محمدسعید احدیان در یادداشتی نوشت؛ عتراضات دانشجویی در آمریکا در حمایت از فلسطین را میتوان پدیدۀ جدیدی در نظام سیاسی و اجتماعی در این کشور دانست؛ اما این پدیده تا چه اندازه اهمیت دارد؟ آیا میتواند تبدیل به یک موج اجتماعی بزرگ در بزرگترین کشور حامل اسرائیل بشود؟ برای پاسخ به این سؤال با دوستان بسیاری مشورت کردم که از قلب این اعتراضات مطلع بودند. نهایتاً به این نتیجهها رسیدم:
1- این اعتراضات قطعاً پدیده جدیدی است، چراکه:
- این حجم فراگیری در دانشگاهها مخصوصاً بزرگترین دانشگاههای آمریکا قابلتصور نبوده.
- نظام رسمی و غیررسمی آمریکا با سختترین برخوردها با ادعای یهودستیزی با هر حمایتی از فلسطین برخورد حذفی و خشن دارد و معترضین آیندۀ خود را فدای آرمانهایشان میکنند.
- امپراطوری رسانهای کامل در خدمت سانسور جنایات و مظلوم نشاندادن اسرائیل است.
- علاوهبر دانشجویان برای اولینبار تعداد قابلتوجهی از اساتید و مدیران دانشگاهها هم با معترضین همراهی میکنند.
- اعتراض اجتماعی روی دو شکاف اجتماعی عمیق آمریکا، یعنی نژادپرستی و اختلاف طبقاتی مانند جنبش والاستریت، طبیعی است. اما این حجم اعتراض روی موضوعی کاملاً سیاسی بدون سابقهای از زمینههای شکاف اجتماعی کاملاً جدید است و غیرقابلپیشبینی بود.
2- به نظر نمیرسد که میتوان انتظار موج اجتماعی گستردهای علیه اسرائیل در آمریکا باشیم، چراکه:
- مسئلۀ حمایت فلسطین یک شکاف اجتماعی گسترده در جامعۀ آمریکا نیست.
- بهدلیل سیاسینبودن مردم آمریکا، جنبش دانشجویی در این کشور جریان اجتماعی درست نمیکند.
-نظام حاکمیت آمریکا بهشدت با تمام قوای حاکمیتی و امپراطوری رسانهای با ترس و تهدید، اجازۀ همراهشدنِ افراد مرجع اجتماعی و سیاسی با جنبش دانشجویی را نمیدهد.
3- علیرغم پیشبینیناپذیربودن موج اجتماعی گسترده، اتفاق صورتگرفته به دلایل زیر از اهمیت خیلی زیادی برخوردار است:
- اولینبار است که موضوعی سیاسی تبدیل به جنبش دانشجویی با این گستردگی میشود و این یعنی نخبگان جامعۀ آمریکا علیرغم سانسور گسترده رسانهای پیام مهمی را میگیرند.
- این سؤال که «چرا به اسرائیل اینهمه کمک مالی کنیم» در افکار عمومی آمریکا با تغییر نسل در آمریکا بسیار گسترده شده است و زمینۀ پذیرش اجتماعی بالایی دارد. اعتراضات دانشجویی این گزاره را بهشدت پررنگتر کرده است.
- صدای داخل مردم آمریکا به دنیا رسیده است و ضعف داخلی آمریکا برای حمایت بیشتر از اسرائیل آشکار شده است و باعث تقویت ارادۀ مقاومت میشود.
- اتفاق بسیار مهم، که تأثیری کاملاً عینی و زودبازده میگذارد، این است که عمدۀ معترضان دانشجویی در گفتمان طیف چپ حزب دموکرات که امثال برنی سندرز آن را نمایندگی میکنند قرار دارند. این طیف نهتنها رأی مهمی برای بایدن در انتخابات آمریکا محسوب میشوند؛ بلکه بردن ترامپ توسط دموکراتها با لوکوموتیو فعال این طیف ممکن شد و دموکراتها بهتر از هرکس دیگر میدانند که نیاز دارند این طیف جوان و فعال را دربرابر ترامپ با خود همراه کند. آنها منتقدان درونحزبی بایدن هستند که اکنون حمایت از فلسطین نیز به انتقادهایشان اضافه شده است. علیرغم اینکه لیدرهای حاضر در حزب دموکرات بهدلیل فشار امنیتی حمایت علنی از اعتراضات دانشجویی نخواهند کرد، اما حتماً اعتراضات دانشجویی قدرت چانهزنی این طیف را در حزب دموکرات بالا میبرد و بایدن را مجبور میکند که فشارش را بر نتانیاهو برای پذیرش آتشبس بیشتر کند.
- بیتردید ادامهیافتن اعتراضات دانشجویی نقش بسیار مؤثری در کمکردن حمایت بایدن از اسرائیل خواهد داشت. امیدواریم دانشجویان آمریکا بتوانند در برابر فشارهای بسیار سنگین ساختار قوی امنیتی آمریکا هرچه بیشتر دوام بیاورند؛ شاید حملۀ اسرائیل به رفح منتفی شد.