گروه تعاملی الف - محسن دیناروند:
در انسان‌ها امیال غریزی و فطری فراوانی است، یکی از امیال غریزی انسان میل به سلطه‌گری است، یعنی انسان به طور غریزی تمایل دارد که بر دیگران سلطه یابد و بر ریز و درشت امور دیگران احاطه داشته باشد. برای مثال اینکه انسان می خواهد به واسطه هوش مصنوعی بر امور زندگی دیگران نظارت و کنترل و هدایتگر داشته باشد ناشی از وجود همین غریزه میل به سلطه گری است.
غریزه دیگری که در انسان هست و میل به سلطه‌گری را تکمیل و تقویت می‌کند میل به سلطه پذیری است. یعنی انسان‌هایی هستند که تمایل دارند همیشه زیردست، فرمانبردار و زیر سلطه دیگری باشند. برای مثال اینکه یک سری از آدم ها تمایل به زیردستی غرب یا شرق دارند! حالا به جای میل به سلطه پذیری شما بخوانید غرب زده یا شرق زده! به هر حال این هم یک میل غریزی در انسان است.
اما سوال این است که آیا میل درونی سومی در میان این دو غریزه هست یا نیست؟ که نجات دهنده انسان از زیر بار ستمگری‌ها باشد چرا که تیغ این دو غریزه بر حق انسان هاست که می بُرَد و ستم تولید می‌کند.
میل فطری سلطه ستیزی درست همان میل فطری است که با بیداری اش و کنار رفتن غبار فتنه‌ها و بهانه و منفعت جویی‌های ناصواب می‌تواند در برابر سلطه‌گری‌ها و سلطه پذیری‌ها بایستد و دنیایی زیبا را که حاصل عدالت است برای انسان‌ها بسازد!
یکی از جلوه‌های زیبایی شناسانه عاشورا روشن کردن چراغ همین میل فطری در بشر است که مولا حسین (ع) با کنار زدن غبارهای گوناگون نشسته بر آن، از جمله منفعت خواهی‌های ناصواب، بی اخلاقی های بی شمار، عادت کردن های کُشَنده به وضع موجود، قدرت خواهی‌های ناشایست و بسیاری دیگر از غبارهای فتنه آلود، بتواند میل فطری به سلطه ستیزی را در بشر بیدار کند تا جهان به نمایش تمام قد این زیبایی منحصر به فرد بپردازد.
با توجه به این گرایش‌های فطری و غریزی بهتر می‌توانیم یکی از رازهای زیبایی عاشورا را ترسیم و باز خوانی کنیم تا قدرت جمله حضرت زینب(س) را بهتر دریابیم، آنجا که فرمودند: ما رایت الا جمیلا