به گزارش الف، اصطلاح «انتفاضه» به طور عامیانه به جنبش‌های گوناگون در نقاط مختلف جهان گفته می‌شود، اما این اصطلاح به شکل ویژه به جنبش‌های مقاومتی مردم فلسطین مقابل رژیم اشغالگر صهیونیستی اختصاص دارد.
اولین انتفاضه فلسطین بعد از زیرگرفته شدن چند کارگر فلسطینی توسط یک کامیون اسرائیلی آغاز شد که طی آن 4 فلسطینی به شهادت رسیدند و مردم فلسطین در مراسم تشییع پیکر آنها با سنگ به مقر ارتش رژیم اشغالگر در منطقه جبالیا واقع در شمال غزه حمله کردند که منجر به شروع «انتفاضه سنگ» در 8 دسامبر 1978 شد.
در آن زمان برخی رژیم‌های عربی که پیشتر ملت فلسطین برای نجات خود روی آنها حساب زیادی باز کرده بودند، بعد از شکست در جنگ با رژیم صهیونیستی معتقد بودند که گزینه تقابل با اسرائیل فایده‌ای ندارد و باید به سازش با این رژیم فکر کرد. حتی سازمان آزادی بخش که عنوان نماینده مردم فلسطین را یدک می‌کشید نیز در چارچوب همین رویکرد رژیم‌های عربی که دیگر آرمان فلسطین را در اولویت خود نداشتند، حرکت کرد. این وضعیت موجب نگرانی مردم فلسطین درباره سرنوشت سرزمین و آرمان خود شده بود.
همین تحولات موجب شد مردم فلسطین احساس کنند خودشان باید برای آزادی فلسطین دست به کار شوند و به فاصله کوتاهی از آغاز انتفاضه سنگ، انقلاب اسلامی در ایران به پیروزی رسید که الهام‌بخش ملت فلسطین در ادامه مبارزه با اشغالگری شد. این انتفاضه نهایتا در سال 1993 که سازمان آزادی بخش فلسطین تن به امضای توافقنامه‌های خائنانه «اسلو» با دشمن صهیونیستی داد، خاموش شد و در نتیجه آن بیش از 1300 فلسطینی به شهادت رسیدند.
اما اولین انتفاضه مسلحانه فلسطین که به انتفاضه الاقصی معروف است 23 سال قبل در 28 سپتامبر 2000 رخ داد؛ جایی که «آریل شارون» نخست‌وزیر وقت رژیم اشغالگر به همراه شماری از نظامیان این رژیم به مسجدالاقصی یورش برده و اقدام به انجام رفتارهای تحریک‌آمیز علیه فلسطینیان کرد. در نتیجه درگیری بزرگی میان نمازگزاران فلسطینی با نظامیان صهیونیست رخ داد و طی آن بیش از 200 فلسطینی شهید و زخمی شدند.
این جرقه شروع انتفاضه الاقصی بود که تا فوریه 2005 و زمانی که اشغالگران از نوار غزه پا به فرار گذاشتند، ادامه داشت. نماد انتفاضه الاقصی یک کودک فلسطینی به نام «محمد الدره» است که 2 روز بعد از آغاز این انتفاضه درحالی که کنار پدرش پشت یک مانع بتنی در جنوب غزه پناه گرفته بود، توسط جنایتکاران صهیونیست به شهادت رسید. این جنایت خشم و احساسات مردم فلسطین را در داخل و خارج این سرزمین برانگیخته و موجب شعله‌ور گشتن اولین انتفاضه مسلحانه فلسطینیان شد.
این انتفاضه در مقایسه با انتفاضه سنگ به مراتب پیشرفته‌تر بود و برخلاف انتفاضه قبلی که محدود به مقاومت با سنگ بوده و منجر به تلفات سنگین میان فلسطینی‌ها می‌شد، توسط سلاح‌های پیشرفته انجام شد و یک سال بعد یعنی اکتبر 2001 گردان‌های عزالدین القسام (شاخه نظامی جنبش حماس) اولین موشک بومی خود را به سمت شهرک «اسدوروت» در جنوب فلسطین اشغالی شلیک کردند.
همچنین فلسطینی‌ها برخلاف دوره قبل، به تدریج شروع به سازماندهی یک برنامه راهبردی و تاکتیکی در جنگ با دشمن کردند و مقاومت آنها دیگر صرفا محدود به عملیات‌های ضد صهیونیستی پراکنده نبود؛ بلکه آنها با درس عبرت گرفتن از نقاط ضعف خود که منجر به سرکوب مقاومت کرانه باختری در دوره قبل شده بود به این نتیجه رسیدند که وحدت جبهه‌ها اولین و موثرترین استراتژی برای مقابله با دشمن است.
این آزاردهنده ترین جنبش ملی فلسطینی برای اشغالگران بود که منجر به وقوع درگیری گسترده‌ه میان فلسطینیان و ارتش صهیونیستی شد. در انتفاضه الاقصی بیش از 4400 فلسطینی به شهادت رسیدند و 48320 تن زخمی شدند. همچنین برخلاف انتفاضه سنگ که صهیونیست‌ها تلفات زیادی متحمل نشده بودند، در انتفاضه دوم 1069 صهیونیست به هلاکت رسیده و 4500 نفر از آنها زخمی شدند. ترور «رحبعام زدیفی» وزیر گردشگری وقت رژیم اشغالگر به دست رزمندگان فلسطینی یکی از بارزترین عملیات‌های آنها و ضربه سنگینی به دشمن بود.
اما امروز با گذشت بیش از 2 دهه از زمان انتفاضه الاقصی مقاومت فلسطین کجا ایستاده است؟
اولین و بارزترین نتیجه انتفاضه دوم این بود که ملت فلسطین نشان دادند، گزینه‌ای به نام صلح و سازش با رژیم اشغالگر را هرگز به رسمیت نمی‌شناسند و مقاومت مسلحانه تنها گزینه آنها در برخورد با دشمن است. در نتیجه مقاومت به تدریج تبدیل به رویکرد ملی همه فلسطینی‌ها شد و آنها برعکس ادوار گذشته که هنوز چشم به تشکیلات خودگردان فلسطین و نهادهای سازشکار داشتند، در جبهه گروه‌های مقاومت قرار گرفتند.
همچنین بعد از انتفاضه الاقصی مقاومت از نوار غزه به سایر مناطق فلسطین گسترش یافت؛ تا جایی که خودِ صهیونیست‌ها اعتراف می‌کنند بستر انتفاضه سوم، کرانه باختری خواهد بود. از همه مهمتر، درحالی که نسل قبلی فلسطینیان در سایه تحولات جهان عرب و حرکت رژیم‌های عربی به سمت سازش با اسرائیل، از آزادی فلسطین و پس گرفتن حقوق خود ناامید شده بودند، امروز در فلسطین شاهد ظهور نسل جدیدی هستیم که هیچ گزینه‌ای جز مقاومت مسلحانه برای بیرون کردن اشغالگران نمی‌شناسد.
نتیجه ظهور این نسل، شکل‌گیری گروه‌ها و گردان‌های جدید مقاومت در کرانه باختری همچنین، گردان جنین، عرین الاسود، گردان طولکرم و .... است که اعضای آن میانگین سنی 20 سال دارند. حتی بسیاری از عملیات‌های ضد صهیونیستی که در کرانه باختری و حتی قدس و اراضی اشغالی 1948 شاهد آن هستیم و خواب را بر صهیونیست‌ها حرام کرده، توسط جوانانی انجام می‌گیرند که هیچ وابستگی به گروه‌های مقاومت ندارند و به شکل خودجوش به میدان آمده‌اند.
ارزیابی مراکز صهیونیستی نشان می‌دهد که بعد از جنگ مه 2021 غزه که به نام نبرد «شمشیر قدس» معروف شده، فلسطین روی یک صفحه داغ قرار دارد و وقوع انتفاضه سوم که قطعا بستر آن کرانه باختری خواهد بود، اجتناب ناپذیر است.