی و اجرایی کشور باشد، زیرا در مناظرات بداخلاقی‌های بسیاری را شاهد بودیم.

حسین عبداللهی مدیر مسؤل روزنامه اصلاح طلب آرمان فرد دیگری بود که در این باره بیان کرد: سید ابراهیم رئیسی در جریان مناظره اول به کسی توهین نکرد، حداقل چیزی را که بیان کرد برنامه‌ها و نوع نگرشش به موضوع مناظره‌ها بود. مشکل در جریان مباحث اقتصادی شناسایی می‌شود و پذیرش صورت مسئله اصلی را در این مناظره شاهد بودیم، همه کاندیدا‌ها هر چند پراکنده وجود مشکلات اقتصادی را قبول داشتند، همه اکثراً در این مشکلات دخیل بودند. خیلی کم تر به مسئله اخلاق در اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ پرداخته شد، به هم پریدن در این مناظره خارج از چارچوب اخلاق بود، حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی در بین نامزد‌ها سعی کرد خود را کنترل کرده و اخلاق را رعایت کند.

افکار و فرهنگ مردم ما هنوز از مناظرات ۸۸ زخمی است

ناصر ایمانی تحلیلگر مسائل سیاسی هم در این زمینه گفته بود که  تصور من این است که مناظرات با فرهنگ سیاسی و با ساختار‌های غیرحزبی که در کشور ما وجود دارد، ضرر و زیان و آسیبش به نسبت محاسنش بیشتر است که عموماً یک فرهنگ غلط و ناهنجاری را در جامعه نهادینه می‌کند؛ متاسفانه  فرهنگ تهمت زدن، خلاف واقع گفتن و هیجانی و احساسی کردن جو عمومی جامعه آن هم در سطح کسانی که ادعای ریاست‌جمهوری دارند؛ در دوره‌های اخیر مناظرات انتخاباتی به طور برجسته‌ای وجود داشته است.

ایمانی گفت: افکار و فرهنگ مردم ما هنوز از مناظرات ۸۸ زخمی است و این زخم‌های عمدتاً فرهنگی هنوز به درستی التیام پیدا نکرده بود که  در سال ۹۲ این زخم دوباره سر باز کرد و در سال ۹۶ نیز به اوج خود رسید و متاسفانه فضای کلی مناظره این دوره هم نیز در همین راستا قرار داشت.  مخاطبانی که شاهد مناظره بودند از سوالاتی که از سوی مجری پرسیده شد و پاسخ‌هایی که کاندیدا‌ها به این پرسش‌ها دادند، نتوانستند این  برداشت را داشته باشند که فلان کاندیدا راه حلش مثلاً  برای کنترل نقدینگی افسارگسیخته موجود چیست و عمدتاً توجه‌ها به این جلب شد که چه کسی خوب حمله کرد و چه کسی خوب دفاع کرد و کدام یک از کاندیداها حال دیگری را گرفت که این مسئله همان آسیبی است که مناظرات به شکل فعلی به کشور می‌زند.

وی یادآور شد که برخی از کاندیدا‌ها اساساً کاری به سوالی که از آن‌ها پرسیده می‌شد نداشتند  و پاسخ‌هایی که از قبل درباره مباحث دیگر آماده کرده بودند را مطرح کردند که این مسئله موجب دخالت چند باره آقای حیدری به عنوان مجری مناظره هم شد، ولی شاهد بودیم که برخی کاندیدا‌ها به این تذکرات توجه چندانی نکردند و گویی برخی کاندیدا‌ها از اساس در مناظره حاضر نشده بودند که به سوالات پاسخ بدهند.

در پایان باید یادآور شد که مدت‌ها پیش از انتخابات مقام معظم رهبری فرمودند که «ملاحظات اخلاقی جداً رعایت بشود. یعنی واقعاً اگر چنانچه نامزد‌های انتخاباتمان هم در مناظراتشان، هم در مصاحبه‌هایی که با آن‌ها می‌شود، سؤال جواب‌هایی که با آن‌ها می شود، اخلاق اسلامی را رعایت بکنند، این سرریز می‌شود در جامعه، آحاد مردم ملاحظات اخلاقی را یاد می گیرند و رعایت می کنند. این سرمشقی برای آن‌ها خواهد شد؛ و هنجارشکنی هم نکنند.

حضرت آیت الله خامنه‌ای خاطر نشان کردند: راه حل بعضی‌ها برای اینکه بیشتر دیده بشوند، بیشتر شنیده بشوند، این است که هنجارشکنی کنند، خطوط قرمز نظام را به قول خودشان بشکنند. نظام جمهوری اسلامی یک نظام مستقر و پابرجاست، یک نظام جاافتاده است، خطوط اصلی نظام مشخص است. این جور نباشد که سعی کنند حالا با شکستن این حدود و ثغور مهم نظام جمهوری اسلامی برای خودشان یک موقعیتی دست و پا کنند که موقعیت هم به دست نمی‌آید.»

و حال بسیاری فضای رقابت‌ها و مناظرات انتخاباتی را نه فضایی برای ارائه برنامه بلکه برای دیده شدن و عوام فریبی در نظر گرفته تا شاید بتوانند از آن ریسمانی برای رساندن خود به پاستور بسازند. اما این مردم هستند که پیش از هر چیز اخلاق و منش نامزد‌های ریاست جمهوری را قضاوت می‌کنند و همین مردم هم هستند که رئیس را انتخاب می کنند، رئیسی برای جمهور.