احمدرضا هدایتی* در یادادشتی نوشت؛ قطعاً کسب مدال توسط دانشمندان، متخصصین، دانشجویان، دانش‌آموزان و ورزشکاران ایران اسلامی در محافل و مجامع مختلف بین‌المللی مایه افتخار است و قلب هر ایرانی را آکنده از عزت و غرور ملی می‌سازد، اما بی‌تردید این برتری، افتخار و سربلندی هنگامی ارزش دارد که در نهایت نظام و مردم عزیز کشورمان از برکات و ثمرات این دستاوردها و موفقیت‌ها بهره‌مند شوند.
این درحالی است که در پاره‌ای از موارد مدال‌آوران کشور اعم کسانی که در مجامع و یا المپیادهای علمی و فنی و یا در مسابقات ورزشی موفق به کسب رتبه و موقعیت برتر می‌شوند، پس از مدتی جذب وعده و وعیدهای راست و دروغ بیگانگان شده و رخت مهاجرت بر تن نموده به هموطنان خود پشت می‌کنند.
البته این رویکرد علل مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از؛ تسهیلات و امکانات ویژه‌ای که بیگانگان حاضرند برایشان فراهم نمایند، مدینه فاضله‌ای که دیگران با بهره گرفتن از رسانه‌ها و فضای مجازی از زندگی در غرب در ذهنشان ترسیم می‌کنند، سیاه‌نمایی و بزرگنمایی مشکلات کشور و ناامید کردن آنها از آینده توسط معاندین و حتی برخی از اساتید و معلمین و یا کوتاهی، کم‌توجهی و کم‌کاری برخی از مسئولین و دستگاه‌ها در مورد انجام وظایفی که در این زمینه برعهده دارند.
اما همه این موارد را می‌توان معلول عامل بزرگتر و مهمتری دانست که باید از آن به عنوان ضعف در سیستم تعلیم و تربیت با تأکید ویژه بر بخش تربیتی آن نام برد.
در واقع اقداماتی مانند سرمایه‌گذاری برای ارائه آموزش‌های ویژه و مهارت‌آموزی دانش‌آموزان و دانشجویان و ورزشکاران اگرچه کار ارزشمندی است، اما چنانچه این اقدامات بدون توجه به جنبه تربیتی کار انجام شود، نه‌تنها نفع آن عاید کشور نخواهد شد، بلکه به تقویت و ایجاد مزیت برتری‌ساز برای بیگانگان و دشمنان این ملت و مملکت منتهی خواهد شد.
نکته دیگری که به خصوص در مورد المپیادهای علمی اعم از دانش آموزی و دانشجویی قابل تأمل است، محدودیت دامنه موضوعات و اجتناب از نوآوری در طراحی و خلق مسابقات جدید در جهت ایجاد انگیزه مضاعف برای رشد کمی و کیفی در سایر بخش‌ها و عرصه‌ها است.
به عنوان مثال؛ برگزاری المپیاد علمی برای رشته‌های مختلف علوم انسانی یکی از موضوعاتی است که جای آن در مسابقات خالی است و این در حالی است که پرداختن به آن می‌تواند زمینه مرجعیت جمهوری اسلامی ایران در نظریه‌پردازی و تولید فکر را تسریع نماید.
نکته دیگر این که به نظر می‌رسد نظام استکبار تلاش می‌کند بدون جار و جنجال تولید فکر و اندیشی یعنی نظریه‌پردازی یا تئوری‌پردازی در مباحث مربوط به علوم انسانی و سایر علوم را که با تفکر و اندیشه انسان‌ها سروکار دارد و تعمیم آن به سایر کشورها می‌تواند منافع آنها را در معرض خطر قرار دهد، همچنان در انحصار خود نگه دارند و برای جبران نیازهای فنی و تخصصی خود، با اقداماتی نظیر برگزاری انواع المپیادها، کنفرانس‌های علمی، بورسیه کردن و امثال آن نیروهای مورد نیاز خود را در سراسر دنیا شناسایی و با ترفندهای مختلف جذب نماید.
شاید به همین دلیل است که می‌بینیم، هیچ یک از اعضای تیم المپیاد نجوم کشوری مانند آمریکا، اصالت آمریکایی ندارند.
کلام آخر این که؛ اولا نباید در برگزاری المپیادهای جهانی در دام دشمنان گرفتار شویم و مهمترین راه رهایی از این تله، توجه ویژه به موضوع تربیت در همه موضوعات و بخش‌ها در تمامی سطوح است و ثانیاً نباید در برگزاری مسابقات به رشته‌های خاص اکتفا کرد، بلکه باید با خلاقیت و نوآوری زمینه رشد سایر مباحث مغفول مانده مانند علوم انسانی را نیز فراهم و به مرجع و الگویی جهانی تبدیل شد.
*کارشناس ارشد مدیریت
نشانی الکترونیکی: ARH110@yahoo.com نشانی سایت: rahtooshe.com