با توجه به صدور شناسنامه های جدید و تاکید رئیس سازمان ثبت احوال، بر جایگزینی شناسنامه های قدیم به جدید، همچنین، با توجه به عدم قبول شناسنامه های قدیمی در برخی ادارات، امروزه، تعویض شناسنامه قدیم به جدید، برای افراد متاهل و مجرد، مساله ای جدی تلقی می شود.

چرا تصمیم تعویض شناسنامه گرفته شد؟

هاشم کارگر، رئیس سازمان ثبت احوال کشور در مصاحبه ای اعلام کرد: طی ۱۴ سالی که از تعویض شناسنامه‌ها می‌گذرد انتظار می‌رفت که این شناسنامه‌ها باید تعویض می‌شد، اما ما در همین ۲ سال برنامه ریزی کردیم تا سریعتر بتوانیم این شناسنامه‌های معروف به جلد قرمز را تبدیل به شناسنامه‌های جدید کنیم چرا که این شناسنامه‌ها که کاملاً مکانیزه هستند.

کارگر همچنین به امکان جعل شناسنامه‌های جلدقرمز اشاره و عنوان کرد: این شناسنامه‌ها محل اشکال هستند و می‌توانند از آن سوء استفاد کنند و امکان جعل آن وجود دارد.

وی ادامه داد: ما تاکنون هنوز یک مهلت دقیقی را اعلام نکردیم چرا که باید این شناسنامه‌های خام باید تأمین شود تا این کار انجام شود.

برای تعویض شناسنامه به کجا باید مراجعه کنیم؟

برای درخواست صدور شناسنامه جدید به‌صورت حضوری به ثبت احوال و یا یکی از دفاتر پیشخوان بروید و پس از دریافت فرم تعویض شناسنامه و پرداخت هزینه‌های قانونی، درخواست خود را ارائه کنید. این کار می‌تواند توسط خود فرد، پدر، جد پدری، مادر (تا زمانی که در زوجیت پدر باشد) یا قیم برای افراد زیر ۱۸سال انجام شود.

مدارک لازم برای برای تعویض شناسنامه قدیم به جدید

بنا بر اعلام سازمان ثبت احوال، در سایت خود، به آدرس www.sabteahval.ir ، مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجرد در تعویض شناسنامه قدیم به جدید، در مراجعه به دفاتر پیشخوان، عبارتند از:

• اصلشناسنامه قدیم که فرد، قصد تعویض و تبدیل آن، به شناسنامه جدید را دارد.
• سه قطعه عکس سه در چهاری که جدیدا گرفته شده و دارای زمینه روشن است. در خصوص افراد ۱۵ ساله ای که قصد تعویض وعکس دار کردن شناسنامه خود را دارند، همچنین، افراد ۳۰ ساله ای که بر طبق قانون، باید نسبت به تعویض عکس شناسنامه، تا یک سال بعد از ۳۰ سالگی، اقدام کنند و در این اثنا، می خواهند، اقدام به تعویض شناسنامه قدیم به جدید نیز نمایند.
• فیش واریز هزینه تعویض شناسنامه قدیم به جدید. هزینه تعویض شناسنامه امسال ۵۰ هزار تومان است. حالا اگر شناسنامه جدید دوباره گم شود، برای صدور شناسنامه جدید ۱۰۰‌هزار تومان از شما می‌گیرند و اگر برای سومین بار برای صدور شناسنامه جدید دست‌به‌کار شوید، این دفعه هزینه پرداختی ۱۵۰‌هزار تومان می‌شود. از مرحله سوم به ‌بعد، هزینه صدور شناسنامه ۳۵۰‌هزار تومان محاسبه می‌شود.
• داشتن یکی ازمدارکی که در ادامه، ذکر می شود، در خصوص کسانی که شناسنامه ای که قصد تعویض آن را دارند، فاقد عکس است؛ پاسپورت؛ کارت پایان خدمت یا کارت معافیت سربازی؛ گواهینامه رانندگی؛ کارنامه دوره های تحصیلی راهنمایی به بالا که دارای عکس است؛ معرفی نامه عکس دار، در خصوص محصلین، از سوی مدرسه ای که در آن، مشغول تحصیل می‌باشند یا کارت شناسایی عکس دار کارکنان دولتی که در آن، مشخصات شناسنامه ای آن ها، ذکر شده است.
• داشتن تائیدیه نیروی انتظامی، در خصوص افرادی که شناسنامه ای که قصد تعویض آن را دارند، فاقد عکس است و از مدارکی که در مورد قبل گفتیم، برخوردار نیستند.
• اطلاعات پستی و مدارک مثبت قیومیت یا نمایندگی قانونی، در خصوص افرادی که قیم یا نماینده قانونی آن ها، نسبت به تعویض شناسنامه، اقدام می کند. همچنین، کد ملی پدر و مادری که در قید حیات هستند، همسر و فرزندان و مشخصات عقد نامه فرد متاهل.

مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجرد

در مواردی، افراد متاهل، به دلیل جدایی از همسر خود یا فوت همسر، قصد حذف اسم همسر را از شناسنامه خود داشته و برای این هدف، قصد دارند، نسبت به تعویض شناسنامه و یا درخواست صدور شناسنامه المثنی، اقدام کنند.

مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجردی که صرفا قصد تبدیل شناسنامه قدیم به جدید را دارند:

• عکس سه در چهار به تعداد سه قطعه (افرادی که علاوه بر تعویض، قصد عکس دار کردن شناسنامه یا تغییر عکس آن را دارند)؛ اصل شناسنامه قدیمی؛ فیش واریز هزینه تعویض شناسنامه؛ کد ملی همسر و فرزندان افراد متاهل؛ کد ملی پدر و مادری که زنده هستند؛ مدارک مثبت سمت و قیومیت (در صورتی که ولی خاص، نماینده قانونی یا قیم، برای تعویض شناسنامه، اقدام می کند)؛ اطلاعات پستی و اطلاعات عقد نامه افراد متاهل؛
• پاسپورت، کارت معافیت یا پایان خدمت، معرفی نامه عکس دار در خصوص محصلین از سوی مدرسه، کارنامه های عکس دار دوره راهنمایی یا کارت پرسنلی دارای عکس که مشخصات سجلی در آن درج شده(در خصوص افرادی که شناسنامهآن ها، فاقد عکس است)؛ تاییدیه عکس نیروی انتظامی، در خصوص افرادی که از مدارکی نظیر پاسپورت و... در شناسنامه فاقد عکس، برخوردار نیستند.

مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجرد مطلقه ای یا بیوه ای که با تعویض شناسنامه و دریافت المثنی یا شناسنامه جدید، قصد حذف اسم همسر یا همسران قبلی را از شناسنامه دارند:

علاوه بر تمام مدارک ذکر شده در دو پاراگراف قبل، زنان باکره، باید از حکم دادگاه و گواهی بکارت و مردان و زنان مطلقه و بیوه، باید از سند نکاحیه و طلاق، همچنین، مدارک مثبت ثبت ازدواج جدید در شناسنامه، برخوردار باشند.

در غیر این صورت، حتی در صورت تعویض شناسنامه قدیم به جدید یا صدور المثنی، همچنان نام همسر سابق یا فوت شده، در شناسنامه جدید یا المثنی، قید خواهد شد و این امر، از جمله نکات حقوقی است که افراد باید در خصوص مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجرد (به واسطه طلاق یا فوت همسر)، مد نظر داشته باشند.

نکات حقوقی مربوط به مدارک لازم برای تعویض شناسنامه عبارتند از:

• از مهم ترین نکات حقوقی مربوط به مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجرد این است که هر فرد، شخصا باید، برای این امر، اقدام کند؛ مگر اینکه وکیل داشته یا محجور باشد که در این صورت، ولی خاص یا قیم یا نماینده قانونی او، با مدارک مثبت این امور، می توانند، برای تعویض شناسنامه محجور، اقدام کنند.
• از دیگر نکات حقوقی مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل، این است که تنها در صورتی نام همسران سابق در شناسنامه مرد متاهلی که تعدد زوجین دارد یا زن متاهلی که پیش از این مطلقه یا بیوه بوده، نخواهد آمد که سند طلاق و سند ازدواج فعلی خود را ارائه کنند و ازدواج فعلی، در شناسنامه آن ها، ثبت شده باشد.
• همچنین، از نکات حقوقی مربوط به مدارک تعویض شناسنامه زنان مجرد که پیش از این، سابقه ازدواج داشته و اکنون، به واسطه طلاق یا فوت همسر، مجرد هستند، این است که تنها بعد از ارائه حکم دادگاه و گواهی بکارت، نام همسر سابق، در شناسنامه جدید تعویض شده، نخواهد آمد.