همزمان با فرارسیدن فصل گرم سال، مقام های حوزه برق کشورمان نظیر مدیرعامل سازمان توانیر و یا وزیر نیرو، در چندین نوبت از شکسته شدن رکورد مصرف برق در ایران خبر داده اند.  به تازگی مدیر عامل توانیر از افزایش مصرف روزانه برق در کشورمان به بیش از 79 هزار مگاوات خبر است. موضوعی که موجب شده تا در روند ساعات کاری ادارات و بانک ها تغییر حاصل شود و گاه و بیگاه شاهد برخی خاموشی های مقطعی در بخش های مختلف کشورمان نیز بوده ایم. 

با این همه، در روزهای اخیر که مساله افزایش قابل توجه مصرف برق در ایران جدی شده، بسیاری از صاحب نظران و رسانه‌ها، دیدگاه های مختلفی را در این رابطه و ریشه های چالش کمبود برق در کشورمان انعکاس می دهند. برخی به افزایش میزان مشترکان برق خانگی اشاره می کنند و برخی دیگر، اوج گیری بحران تغییرات اقلیمی و گرم تر شدنِ کره زمین و در عین حال عدم سرمایه گذاری کافی در صنعت برق کشورمان را از جمله اصلی ترین محرک های تشدیدِ چالش کمبود برق در ایران معرفی می کنند. 

البته در سال های گذشته مقام های مسوول در حوزه برق کشورمان نسبت به اوج گیری فعالیت های زیرزمینی ماینرها و فعالان بازار رمزارزها نیز هشدار داده اند و اقدامات آن ها را هم یکی از علل مهم افزایش مصرف برق ارزیابی کرده اند. با این همه، در تحلیل معمای چرایی تشدید کمبود برق در کشورمان، توجه به 2 نکته ضروری به نظر می رسد. 

اول اینکه همچون بحران کمبود آب و یا مصرف فزاینده سوخت در کشورمان(و تخصیص میلیاردها تومان یارانه به این حوزه)، مساله کمبود برق و تبعات منفی این موضوع برای ایران، هنوز به مثابه یک مساله ملموس و اولویت دار برای مردم کشورمان تبدیل نشده است. در حقیقت، طیف های قال توجهی از مردم کشورمان هنوز به این موضوع به چشم یک بحران نمی‌نگرند. دلیل آن هم این است که اوجِ سختی که شاید افراد متحمل شوند قطعی چند ساعته برق است و بار دیگر وضعیت به حالت عادی باز می گردد. 

این در حالی است که بایستی یک فرهنگ سازی جدی در حوزه مصرف برق انجام شود و مردم، این بحران، ابعاد مختلف آن و تبعات به شدت منفی این مساله برای کشورمان را به خوبی بشناسند. در عین حال، دخیل کردن مردم با ابتکارهای مختلف و موثر در حوزه مدیریت مصرف برق نیز از جمله اولویت هایی است که جریان حکمرانی در کشورمان بایستی آن را مد نظر داشته باشد. 

نکته دوم اینکه در معادله بحران کمبود برق در کشورمان صرفا نباید تقصیرها را به در سمت مردم جُست. دولت های مختلف کشورمان نیز در سال های اخیر، لزوما به تعهدات خود جهت توسعه زیرساخت های صنعت برق عمل نکرده اند و همین رویکرد، چالش ها و مشکلات جدی را پیش روی کشورمان قرار داده است. در عین حال، یکی از اصلی ترین خطاهای دولت های مختلف در کشورمان در رابطه با مساله کمبود برق این بوده که صرفا راه حل های موقتی را در مواجهه با این چالش در دستورکار قرار داده اند و عملا به انباشتی شدن هر چه بیشترِ این بحران کمک کرده اند. 

تردیدی نیست که وقتی یک چالش ماهیت فرسایشی و انباشتی بگیرد، کاملا طبیعی است که درمان و علاجش نیز با مصائب جدی همراه باشد. موضوعی که آن نیز باید مورد توجه جریان حکمرانی در کشورمان باشد و از تداوم این رویکرد جلوگیری شود.