یادداشت های روزانه چهلمین جشنواره فیلم فجر- ۹ فیلمهای متفاوت و نظرات متفاوت‌تر

حمید امیدی‌سرور،   4001118103

جشنواره از نیمه گذشته و به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود، هر چه بر تعداد فیلمهای نمایش داده شده افزوده می‌شود. اختلاف نظرها درباره بهترین فیلمها بیشتر می‌شود. البته نظرات منتقدان چنان پراکنده و متفاوت است که رسیدن به یک جمع‌بندی قطعی در مورد بهترین‎ فیلمها دشوار است. فعلا چیزی که با آمار و جمع بندی می‌توان درباره فیلمهای جشنواره گفت، نظر تماشاگران عادی جشنواره است که به عنوان آرای مردمی مبنای گرفتن سیمرغ بلورینی خارج از نظر هیئت داوری می‌شود. تا امروز برترین فیلم‌ها در بخش آرای مردمی همچنان به ترتیب این سه فیلم هستند: «ملاقات خصوصی»، «موقعیت مهدی» و «علفزار». 

با نمایش موقعیت مهدی ساخته هادی حجازی‌فر کم و بیش تکلیف یکسری از سیمرغ های جشنواره روشن شد. فیلمی که جدای از کیفیت قابل قبولی که دارد در راستای سیاستگذاری‌های سینمایی مورد تایید هم قرار می‌گیرد. بنابراین خیلی عجیب نبود که حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خانه جشنواره با نمایش موقعیت مهدی همزمان شود. داغ شدن تنور جشنواره و نمایش یک فیلم مهم دیگر جشنواره  در همین روز، باعث شد که خانه جشنواره یکی از شلوغ‌ترین زمانهای خود را تجربه کند.  همچنین چند نشست تخصصی مثل «سینما و عصر دیجیتال»، «سینما و جامعه» و  «سینما و آموزه‌های اخلاقی» با نمایش فیلم سینمایی «نیاز» ساخته علیرضا داوودنژاد برگزار شد. البته در این  نشست‌ها فقط روی  مخاطبان آنلاین حساب می‌شود.  

در حالی که جشنواره فیلم فجر روزهای اوج خود را می‌گذراند. پیکر مرحوم حبیب‌الله صحرانورد از تهیه‌کنندگان قدیمی که خبر درگذشت او منتشر شده بود، امروز در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. همچنین محمد خزایی رییس سازمان سینمایی نیز پیامی به مناسبت در گذشت «سیدعلیرضا سجادپور» معاون اسبق ارزشیابی و نظارت برسازمان سینمایی پیامی را صادر کرد : «سجادپور،یکی از سینماگران خوش‌قریحه و از فعال‌ترین هنرمندان سینما در عرصه فیلمنامه‌نویسی و تهیه‌کنندگی در چهار دهه سینمای پس از انقلاب اسلامی بود که صادقانه و خالصانه در راه آرمان‌های فرهنگی نظام تلاش کرده و به عنوان دبیر جشنواره‌های سینمایی چون پلیس و تلاش مقدس، مبدا اتفاقات‌ نو بوده است .جایگاه او در سینمای ملی و ارزش‌مدار کشورمان فراموش شدنی نیست ولو تندباد حوادث بشری، او را در سال‌های آخر عمر، از دایره توجهات دور ساخته باشد.» متاسفانه چنان که پیشتر در خبرها شنیده بودیم، محمد کاسبی در بیمارستان بستری است جمال شورجه نیز دوران نقاهت بعد از عمل جراحی را می‌گذراند که رئیس سازمان سینمایی در خانه از او عیادت کرد.

امروز در قیاس با روز گذشته جشنواره فیلم فجر روز آرامتری را گذراند، بخصوص در خانه جشنواره که دیروز واقعا روز شلوغی را پشت سر گذاشته بود. «بی رویا» ساخته آرین وزیر دفتری فیلم نخست امروز است که حضور هومن سیدی  (به همراه سعید سعدی) به عنوان تهیه کننده از نکات جالب آن است. علاقه هومن سیدی به فیلم‌های متفاوت و برخوردار حال و هوای خاص و تا حدی روان شناختی اینجا نیز دیده می‌شود.. مشکلات روانی و هویتی یکی از شخصیت‌های اصلی فیلم باعث شده «بی‌رویا» در روایت شباهت‌هایی به فیلم باشگاه مشت زنی دیوید فینچر داشته باشد، و با مرزهای واقعیت و خیال بازی کند.

 این نخستین فیلم کار بلند آرین وزیر دفتری است، اوکه در ابتدا قرار بود فیلمنامه دیگری را جلوی دوربین ببرد؛ با ایده انجام کاری تازه  مدتی را صرف جستجو و تحقیق روی ایده فیلم حاضر کرد. در میان فیلمهای جشنواره که اغلب موضوعاتی اجتماعی و واقعگرا دارند، این فیلم اثری متفاوت با حال و هوای ذهنی محسوب می‌شود. فیلم با ورود زنی مرموز به زندگی زوجی که نقش‌های اصلی را برعهده دارند،  اتمسفری پیچیده و پر رمز راز می‌یابد. در فیلم اشاره‌ای به زمینه اسکیزوفرنیک یکی از شخصیت‌ها شده، اما طناز طباطبایی بازیگر این نقش عنوان کرد، چنین ایده‌ای صرفا تمهیدی برای عبور از ممیزی و امکان ساخت فیلم بوده است!  

فیلم دوم امروز اما «بدون قرار قبلی» ساخته دیگری از بهروز شعیبی  از دیگر فیلمسازان باتجربه اما نسبتا جوان جشنواره است که چند سال پیش با فیلم دارکوب خوش درخشیده بود.  فیلم امسال او نیز یکی از آثار کنجکاوی برانگیز جشنواره شناخته می‌شد. بخصوص که برداشتی آزاد از داستانی به قلم مصطفی مستور عنوان شده که نویسنده‌ای پرمخاطب محسوب می‌شود. در آستانه نمایش فیلم در خانه جشنواره از قول هوشنگ گلمکانی شنیده شد که با تماشای «بدون قرار قبلی» بعد از مدتها اشک هایش دوباره در سینما جاری شده است! به هر حال این فیلم همانند پاره‌ای از آثار بهروز شعیبی، از پس زمینه مذهبی نیز برخوردار است که در فیلم جا افتاده است. اما برخی تماشاگران آن را بدون فراز و فرود لازم و کند ارزیابی کردند.