گزارش چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر/۹ روز شلوغ جشنواره؛ گلهای باوارده بالاخره اکران شد/ غریب نمره قبولی گرفت

محمد تقی زاده منتقد سینما، گروه فرهنگی الف،   4011121106

در نهمین روز جشنواره فیلم فجر، چهار فیلم در آغوش درخت، غریب، وابل و همچنین گلهای باوارده در پردیس ملت به نمایش درآمدند که از این حیث، شلوغ ترین روز جشنواره برای اهالی رسانه محسوب می شد.

معدل جشنواره امسال بالاتر از ادوار دیگر جشنواره است
سخنان روزگذشته وزیر ارشاد درباره جشنواره فیلم فجر بازتاب زیادی در رسانه‌ها و وبسایت‌‌های سینمایی پیدا کرد به خصوص آنجا که او معدل جشنواره امسال را بالاتر از دیگر ادوار دانسته بود: «با قضاوتی که داوران دارند، معدل کیفیت فیلم‌ها در مجموع از همه دوره ها بالاتر است؛ همه آنهایی که سالهاست در این عرصه هستند، معتقدند که معدل بسیار خوب است.می گویند سالی که نکوست از بهارش پیداشت بهار حوزه فرهنگ در همین جشنواره‌های فجر است و ان‌شاءالله سال بسیار خوبی خواهیم داشت.» 

وزیر ارشاد همچنین گفت قرار است ریل سینما به سمت پاسخگویی و انعکاس مسائل اصلی و واقعیات جامعه ایران تغییر پیدا کرده و از مذاکره با سینماهای روسیه و چین به عنوان برنامه‌های بعدی‌اش خبر داد و گفت: «با قوت ایستاده‌ایم و در این یک سال و نیم سپری شده، یک فیلم توقیفی هم نداشتیم، ما امروز هیچ فیلمی را نداریم در جشنواره‌ها مجوز اکران گرفته باشد و فردا مجوز پخش عمومی پیدا نکند.»

افخمی و حاشیه‌های بی پایان
بهروز افخمی را باید پرحاشیه‌ترین هنرمند جشنواره چهل و یکم دانست که علاوه بر برنامه هفت و جنجال سخنان ابوالقاسم طالبی، هر زمان دیگری که لب به سخن باز می‌کند حاشیه ساز می‌شود.یکی از صفحات پرمخاطب در اینستاگرام در مطلبی با عنوان «آقای افخمی! گوشی رو بذار بگو خداحافظ»» و در نقد رفتار و سخنان افخمی نوشت: «در روزهای اخیر اگر حسابی از دست بهروز افخمی و رفتارهایش حرص و جوش خورده‌اید و نیشخند ناخوشایند او در قبال دُرفشانی ابوالقاسم طالبی در برنامه‌اش به جای تذکر و هشدار، روی اعصاب‌تان رفته، بدانید که تنها نیستید! بویژه وقتی اخیراً در جلسه مطبوعاتی فیلمی که تهیه کننده‌اش بوده می‌گوید برای ساخت آن استخاره کرده، این انتظار را مضاعف می‌کند که وجه مذهبی بودن، روی اخلاقش تأثیر بهتری گذاشته باشد. فیلمساز ۶۶ ساله قصه‌ی ما که دو دهه پیش می‌شد با اطمینان او را یکی از ده «فیلمساز برتر تاریخ سینمای ایران» خطاب کرد، دوباره در هفته‌های اخیر، نامش را برسر زبانها انداخته. هرچند او پیشتر از جمله سر قضیه هواپیمای اوکراینی یا جشنواره دگرباشها خواندن کن، تمایلش برای حاشیه‌سازی را نشان داده بود. با این حال عصبانیت قشری از جامعه و البته برخی همکارانش از افخمی، باعث نمی‌شود او را فیلمساز مهمی به حساب نیاوریم. افخمی در قله سینمای ایران نایستاده، اما دست کم آنقدری فیلم خوب و ماندگار دارد که نتوان سینمایش را بوسید و کنار گذاشت. سینما را بلد است و در فیلمنامه نویسی، سبک و داعیه دارد. خوش مشرب است و در برخوردهایش عموماً نشانی از تفرعن و زنندگی نیست. با پیشگامی غیرمنتظره‌ای، «عروس» را در برهه‌ای ساخت که سینمای گلخانه‌ای دهه شصت، دمار از روزگار فیلمسازان درآورده بود. چنان هم دل و جرأت داشت که در دوره ستاره زدایی، نیکی کریمی و پورعرب را به عنوان سوپراستار، با قلدری به تندروها تحمیل کند.»

فجر چهل و یکم برگزار شد با همه بدگمانی‌ها و بداخلاقی‌ها
چهل و یکمین دوره جشنواره فجر را باید سخت‌ترین و خاص ترین دوره جشنواره دانست که علاوه بر تحریم گروهی از رسانه ها و هنرمندان حتی دست‌هایی برای عدم برگزاری و تعطیلی این فستیوال که بیش از چند دهه بدون تعطیلی برگزار شده بود از هیچ تلاشی فروگذار نکرده بودند.

محمدرضا شفیعی مدیر موسسه صبا با اشاره به همین ویژگی‌های منحصر به فرد جشنواره امسال و برگزاری آبرومندانه آن نوشته است: «جشنواره فیلم فجر در دوره چهل و یکم هم روز‌های پایانی خود را سپری می‌کند. جشنواره‌ای که خیلی‌ها پیش‌بینی‌های عجیب و غریبی برای آن داشتند؛ از تعطیلی تا بی‌رمقی و خالی ماندن از فیلم‌های حرفه‌ای. اما به همت تیم برگزارکننده و یاری سینماگران، شاهد جشنواره‌ای تمیز و منظم بودیم. واضح است فراز و نشیب‌های مختلف اجتماعی و سیاسی در ۴۴ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بر رویداد‌های فرهنگی کشور بی‌تأثیر نبوده است. اما هیچ‌کدام از ماجرا‌های سال‌های ۸۷، ۸۸، ۹۶، ۹۸ و حالا ۱۴۰۱ نتوانسته چراغ این جشنواره‌ها خاموش کند. حتما حضور و عدم حضور برخی هنرمندان در این رویداد‌ها بسیار موثر است، اما حرکت رو به جلوی تولید آثار کیفی فرهنگی، همه ساله حضور هنرمندان و فیلمسازان جوان را در کنار هنرمندان پیشکسوت نوید داده است. امسال نیز از این رویه مستثنی نبوده و در فشار رسانه‌های معاند و جوسازی برخی همکاران کم‌تدبیر، جشنواره توانست با معرفی برخی فیلمسازان جوان، راهی جدید را در سینمای ایران بگشاید. پیام واضح و روشن عفو عمومی رهبری معظم که شامل همه همکاران هنری و سینمایی ما نیز می‌شود، چیزی جز اتحاد و همدلی نیست. شایسته نیست با سخنان بی‌مورد و بی‌جا این پیام رهبری را در مسیر دیگری قرار دهیم. همراهی و اتحاد برای نمایش فرهنگ.»

نمایش واکنش برانگیز فیلم های روز نهم 
چهار فیلم در روز یکی مانده به آخر جشنواره به نمایش درآمدند. از نمایش فیلم « درآغوش درخت» از بابک خواجه پاشا که بگذریم که به دلیل اکران در سانس اول توجه آنچنانی به آن نشد، غریب مهمترین فیلم روز نهم و حتی جشنواره فیلم فجر بود که نمایش بخشی از زندگی شهید بروجردی بر پرده سینما است. بازخوردهای اولیه از فیلم مختلف است گروهی از اهالی رسانه آن را بهترین فیلم جشنواره دانستند در حالیه برخی منتقدان قصه فیلم را غیرمنسجم و فیلمنامه آن را پراشکال ارزیابی کردند.

وابل از تورج اصلانی را باید متفاوت ترین فیلم جشنواره فجر دانست که مخاطبان خود را به دو دسته مخالف صد در صد و موافق صد درصد تقسیم کرد. با اینکه عمده تماشاگران سالن رسانه فیلم متفاوت و تجربه‌گرای اصلانی را نپسندیدند با این وجود فیلم طرفدارانی نیز داشت که وجه هنری و ابهاد سوسیالیستی و رئالیستی فیلم را عامل برتری فیلم دانستند. آخرین فیلم روز نهم که به دلیل لغو در روز نمایش خود به سانس آخر این روز موکول شده بود، فیلم مهرداد خوش بخت با نام قبلی پالایشگاه و فعلی گل های باوارده بود که تا پاسی از شب اهالی رسانه به نمایش آن نشستند با این وجود بازخوردهای اولیه از عدم رضایت خبرنگاران و منتقدان به دلیل طولانی شدن و جذاب نبودن قصه خبر میدهد.