دوری برخی چهرههای سرشناس از تلویزیون بیش از آنکه ناشی از راهبرد سازمان صدا و سیما و رئیس این نهاد باشد که از سال گذشته تاکنون آماج حملات بسیاری قرار گرفته، برگرفته از حاکمشدن وضعیت مارپیچ سکوتی است که خودنمایی میکند.
در شرایط مارپیچ سکوت، افراد یا گروهها بهدلیل ترس از انزوا و طردشدن، از بیان عقاید و یا انجام اقداماتی سرباز میزنند چون تصور میکنند که هر کنشی بر خلاف جو عمومی موجود، موجب طردشدگی و انزوا میگردد. هر چند که ممکن است آن جو عمومی موجود، واقعیتی اجتماعی نبوده و صرفاً برساختهایی باشد که ضریب یافته و بهعنوان واقعیتها عرضه میگردد؛ مثل شرایطی که در خصوص رابطه جامعه هنری و تلویزیون مشاهده میشود.
دوری از رسانه ملی از یکسال گذشته تاکنون فارغ از اینکه به تمایل عدهای از فعالین عرصه هنر و بهدلیل زاویهداشتن با این نهاد و دستگاههای رسمی کشور بازمیگردد، همه ابعاد موضوع دورشدن چهرههای سرشناس نیست. وقایع پاییز ۱۴۰۱ موجب شد که هر آنچه کوچکترین نسبتی با حاکمیت داشته باشد آماج حملات همهجانبه مخالفین نظام قرار گیرد و صدا و سیما هم از این قاعده مستثنی نبود. حتی از نگاه عدهای صدا و سیما نقش قابلتوجهی در رادیکالکردن جامعه داشته و مسبب بسیاری از مشکلاتی است که جامعه ایران با آن مواجه شده و بنابراین باید به هر شکل ممکن از این دستگاه دوری جست و آن را تحریم کرد.
اما عدهای که به این دیدگاههای رادیکالی باور نداشته و صرفاً در پی استمرار فعالیت هنری خود بودند از ترس حملات همکاران و حتی لشکرکشیهای عدهای در شبکههای اجتماعی عطای کار را به لقایش بخشیده و سعی کردند از رسانه ملی دوری کنند. اظهارات اخیر چند تن از هنرمندان سرشناس که به فشار وارده طی یکسال اخیر اشاره کردهاند نشان میدهد فاصلهگرفتن افرادی که سابقه فعالیت موفق در تلویزیون را داشتهاند صرفاً مبنای اعتقادی نداشته و ریشه در ترس از فشاری دارد که از سمت عدهای قلیل اما پر سر و صدا ممکن است آنان متحمل شوند.
این وضعیت دقیقاً همان مارپیچ سکوتی است که فراگیر شده و شکستن آن، نیازمند خطشکنانی است که برای پایانبخشیدن به این وضعیت وارد گود شوند. همانطور که اخیراً رئیس صدا و سیما اعلام کرده، درب این سازمان بهروی هنرمندانی که در پی عبور از خط قرمزها نباشند باز بوده و متعاقباً بخش قابلتوجهی از جامعه هنری هم صرفاً با نگاه حرفهای خود و جدا از خط و مرزهای سیاسی در پی فعالیت کاری خود هستند و میتوان با درایت درست از سوی سازمان و جسارت لازم از طرف هنرمندان، لحظات خوبی را از همکاری طرفین رقم زد. اما اتمام این مارپیچ سکوت کذایی، ارادهای پولادین را میطلبد و باید دید در جامعه هنری و کسانی که تمایل به فعالیت حرفهای در رسانه ملی دارند، این خطشکنان یافت میشود یا نه.