روزنامه جام جم نوشت: اسم‌شان الکترونیکی است و دود ندارند اما این سیگارها هم سرطان‌زا هستند! چند سالی است که مصرف دخانیات، به‌ویژه سیگار دیگر سن و سال نمی‌شناسد و در میان جوانان و نوجوانان به یک ژست تبدیل شده است. در این میان تولید سیگار از سوی مافیای موادمخدر به شکل‌های مختلف نظیر سیگارهای الکترونیکی(Vape)با هدف سود بیشتر،راه را برای استفاده از این نوع دخانیات در جامعه هموارتر کرده است.
سیگارهای الکترونیکی که با ترفندهای تبلیغاتی خود، باور عوارض‌نداشتن و راهی برای ترک سیگارهای سنتی را در جامعه رواج دادند و از این راه طرفداران زیادی نیز پیدا کردند، حالا با درگیرکردن عده زیادی از افراد جامعه، به یک معضل تبدیل شده‌اند! به‌خصوص این‌که طبق تاکید مسئولان بهداشتی، این سیگارها نه‌فقط بی‌خطر نیستند، بلکه سرطان‌زا نیز هستند و به همین خاطر با وجود تحرکات مشکوک، وزارت بهداشت زیر بار صدور مجوز این سیگارها نمی‌رود. بر اساس آمار، هیچ سطح ایمن و مطمئنی برای دخانیات وجود ندارد و تنباکوی سبک، محصولات دخانیات بدون دود، سیگار برگ غیرمضر و تبلیغات دیگر، افسانه‌ای بیش نیست و بارها وزارت بهداشت و نهادهای مربوط، این موضوع را به افراد جامعه گوشزد کرده‌اند. گرچه همچنان عده‌ای تلاش می‌کنند مصرف سیگارهای الکترونیکی را در جامعه مشروعیت ببخشند و آن را متفاوت از سیگارهای سنتی بدانند اما نگاه وزارت بهداشت به این موضوع متفاوت است. به‌طوری که اخیرا بهزاد ولی‌زاده،رئیس دبیرخانه ستادکشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت اعلام کرده است:تقاضاهایی برای اجازه فعالیت درزمینه عرضه ورسمیت‌بخشیدن به این سیگارها صورت‌گرفته اما وزارت بهداشت زیربارصدورمجوز برای تولید،فروش‌وعرضه این سیگارها نمی‌رود؛چراکه مضرات این سیگارها شناخته‌شده است.
زیاده‌روی در مصرف سیگارهای الکترونیکی به بهانه عوارض نداشتن آن
دکتر آقازاده، پژوهشگر اعتیاد در گفت‌وگو با جام‌جم در خصوص عوارض این سیگارها می‌گوید: این سیگارها در ابتدا با این ادعا آمدند تا جایگزین سیگارهای سنتی و عوارض آن شوند و برای افراد سیگاری با تأمین نیاز نیکوتین، حس سیگار را تداعی کنند. برای این روش نیکوتین را در محلول‌های سیگارهای الکترونیکی اضافه کردند و بعدها طعم‌دهنده‌های مختلفی به آنها افزوده شد که سرطان‌زاست و فرد سیگاری با این تصور که این‌گونه سیگارها عوارضی ندارند، محدودیت مصرفی برای خود قائل نمی‌شود و در استفاده از آن زیاده‌روی می‌کند و در نهایت به عوارض بیشتری نسبت به قبل مبتلا می‌شود.سال‌هاست که سازمان‌های جهانی مرتبط با حوزه سلامت و بهداشت درخصوص تاثیر این سیگارها بر سلامت افراد وانواع تهدیدهای جانبی آن، اطلاع‌رسانی می‌کنند اما با این همه، چرا مصرف این نوع از سیگارها همچنان سیر صعودی دارد؟
سیگارهای الکترونیکی قبح سیگارهای سنتی را در جامعه ندارد
پیمان حسنی ابهریان، عضو هیأت علمی و مدیرگروه توانبخشی موسسه آموزش عالی علوم شناختی در گفت‌وگو با جام‌جم در این‌باره می‌گوید: با توجه به این‌که فرهنگ اجتماعی و مقابله با مصرف دخانیات به نسبت نسل‌های قبل بیشتر شد و این تغییرات دیگر پاسخگوی افراد سیگاری نبود،مافیای دخانیات سعی دررفع این موضوع کردند و سیگارهای الکترونیکی را تولید و تبلیغ کردند. درحال حاضر درصد زیادی از افراد،به‌ویژه جوانان،سیگارمصرف می‌کنندوبه همین دلیل گرایش به سیگارهای الکترونیکی نیز افزایش یافته است. افزایش تمایل بسیاری از افراد به این نوع از سیگارها به این دلیل است که مصرف سیگارهای الکترونیکی به‌نسبت سیگارهای سنتی، محدودیت‌های قبل را ندارد. درواقع با توجه به این‌که این نوع ازسیگارها، دودهای آزاردهنده سیگارهای سنتی را ندارند، افراد درهرجایی از آنها استفاده می‌کنند. ازطرفی دیگر، مصرف این نوع از سیگارها، قبح استفاده ازسیگارهای سنتی را در جامعه توسط جوانان و نوجوانان ندارد؛ بنابراین مصرف این نوع از سیگارها اکنون افزایش یافته است.
جایگزینی لذت‌های سالم در جامعه راهکار مقابله با مصرف دخانیات
با توجه به سمی‌بودن وسرطان‌زا بودن مواد سیگارهای الکترونیکی وعوارض ناشی از آن برای فرد و جامعه، راهکار مقابله با این مسأله چیست؟ابهریان دراین خصوص معتقد است: برای پیشگیری ومقابله با افزایش مصرف دخانیات، به‌ویژه انواع مختلف سیگار در جامعه، بیش از هرچیز، فعالیت‌های فرهنگی لازم است و در این مورد جریمه نقدی و امثال آن کافی نیست. متأسفانه چند سالی است که مصرف سیگار در بین زنان نیز بسیار افزایش یافته و این موضوع از دید آنها به برابری زنان و مردان تعبیر می‌شود، در حالی که افزایش گرایش به چنین مسائلی با توجیه برابری بسیار خطرناک است. بر همین اساس برای کاهش این معضل در جامعه ابتدا باید علت گرایش افراد به سیگار را بررسی کرد. سیگار یا هر دخانیات دیگری در ابتدای مصرف برای فرد ایجاد لذت می‌کند و پس از آن به عادت تبدیل می‌شود؛ بنابراین برای کاهش گرایش جوانان به دخانیات لازم است تا در جامعه با ایجاد مراکز تفریحی، ورزشی و... لذت‌های سالم را جایگزین لذت‌های ناسالم کنیم؛ چراکه جایگزینی لذت‌های سالم و آشکارکردن عوارض مصرف دخانیات قطعا سیر استفاده و گرایش افراد جامعه را به سیگار و سایر دخانیات کاهش خواهد داد. البته ناگفته نماند که این نوع از پیشگیری برای جوانان در معرض مصرف جواب نمی‌دهد، بلکه این فرهنگ‌سازی باید از دوران کودکی افراد آغاز شود تا در بزرگسالی اثرات آن مشخص شود.باتوجه به آنچه دراین گزارش مطرح شد،امیداست باتمهیدات وزارت بهداشت در اطلاع‌رسانی و عدم رسمیت‌بخشیدن به مصرف دخانیات جدید نظیر سیگارهای الکترونیکی،مصرف آنها در جامعه کاهش پیدا کند و دیگر در سطح شهر شاهد مصرف سیگار توسط دختران و پسران در هر سن و سالی نباشیم.