ورق آهن یا گرم در بین محصولات تخت فولادی همواره از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد. این فولاد از طریق فرآیند نورد گرم تولید شده و دارای بازه ضخامتی متنوع و گریدهای مختلفی است. لازم به ذکر است فرآیند نورد گرم در دمای بسیار زیادی در حدود 932 درجه سانتی گراد تولید شده و در این جهت محصول نهایی رنگی کدر و مات رو به تیره و همچنین سطحی زبر را خواهد داشت؛ از این رو به آن ورق سیاه نیز گفته می شود و در بازار با نام ورق سیاه شهرت یافته است که در بازه ضخامتی 2/1 تا 100 میلی متر تولید می گردد. از این رو در این مطلب قصد بررسی ورق سیاه 3 میل را داریم که برای محاسبه قیمت آن، به محاسبه وزن از راه های مختلف می پردازند.

وزن ورق آهن 3 میل به صورت کلی بر اساس پارامترهای اصلی مانند طول و عرض مشخص می شود. به طور معمول از جداول وزن ورق سیاه برای محاسبه وزن ضخامت های مختلف این فلز استفاده می کنند که دارای رایج ترین محدوده های ابعادی می باشد. هر فرد متخصص یا غیر متخصص به راحتی می تواند با دارا بودن پارامترهای طول و عرض و ضخامت که 3 میلی متر است، این اعداد را جایگذاری کرده و وزن نهایی آن ها را به دست آورد. علت اهمیت وزن این فلز برای محاسبه قیمت و به کارگیری آن در صنایع مختلف می باشد.

بهتر است در نظر داشته باشید که با وجود محاسبه وزن ورق آهن 3 میل توسط مشتری یا کارشناس فروش، این وزن در زمان بارگیری باید مورد تأیید واقع شود؛ زیرا عوامل بسیاری سبب ایجاد نوسان در آن می شوند. به طور مثال ممکن است با ایجاد یک تفاوت جزئی در چگالی ورق ها، وزن آن ها در زمان بارگیری معیار اصلی در نظر گرفته شود. همان طور که می دانید چگالی ورق سیاه بر اساس عدد 50/78 که چگالی آهن است، می باشد. با یک مثال ساده نحوه محاسبه وزن ورق سیاه 3 میل را برای شما شرح می دهیم و جدول وزن این فلز را در ادامه قرار داده ایم تا بتوانید به راحتی وزن یک شیت فولادی سیاه با ضخامت 3 میلی متر را محاسبه نمایید.

وزن ورق فولادی = 78.5 * طول ورق * عرض ورق * ضخامت ورق (3 میلی متر)

اگر یک ورق سیاه با ضخامت 3 میلی متر، طول 4 متر و عرض 1250 میلی متر داشته باشیم، بر اساس فرمول فوق وزنی در حدود 75/117 کیلوگرم دارد.

کاربرد ورق سیاه آهن

محصولات گرم فولادی که تحت فرآیند نورد گرم تولید می شوند، دارای قیمت مقرون به صرفه و ویژگی های منحصر به فردی مختص به هر گرید و کیفیت می باشند؛ از این رو کاربردهای بسیاری را به خصوص در صنایع مهم به خود اختصاص داده اند. با این وجود پیش از بررسی کاربرد آن ها بهتر است بدانید هر گرید بر اساس مشخصاتی که دارد، در این مصارف به کار می رود. به طور مثال گرید معمولی این فلز با نام اختصاری ST37 شناخته می شود و در صنایع و ساخت و سازهای عمومی که نیاز به قابلیت فرم دهی و جوش کاری بر روی فلزات دارند، کاربرد دارد.

از سوی دیگر گریدهای صنعتی و آلیاژی در موارد صنعتی و خاص که احتیاج به یک قابلیت یا مشخصه خاص است، مورد استفاده قرار می گیرند. با این وجود کاربردهای ورق سیاه را می توان در صنایع زیر خلاصه کرد:

• تولید قوطی، انواع پروفیل، نبشی، ناودانی، پلیت، میلگرد، صفحه ستون، سقف ها و دیوارهای سازه های سبک و سنگین
• ساخت ماشین آلات سنگین و صنعتی
• تولید جرثقیل
• ساخت قطعاتی مانند سیستم تعلیق خودرو، اگزوز، قطعات موتور و ... در خودروسازی
• ساخت انواع مخازن حمل و تحت فشار، ایستگاه های پمپاژ و ... در صنعت پتروشیمی
• ساخت انواع لوله های انتقال تأسیساتی و نفت و گاز (گازهای ترش و شیرین سمی)
• تانکرسازی
• ساخت تجهیزات ترافیکی مانند گاردریل ها و ...
• تولید لوازم و ابزار آلات کشاورزی
• ساخت برخی از دستگاه های صنعتی به طور مثال تجهیزات کارخانجات کاغذسازی
• سدسازی، پل سازی، سازه های فلزی سنگین

فرآیند تولید ورق سیاه فولادی

تولید ورق سیاه از طریق فرآیند نورد گرم انجام می گیرد، اما شروع آن از استخراج سنگ آهن و فراوری یا احیا آن آغاز می شود؛ زیرا سنگ معدنی آهن نمی تواند به صورت خام و با ناخالصی های خود مورد استفاده قرار بگیرد. از این رو به همراه مواد سرباره ذوب می شود تا ناخالصی های آن جدا شده و در راستای آن فولاد مذاب به شمش های منجمد و سپس اسلب های فولادی با آنالیز شیمیایی و عرض مشخص تبدیل گردند. (تعیین گرید محصول نهایی)

سپس در مرحله بعدی اسلب ها حرارت می بینند تا برای کاهش ضخامت در فرآیند نورد به وسیله غلطک های مخصوص آماده شوند. این حرارت دهی بسته به آنالیز شیمیایی محصول بین 1100 تا 1300 درجه سانتی گراد بوده که البته سبب ایجاد اکسیدهای سطحی بر روی آن ها می گردد. از این رو در بخش بعدی اسلب ها وارد واحد پوسته شویی شده تا در آن جا با استفاده از پاشش فشار آب زیاد، پوسته های آن ها زدوده شوند.

پس از این مرحله نیز نوبت به کاهش ضخامت دو مرحله ای اسلب ها می رسد که به وسیله یک سری غلطک رفت و برگشتی که در خلاف جهت یک دیگر حرکت می کنند، صورت می گیرد. در مرحله اول که نورد مقدماتی نام دارد حدود 25 درصد از ضخامت ورق و در بخش بعدی که نورد نهایی نامیده می شود، سایر بخش های اضافی شیت از نظر ضخامتی به حد مورد نظر رسیده و به طول اسلب اضافه می گردند. در نهایت شیت های سیاه پس از خنک شدن طی آزمایش های مختلف مورد تأیید کارشناسان قرار گرفته تا بسته به تولید کارخانه به صورت رول یا شیت در آمده و سپس بسته بندی و ارسال شوند.

مشخصات ورق سیاه با کیفیت

ورق های سیاه با کیفیت بالا بسته به گریدی که برای آن ها تعیین شده است، مشخصاتی را به خود اختصاص می دهند. به طور مثال اگر برای کاربرد مد نظر خود نیاز به یک فولاد صنعتی با گرید ST52 داشته باشیم، باید در نظر بگیریم این گرید دارای استحکام کششی بالایی است و نباید از آن انتظار فرم پذیری و انعطاف داشت. برای کاربردهایی که نیاز به قابلیت های فرم دهی و جوش کاری بسیار زیادی باشد، معمولاً از گرید معمولی بیشتر توصیه می شوند.

با این وجود مشخصات اصلی ورق های سیاه فولادی شامل داشتن ویژگی هایی مانند استحکام بالا، نقطه تسلیم کاملاً قابل کنترل، یکپارچگی ساختاری، قابلیت فرم پذیری، سازگاری با انواع محیط ها، مقاومت در برابر نیروهای فشاری، پیچشی و ...، استحکام در برابر حرارت، آب شور دریا، خوردگی، مقاومت خستگی عالی، تولید در انواع بازه ضخامتی و ابعادی مد نظر با کاربرد نهایی، قابلیت ساخت در انواع گریدهای معمولی، صنعتی و آلیاژی می باشند.

مشخصات فنی این فلزات نیز شامل ضخامت، طول، عرض و وزن می شود. ورق های سیاه با گریدهای مختلف در بازه ضخامتی 2/1 تا 100 میلی متر، عرض های 650 تا 2000 میلی متر و طول های متغیر بسته به سفارش مشتری تولید می گردند. نحوه عرضه ورق های سیاه فولادی نیز بسته به کارخانه تولید کننده به صورت رول یا شیت می باشد. رول های فولادی که به وسیله قرار دادن شیت ها در دستگاه کلاف پیچ تولید شده و شیت ها نیز به دو صورت فابریک و برش خورده هستند. شیت های فابریک سیاه از جمله محصولاتی هستند که در ابعاد مشخص شده از نظر طول، عرض و ضخامت در کارخانه برشکاری و بسته بندی می گردند. بر خلاف آن ها محصولات سیاه برش خورده در واقع همان رول های گرم هستند که پس از تولید در واحدها و شرکت های برشکاری کوچک خارج از کارخانه جداسازی می شوند.

قیمت ورق سیاه چگونه تعیین می شود؟

خریداران ورق های گرم همواره به دنبال چگونگی تعیین قیمت این فلزات می باشند. مبحث قیمت در هر صنعتی بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا از یک جهت با برطرف سازی نیاز صنایع و هزینه های تولید کارخانجات همراه می باشد و از سوی دیگر با بودجه خریداران و مصرف کنندگان تجهیزات و ابزار آلات این صنایع در ارتباط است. از این رو بهتر است بدانید فرآیند تولید و کیفیت مواد اولیه نقش بسیار مهمی را در مشخص سازی قیمت ورق سیاه ایفا می نمایند.

با این حال می توان گفت نحوه استخراج و روش های فراوری سنگ آهن، میزان خلوص این ماده، هزینه های احیا و ریخته گری این ماده برای تولید به اسلب، میزان اتلاف انرژی در فرآیند نورد گرم، کارخانه سازنده، دقت در تولید، کیفیت سطح ظاهری و گریدهای ورق سیاه از جمله عواملی هستند که به صورت مستقیم بر قیمت این فلز اثرگذار می باشند. اما در این میان یک سری موارد به صورت غیر مستقیم نه تنها بر قیمت ورق سیاه فولادی، بلکه بر نرخ تمامی محصولات تولیدی مؤثر هستند که از جمله آن ها می توان به نوسانات بازار دلار، ارز، عرضه و تقاضا در بورس، گرید، موجودی بازار، وجود افراد سودجو و دلالان، ضخامت، وزن و ... اشاره داشت.

https://www.ahaninfo.ir/products/%D9%88%D8%B1%D9%82-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%81-%DA%AF%D8%B1%D9%85

تفاوت ورق سیاه با ورق گالوانیزه

محصولات گرم همواره علاوه بر کاربردهای ذکر شده برای ساخت بسیاری از مقاطع و ورق های فولادی دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از این فلزاتی که در طی چرخه تولید محصولات تخت فولادی به دست می آید، فولاد گالوانیزه با قابلیت مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی، خوردگی، اکسیداسیون و به صورت کلی عوامل رطوبتی است. بنابراین از اصلی ترین تفاوت های ورق سیاه با ورق گالوانیزه می توان به میزان مقاومت این دو فلز در برابر عوامل ذکر شده اشاره کرد.

از سوی دیگر ورق سیاه از جمله ابتدایی ترین محصولات تخت شناخته می شود؛ در صورتی که فولاد گالوانیزه نوعی فلز ثانویه می باشد که از طریق انجام فرآیند های اسیدشویی، نورد سرد و پوشش دهی بر روی ورق های سیاه تولید می گردد. از این رو دومین تفاوت این دو فلز در فرآیند تولید و قرارگیری یک پوشش بر روی ورق گالوانیزه برآورد می شود.

ورق سیاه در بازه ابعادی و کیفیتی متنوعی تولید می گردد؛ در صورتی که ورق گالوانیزه در بازه ضخامتی 18/0 تا 4 میلی متر، عرض های 1000 تا 1500 و طول های متغیر در بازار عرضه می شود. همچنین سطح ظاهری ورق گالوانیزه به سبب طی کردن عملیات های اسیدشویی، نورد سرد، پرداخت، آنیلینگ و ... بسیار صاف، صیقلی، درخشان و همراه با رنگ نقره ای روشن است؛ این در صورتی است که سطح ظاهری ورق سیاه به سبب فرآیند نورد گرم و دمای بسیار زیاد، کدر، زبر و رنگی سیاه دارد.

البته از سوی دیگر ورق های گالوانیزه تنوع زیادی در گرید و ترکیبات شیمیایی نداشته و به علت قابلیت فرم پذیری و رنگ آمیزی در چند گرید اصلی کششی و غیر کششی تولید می گردند. دیگر تفاوت های ورق سیاه با ورق گالوانیزه نیز در کاربرد آن ها نهفته است. ورق سیاه بیشتر در مصارف صنعتی که نیاز به استحکام بسیار بالا در برابر عوامل خارجی است، به کار می روند؛ در صورتی که محصولات گالوانیزه با داشتن سطح ظاهری رنگ پذیر و قابلیت هایی مانند فرم دهی، کشش، جوش پذیری و وزن سبک در صنایعی به کار می روند که بیشتر کیفیت سطح ظاهری، کشش محصول و طول عمر زیاد مد نظر قرار بگیرد.

سؤالات درباره ورق سیاه

ورق سیاه در چه گریدهایی بیشتر تولید می شود؟

اصلی ترین گریدهای ورق گرم شامل سه دسته معمولی، صنعتی و آلیاژی می باشند که دو مورد رایج آن ها ST37 و ST52 هستند.

کارخانجات تولید کننده ورق سیاه کدام اند؟

شرکت فولاد مبارکه اصفهان، فولاد اکسین خوزستان، کاویان اهواز، فولاد خرم آباد، کارخانه نورد و لوله اهواز، مجموعه فولاد اصفهان و شرکت فولاد گیلان از جمله برترین تولیدکنندگان محصولات گرم به شمار می آیند.

منظور از ورق سیاه نازک بار و ضخیم بار چیست؟

محصولات گرم به صورت نازک بار معمولاً در بازه 2/1 تا 15 میلی متر به صورت رول تولید می شوند؛ در صورتی که ضخامت های بالا 15 میلی متر تا 100 میلی متر ضخیم بار به شمار می آیند و به شکل شیت های فابریک عرضه می گردند.