روزنامه فرهیختگان نوشت: هنوز پرونده «کرونا» و «تب دنگی» بسته نشده که خبرها حاکی از شیوع ویروسی جدید در کشورهای جهان دارد. «آبله میمونی» نام بیماری ویروسی است که سازمان بهداشت جهانی را ناچار به اعلام وضعیت اضطرار کرده است. اطلاعیه‌های سازمان بهداشت جهانی، سطوح مختلفی دارد که شامل سطوح اضطرار پایین، متوسط و بالا می‌شود.
براساس این سطح‌بندی، «جمهوری دموکراتیک کنگو» در قاره آفریقا جزء منطقه «سطح اضطرار بالا» قرار گرفته و در حال حاضر هیچ کشور دیگری در این سطح قرار ندارد. در عین حال این آبله میمونی مثل دیگر بیماری‌هایی که در سال‌های اخیر با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، نوظهور نبوده و مربوط به سال 1958 و کشف اولیه ویروس در میمون‌ها به آزمایشگاهی در دانمارک مربوط می‌شود و دو سال بعد که اولین مورد انسانی آن در کشور کنگو دیده شد.
در عین حال اما این بیماری همچنان نتوانسته به همه‌گیری برسد و بیشتر به‌صورت محلی در تعداد محدودی از کشورهای آفریقا و به‌صورت موردی در برخی کشورهای دیگر شناسایی شده است. همچنین خوشبختانه تاکنون مورد ابتلایی به این بیماری در کشور گزارش نشده است.
شهنام عرشی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه ایران جزء کشورهایی است که انتقال محلی آبله میمونی در آن گزارش نشده است، گفت: «در حال حاضر، کشور ما در مناطق سطح هشدار پایین قرار دارد.» با این حال اما باید این موضوع را جدی بگیریم و با یادگیری و آگاهی‌بخشی درخصوص آن، ایمنی کافی در برابر آن داشته باشیم. پیرو همین موضوع با آمیتیس رمضانی، متخصص بیماری‌های عفونی گفت‌وگو کردیم که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید.
رمضانی با بیان اینکه این بیماری با نام «امپاکس» یا «آبله میمونی» شناخته می‌شود، گفت: این بیماری ویروسی از خانواده همان ویروس «آبله» است. مرکز این بیماری از اول در کشورهای آفریقایی به‌خصوص کشور کنگو بود. از سال 1970 هم در این کشور آمده بود اما به‌صورت لوکال و محلی شیوع پیدا کرد تا اینکه یکی دو مورد خارج از آن در آمریکا دیده شد و البته مشکلی ایجاد نکرد تا سال 2022 که طغیانی از آن گزارش و در چند کشور اروپایی هم دیده شد اما خوشبختانه زیر یک سال تا اوایل 2023 بیماری کنترل شد و مشکلی ایجاد نکرد. ولی همچنان بیماری در کشور آفریقایی کنگو ادامه داشت. اما از آن وضعیت اضطراری که نگران گلوبال شدن و پاندمی شدن باشیم، خارج شد.
وی افزود: الان دوباره این ویروس غیر از اینکه در خود کشور کنگو افزایش پیدا کرده، چهار پنج کشور همسایه‌اش را هم درگیر کرده و فوتی‌ها و انتشار بیماری بیشتر شده و ویروس جهش پیدا کرده است. جهشی که می‌گویند اگر آن ویروس 2022 «کِید دو» بوده این ویروس الان «کلید یک بی» است. یعنی ویروس یک جهشی پیدا کرده و طبعا دیدیم که نزدیک به 500 مرگ‌ومیر در 2024 و بیش از 15هزار ابتلا در کنگو وجود داشته است. حالا اینها به کنار، چهار کشور همسایه مثل کنیا و اوگاندا هم درگیر شده‌اند و بیشتر از 100 مورد هم ثبت قطعی بیماری داشته‌اند. یک مورد از سوئد و یک مورد از پاکستان گزارش و باعث وضعیت اضطراری شد.»=
رمضانی درباره شدت فراگیری این ویروس توضیح داد: به هر حال الان یک وضعیت اضطراری وجود دارد. وقتی سازمان بهداشت جهانی این شرایط را اعلام می‌کند یعنی اینکه جای نگرانی دارد. ولی اگر می‌خواهیم بگوییم مثل کرونا می‌شود، به هرحال ویروس کرونا تنفسی بود و کنترل آن خیلی راحت‌تر از ویروسی است که راه انتقال اصلی آن تماس مستقیم و راه جنسی است. اصلا این بیماری در ابتدا فقط در افراد از مسیر جنسی منتقل می‌شده و الان بیشتر راه‌ها تبدیل به تماس پوستی شده و مساله جنسی کمتر شده است. به هر حال خوشبختانه ویروس، تنفسی نیست و از ظاهر بیمار مشخص می‌شود و خود فرد ظاهر ناخوشایندی دارد و احساس ناامنی و اینکه انگی به او زده می‌شود، دارد و سعی می‌کند از افراد دیگر فاصله بگیرد.
این متخصص بیماری‌های عفونی با یادآوری دو راه اصلی انتقال بیماری، یعنی «جنسی» و «تماس مستقیم» ادامه داد: در کشور خودمان خداراشکر فعلا نداریم. در سفرهایی که می‌رویم وقتی می‌دانیم از نظر اپیدمیولوژیک کدام کشورها آلودگی دارند، باید توجه خیلی زیادی داشته باشیم. با وجود چنین ضایعات پوستی، فرد باید سریعا ایزوله شود و کنترل کند، چون درمان اختصاصی ندارد و فقط دارویی وجود دارد که در مرحله کارآزمایی بالینی است اما هنوز دارویی نیست که در دسترس باشد.
وی افزود: تاول‌ها خیلی دردناک است و خارش زیادی دارند. براساس علامتی که فرد دارد باید درمان و ایزوله شود که دیگر افراد را مبتلا نکند. خوبی آن این است که این ویروس با الکل به راحتی از بین می‌رود. کلا اگر بخواهم به‌عنوان متخصص ضدعفونی بهترین کار برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های عفونی را بگویم، شست‌وشوی دست‌هاست. اول آب و صابون و بعد الکل ضدعفونی. شیشه الکل ضدعفونی خیلی از مشکلات را حل می‌کند. عفونت گوارشی با تماس دست آلوده به دهن شکل می‌گیرد و ویروس تنفسی هم با تماس دست آلوده به بینی منتقل می‌شود.
این متخصص بیماری‌های عفونی تصریح کرد: همین ویروس آبله میمونی هم با تماس مستقیم منتقل می‌شود. بنابراین اگر ما شست‌وشوی دست‌ها را جدی بگیریم، اگر در محیطی باشیم که با سطوح مختلف تماس داریم، حتما باید از این ضدعفونی‌کننده‌ها استفاده کنیم. حتی اگر شما دست‌تان به سطحی آلوده خورده باشد قبل از اینکه به صورت بزنید، ضدعفونی کنید، برطرف می‌شود. پس ضدعفونی کردن و شستن دست برای پیشگیری خیلی مهم است. اگر می‌خواهید به کشوری بروید که از نظر اپیدمیولوژیکی احتمالش هست، باید هوشیار باشیم که داریم وارد منطقه آلوده می‌شویم و آن مسائلی که گفته شد را رعایت کنیم.
وی خاطر نشان کرد: راه اصلی انتقال مشخص است. یک نکته جالب این است واکسنی که برای این بیماری وجود دارد، واکسن آبله میمونی است که ویروس زنده ضعیف شده واکسینیا است. این واکسن کارایی خیلی خوبی برای جلوگیری از ابتلا دارد و خیلی خوب محافظت می‌کند. یک مساله هم این است واکسن آبله‌ای که ما در قدیم می‌زدیم، در مقابل این آبله میمونی محافظت می‌دهد. بنابراین افراد بالای 50 سال اگر در مواجهه با ویروس آبله میمونی قرار بگیرند، آن ایمنی که در بچگی در آنها به وجود آمده می‌تواند از آنها برای جلوگیری از ابتلا محافظت کند. برای همین می‌توانیم بگوییم افراد بالای 50 سال‌مان تقریبا نباید نگران باشند و اگر هم در تماس قرار بگیرند به‌ندرت ممکن است مبتلا شوند.
رمضانی در پایان گفت: نکته دیگر این است که واکسن آبله وقتی برای آبله میمونی کارایی دارد، می‌شود از آن برای محافظت از دیگر افراد استفاده کرد. یعنی واکسنی که برای آبله بوده، برای آبله میمون هم موثر است و برای هر دو کارایی دارد. واکسن آبله میمونی در کشور ما نیست و در کشورهای معدودی وجود دارد. در کشورمان ضرورتی برای داشتن واکسن نداریم چون گفتم چه گروه‌هایی باید واکسن بزنند. اما به هرحال چیزی است که باید نسبت به آن آمادگی داشته باشیم ولی در حال حاضر خوشبختانه هیچ مشکلی نیست.
