جوان نوشت: «موقعیت مهدی» در ژانر سینمای دفاع مقدس در ادامه برخی نوآوریها و خلاقیتهایی که این ژانر در یک دهه اخیر به خود دیده است، اثری قابل اعتنا و رو به جلو تلقی میشود. «موقعیت مهدی» در ارتباطگیری با مخاطب و جلب توجه سینماگران کاملاً موفق عمل کرده و با فضای حسی و معنوی خاصی که از یک فرمانده شاخص دفاع مقدس ارائه داده توانسته است در دل مخاطب و ایضاً درمیان کارشناسان سینما جا باز کند. مهمترین اتفاق فیلم هم به همین توفیق در فضاسازی بازمیگردد. بخشهای قوامیافتهتر و چشمگیرتر فیلم آنجایی است که مهدی درون خانواده است و سلوک عرفانی او بیش از آنکه در جبهه خودش را نشان بدهد، درون شهر و خانواده دیده میشود و همین موجب میشود «موقعیت مهدی» خانوادهها را نیز با خود درگیر کند. درخشش «موقعیت مهدی» در جشنواره چهلم فجر میتواند نوید ادامه مسیری باشد که با برخی آثار فیلمسازان جوان در این سالها به ژانر دفاع مقدس رونق بیشتری داده و آن را تا حدودی احیا کردهاست.
فیلم سینمایی موقعیت مهدی، ساخته هادی حجازیفر با به دست آوردن سیمرغ بهترین فیلم از چهلمین جشنواره فیلم فجر بر قله این جشنواره ایستاد. این فیلم روایتی است از زندگی سردار شهید مهدی باکری که با مشارکت سیمافیلم و بنیاد فرهنگی روایت فتح تولید شده است. نسخه تلویزیونی «موقعیت مهدی» در قالب یک سریال آماده نمایش خواهد شد و به احتمال زیاد نسخه سینمایی آن در نوروز پیش رو در سینماها اکران میشود.
فیلم سینمایی موقعیت مهدی، با نامزد شدن در ۱۴ بخش از جوایز چهلمین جشنواره فیلم فجر، رکورددار این دوره از جشنواره نام گرفت و در نهایت توانست علاوه بر سیمرغ بهترین فیلم، سیمرغ بهترین کارگردانی فیلم اول، بهترین جلوههای ویژه میدانی، بهترین تصویربرداری و بهترین صدابرداری را از آن خود کند.
اولین تجربه کارگردانی حجازیفر
فیلم سینمایی موقعیت مهدی به کارگردانی حجازیفر، اولین تجربه این بازیگر سینما در ساخت یک فیلم سینمایی است. وی پیش از این سابقه نگارش فیلمنامه فیلم «آتابای» را در کارنامه خود دارد و میتوان او را از جمله کشفهای سینمایی محمدحسین مهدویان دانست. معرفی حجازیفر به سینما با فیلم «ایستاده در غبار» رخ داد. وی تا پیش از آن در تئاتر فعال بود. حضور حجازیفر جلوی دوربین مهدویان در فیلمهای ماجرای نیمروز یک، لاتاری و رد خون (ماجرای نیمروز ۲) ادامه پیدا کرد و زمانی که قرار شد این بازیگر اولین فیلم سینمایی خود را بسازد، مهدویان را به عنوان مشاور در کنار خود دید.
اگرچه برخی نقدهای منتشرشده درباره فیلم «موقعیت مهدی» به تشابه بازی حجازیفر در نقش «مهدی باکری» با نقشهای قبلی و در فیلمهای مهدویان اشاره دارد، اما شخصیت استوار مهدی باکری تا حد زیادی توانسته است خشونت و تندمزاجی حجازیفر در دیگر فیلمهایش را کاهش دهد، از این رو میشود گفت «موقعیت مهدی» باعث شد در بازیگری نیز حجازیفر یک پله ارتقا داشته باشد.
«موقعیت مهدی» از سیما تا سینما
سیمافیلم، مرکز تولید فیلم و سریال در صداوسیما، سال گذشته طرح یک مینیسریال هفت قسمتی را به مرحله تولید رساند که در آن قرار شد زندگی شهید مهدی باکری و رشادتهای لشکر ۳۱ عاشورا به تصویر کشیده شود. لشکر ۳۱ عاشورا، از مهمترین نیروهای عملکننده سپاه در دوران مبارزه با ضدانقلاب و دفاع مقدس بود که نیروهای آن از استانهای آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل تأمین میشد. این لشکر توانست در جریان مبارزه با ضدانقلاب در کردستان پیش از شروع رسمی جنگ تحمیلی باعث ایجاد امنیت در منطقه شود و در طول دوران دفاع مقدس نیز در عملیات مهمی نقش محوری داشته باشد. فرماندهی لشکر ۳۱ عاشورا بر عهده سردار مهدی باکری بود. تولید سریال درباره رشادتهای یک لشکر از سپاه برای نخستین بار در تلویزیون با ساخت سریال لشکر ۳۱ عاشورا آغاز شد. این سریال در مراحل تولید به «عاشورا» تغییر نام داد. یکی از اولین اقدامات پیمان جبلی پس از انتصاب به ریاست سازمان صداوسیما، حضور در پشت صحنه این مجموعه تلویزیونی بود. در دیدار رئیس صداوسیما از پروژه «عاشورا» که بعضاً با نام سریال «مهدی باکری» نیز شناخته میشود، حجازیفر گفت: «گرچه این سریال هفت قسمت است، اما ساخت آن به اندازه هفت فیلم سینمایی برای ما سخت و دشوار بود.»
وی ادامه داد: «تلاش کردیم برای پذیرش هر چه بهتر قصه فیلم نزد مخاطب، شخصیت شهید باکری را از نگاه دیگر شخصیتهای داستان روایت کنیم.»
اگرچه مجموعه تلویزیونی «عاشورا» با تهیهکنندگی ابوالفضل صفری از تهیهکنندگان شناختهشده تلویزیون آغاز شد، در جریان تهیه نسخه سینمایی از این مجموعه برای ارسال به جشنواره فیلم فجر، نام حبیب والینژاد به عنوان تهیهکننده مطرح شد. شنیدههای «جوان» حکایت از اختلاف نظر میان صفری و سیمافیلم دارد که در نهایت باعث شد نام وی از تهیهکنندگی حذف شود. سریال «عاشورا» با مشارکت ۵۰درصدی بنیاد فرهنگی روایت فتح ساخته شده است. نسخه سینمایی این سریال با نام «موقعیت مهدی» با حضور در چهلمین جشنواره فیلم فجر به یکی از مطرحترین آثار این دوره تبدیل شد.
در میان آثار اغلب ضعیف چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، «موقعیت مهدی» توانست یک استثنا باشد. در حالی که این فیلم اصولاً برای سینما ساخته نشده بود، اما سختگیری و دقت حجازیفر در ساخت آن باعث شد عملاً نسخه آمادهشده در قواره یک فیلم سینمایی دیده شود و در مقابل آثار سینمایی جشنواره فجر نه تنها حرفی برای گرفتن داشته باشد بلکه چند قدم از باقی آثار این دوره جلوتر باشد. این فیلم به احتمال زیاد در نوروز ۱۴۰۱ یکی از آثار اکران عید خواهد بود، به شرط آنکه اوضاع سینما و شرایط کرونایی اجازه اکران را به سالنهای سینما بدهد.
برندگان جشنواره فیلم فجر
تنها چند ساعت به برگزاری مراسم اختتامیه و اعلام نام برگزیدههای این دوره، در یک اقدام عجیب که ناشی از ضعف برگزارکنندگان جشنواره بود، لیست اسامی برندگان سیمرغ از سوی یک سایت فروش بلیت سینما، لو رفت. پیش از آن نیز به خاطر ادعای تقلب، دبیر جشنواره از لغو انتخاب بهترین فیلم از نگاه تماشاگران خبر داده بود. اختتامیه در حالی برگزار شد که همه از نام برندگان خبر داشتند و در نهایت برندگان به این شرح معرفی شدند: جایزه سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی (جایزه سرباز وطن): «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی و تهیهکنندگی محمود بابایی، سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیئت داوران: فیلم «برف آخر» به کارگردانی امیرحسین عسگری، سیمرغ بهترین جلوههای بصری به حسن نجفی و امیر ولیخانی برای «دسته دختران»، سیمرغ بهترین جلوههای ویژه میدانی به ایمان کرمیان برای فیلم «موقعیت مهدی»، سیمرغ بهترین چهرهپردازی به امید گلزاده برای فیلمهای «برف آخر» و «شادروان»، سیمرغ بهترین طراحی صحنه به محمدرضا شجاعی برای فیلم «ضد»، سیمرغ بهترین طراحی لباس به مارال جیرانی برای فیلم «خائنکشی»، سیمرغ بهترین صدابرداری به مسیح حدپورسراج برای فیلم «موقعیت مهدی»، سیمرغ بهترین صداگذاری به علیرضا علویان برای فیلمهای «علفزار» و «بدون قرار قبلی»، سیمرغ بهترین موسیقی متن به مسعود سخاوتدوست برای فیلم «موقعیت مهدی»، سیمرغ بهترین تدوین به حمید نجفیراد برای فیلم «علفزار»، سیمرغ بهترین فیلمبرداری به آرمان فیاض برای فیلم «برف آخر»، سیمرغ بهترین نقش مکمل مرد به نادر سلیمانی برای فیلم «ضد»، سیمرغ بهترین نقش مکمل زن به صدف اسپهبدی برای فیلم «علفزار»، سیمرغ بهترین نقش اول مرد به امین حیایی برای فیلم «برف آخر»، سیمرغ بهترین نقش اول زن به طناز طباطبایی برای فیلم «بیرؤیا»، سیمرغ بهترین فیلمنامه به کاظم دانشی برای فیلم «علفزار»، سیمرغ بهترین فیلم اول به «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازیفر، سیمرغ بهترین کارگردانی به رضا میرکریمی برای فیلم «نگهبان شب» و سیمرغ بهترین فیلم به «موقعیت مهدی» به تهیهکنندگی حبیبالله والینژاد.