چرا روابط عربستان و سوریه قبل از شروع عادی سازی متشنج شد؟

گروه جهان الف،   4001004078 ۲ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱ تکراری یا غیرقابل انتشار

روابط عربستان و سوریه قبل از شروع عادی‌سازی دچار تنش هایی شده که عربستان از ایجاد تنش در این روابط اهدافی را دنبال می‌کند.

به گزارش الف،عربستان از جمله کشور‌هایی بوده که در برابر بحران سوریه مواضعی متناقض اتخاذ کرده است. این کشور که از ابتدای بحران در سال ۲۰۱۱ از دولت «بشار اسد » حمایت می‌کرد به سرعت به مخالف این دولت تبدیل و تمام تلاش خود را برای براندازی دولت بشار اسد به کار گرفت. اما با گذشت یک دهه از بحران سوریه، عربستان بار دیگر سیاست خود را تغییر داد و به دنبال تنش زدایی و برقراری مجدد روابط با سوریه بر آمد.

عربستان در ۱۰ سال گذشته با حمایت‌های مالی و تسلیحاتی نقش مهمی در طولانی شدن بحران سوریه داشته و از نخستین کشور‌هایی بود که سفارتخانه خود را در سوریه تعطیل کرد و عامل اصلی در قطع روابط کویت و بحرین با سوریه نیز بود . با به قدرت رسیدن «ملک سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان از ژانویه ۲۰۱۵ سیاست‌های منطقه‌ای عربستان نیز روند تهاجمی‌تری پیدا کرد. 

هفته گذشته «عبدالله المعلمی» نماینده دائم عربستان در سازمان ملل در سخنرانی که در پنجاه‌وسومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل داشت ضمن تعیین شرطی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، عدم تایید پایان جنگ در سوریه را خواستار شد. «بشار جعفری»، معاون وزیر خارجه سوریه نیز در واکنش به اظهارات نماینده دائم عربستان در سازمان ملل با تأکید بر اینکه سوریه هرگز از پوشش قومیتی عربی خود خارج نشده گفت که دمشق هرگز اجازه نمی‌دهد که کسی برای بازگشتش به اتحادیه عرب شرط تعیین کند و سوریه بزرگتر از آن است که با یک کارمند سعودی و یا هر کس دیگری برخورد کند.

اما تغییر موضع ناگهانی عربستان نسبت به سوریه و اظهارات عبدالله المعلمی علیه این کشور که برخلاف آداب و معیارهای رایج دیپلمات رایج در کشورها است، بنا به دلایلی صورت گرفته است که مورد بررسی قرار می‌دهیم.

سفر اخیر وزیر امور خارجه امارات متحده عربی به سوریه و دیدارش با «بشار اسد» رئیس جمهور این کشور در حالی که امارات یکی از کشورهایی بود که در بحران به وجود آمده در سوریه از گروه‌های تکفیری و مخالف دولت  بشار اسد حمایت می‌کرد، نشان دهنده بهبود روابط میان دو کشور است و این امر برای ریاض که با ابوظبی در پرونده‌های مختلف دچار تنش شده اند، خوشایند نبود؛ چراکه ریاض به دنبال تقویت نفوذ خود در منطقه است و می‌خواهد به عنوان رهبر کشورهای اسلامی دست برتر را در منطقه داشته باشد.

« جورج قرداحی» وزیر اطلاع رسانی لبنان در حمایت از سوریه اعلام کره بود:« من معتقدم سوریه در برابر جنگ جهانی ، باثبات و مقاومت ایستادگی کرد و با گذشت زمان، هرگز از مواضع خودم در قبال سوریه پشیمان نیستم. امروز و بعد از آنکه عرب‌ها به سوریه بازگشتند، همه مردم موضع مرا تایید می‌کنند. من از همان ابتدا گفتم که توطئه علیه سوریه سرانجام ندارد . در همین راستا سوریه نیز از وزیر اطلاع رسانی لبنان حمایت کرد. همچنین دکتر «بثینه شعبان» مشاور رئیس جمهور سوریه در حمایت از جورج قرداحی مقاله ای نوشت. این در حالی بود که جورج قرداحی به دلیل انتقاد از جنگ یمن مورد انتقاد و هجمه شدیدی از سوی عربستان و هم پیمانان عربستان قرار گرفت.

بسیاری از رسانه‌ها سفر « رجب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه و ولیعهد سعودی به قطر را تصادفی دانستند .اما برخی گزارش‌های غیر رسمی مبنی بر دیدار دو طرف وجود دارد و برخی رسانه‌ها آن را تکذیب کرده اند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که یکی از مهم‌ترین نتایج این دیدار ایجاد ائتلافی مشترک علیه سوریه و ایجاد ناامنی و تنش در این کشور بوده است.

روزنامه رای الیوم اعلام کرد سوریه از « سلیمان فرنجیه» رئیس جریان المرده و همچنین از برخی مقامات لبنانی خواسته بود تا اجازه استعفای جورج قرداحی را ندهند و تا زمان تشکیل دولت لبنان وی را به عنوان وزیر رسانه کابینه لبنان معرفی کنند و این امر منجر به عصبانیت عربستان از سوریه شد.

یکی از عوامل نگرانی مقامات سعودی موضع واشنگتن در قبال سوریه است. «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا گفت که مادامی که پیشرفت برگشت‌ناپذیر به سمت یک راه حل سیاسی در سوریه وجود نداشته باشد، کشورش از هیچ تلاشی برای عادی‌سازی روابط با دمشق حمایت نخواهد کرد.بدین ترتیب عربستان نگران خشم آمریکا است.

ولیعهد سعودی تلاش کرد تا متحدان ایران را به سمت خود جلب کند و در همین راستا به دنبال پیدا کردن مخرج مشترک عربی با طرف‌هایی همچون جنبش انصارالله در یمن و دولت بشار اسد در سوریه برآمد اما بعد از اینکه عربستان دریافت که ایران در مذاکرات ایران دست برتر را دارد و در مذاکرات به پیروزی هایی رسیده، ناامید شد.بدین ترتیب می توان گفت مذاکرات وین عامل نگرانی عربستان است.

اختلافات عمیق شاخص‌ها حاکی از آن است که عربستان قصد دارد بار دیگر حمایت تسلیحاتی و مالی خود را از مخالفان سوریه و دولت بشار اسد آغاز کند.