گروه تعاملی الف - رئوف پیشدار:
انتخابات زود هنگام ریاست جمهوری را در آینده نزدیک خواهیم داشت. مطابق قانون انتخابات، نامزدها مناظرههایی خواهند داشت که تلویزیون و رادیو آنرا پخش خواهد کرد و سایر رسانهها نیز به بضاعت به آن میپردازند، یعنی همان وی گفت و وی افزود، بدون نقد و نظر کارشناسانه!
در مناظرههای دورههای قبلی مرسوم و معمول بوده که نامزدها بنشینند و مجری سوالاتی کُلی بپرسد و نامزدها پاسخ دهند. ورود مجری غیر متخصص به بحثها تنها محدود به وقت نگهداری بود. چالشی تخصصی و روشنگر اتفاق نمی افتاد و فضا به سمت مسائل و سخنانی پوپولیستی و سطحی و غیر اولویت دار کشیده میشد. آنچه در همه این دورهها دیدیم، مجموعهای از ادعاها و چاشنی آن اتهامات برخی نامزدها علیه هم بود که نشان می داد هنوز تا درک و فهم از منظور و هدف مناظره، راه بسیار است.
در دموکراسی ها مدرن، این نهادهای مدنیاند که برای کسب قدرت، و حفظ و ارتقای آن، کادر سازی میکنند و با تجمیع خواستههای رای دهندگان، برای تحقق آنها در صورت کسب موفقیت، برنامه میدهند. این برنامه قبل از ارائه به رای دهندگان، مورد مطالعه همه جانبه گروههای تخصصی حزبی و یا همکار در نهادهای تخصصی از جمله رسانهها و دانشگاهها قرار میگیرد و به این اعتبار مورد حمایت و ضمانت اجرایی این نهادها نیز است.
در ایران و در غیاب نهادهای مدنی و با فرض مقبولیت صدا و سیما که من به این نظر نیستم، این سازمان به تنهایی نمیتواند روشنگر افکار عمومی باشد و مردم را به شرکت فعال در انتخابات و برگزیدن نامزدی شایسته راهنمایی کند، چون محتوای برنامه آن کُلی گویی و شعاری و فاقد جنبههای کارشناسی و علمی است. سالها پیش پیشنهاد کردم با احترام به قانون، مناظره نامزدها در حضور و مشارکت صاحبنظران و متخصصان مستقل دانشگاهی و رسانهای برگزار شود و مجری تلویزیون به وظیفه حرفهای خودش یعنی مجریگری بپردازد.
این بار هم همین پیشنهاد را تکرار میکنم. اطمینان دارم با توجه به جایگاه رفیع مرجعیت دانشگاهيان و رسانهها در طبقات مرجع جامعه، رای دهندگان بیشتری هم میل به شرکت در انتخابات پیدا میکنند و هم اینکه امکان آنرا خواهند یافت تا با نامزدها و طرز فکر و شیوه مدیریتی و برنامههای آنها و میزان و عمق کارشناسی برنامههای نامزدها، آشنا شوند که رای آگاهانه رای دهندگان را بدنبال دارد.
با توجه به محدودیت هایی که در قانون برای دفعات و زمانبندی مناظرهها در صدا و سیما در نظر گرفته شده، میتوان و باید از ظرفیت عظیم و متنوع فضای مجازی هم استفاده کرد، به این شکل که هر بار یک نامزد با معاون اول و وزرای مورد نظرش در حضور متخصصان دانشگاهی و رسانهها به ارائه برنامه، و طرح نظر حول حداقل مسائل اولویت دار مردم و استماع نظرات متخصصان مینشینند و در نهایت امر این مخاطب خواهد بود که حق انتخاب خواهد داشت.
کارکرد رسانه مستقل در امر مهمی مانند انتخابات بسیار فراتر از چه کسی برای ثبت نام آمد و یا نیامد، است. رسانه مستقل، تریبون واقعی مردم، نظرات و خواسته ها و آمال آنهاست. رسانه مستقل و آزاد محصول دموکراسی است و این جایگاه باید از سوی قدرت پذیرفته شود. رسانه آزاد و مستقل، بهترین و منصف ترین ناظر امور جامعه است. برگزاری مناظرههای انتخاباتی در حضور نمایندگان متخصص دانشگاه و رسانه، تأیید و پذیرش جایگاه پیش گفته آنهاست.
با توجه به محدودیت زمان، کلیات این بحث را می توان پذیرفت و برای تکمیل و اصلاح آن در دورههای آتی انتخابات اعم از ریاست جمهوری، مجلسین و شوراها برنامه ریزی کرد.