لبنان کشوری در غرب آسیا است. لبنان سرزمینی بلند و کوهستانی است که در کرانه شرقی دریای مدیترانه قرار دارد. کرانه‌های لبنان ۲۵۵ کیلومتر درازا دارد.
لبنان از غرب با دریای مدیترانه و در شمال و شرق با سوریه و در جنوب با فلسطین اشغالی (اسرائیل) مرز مشترک دارد. موقعیت جغرافیایی لبنان در نقطه تلاقی مدیترانه و خاورمیانه منجر به شکل‌گیری تاریخی غنی و تنوعی دینی، نژادی و فرهنگی شده است.
ریشه نام لبنان از کجا آمده و به چه معنا است؟
نام لبنان از ریشه واژه زبان‌های سامی لبن به معنای سفید است، که احتمالاً اشاره به کوه‌های برف‌گیر لبنان دارد. نخستین اشاره به این نام به هزاره سوم پیش از میلاد و در متون مختلف یافت شده در شهر ابلا برمی‌گردد.
تاریخ لبنان
تاریخ لبنان به ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد. نخستین ساکنان شناخته شده لبنان، کنعانی‌ها، مردمی از نژاد سامی بوده‌اند که به احتمال زیاد با یونانیان دادوستد داشته‌اند، و یونانیان آنان را فنیقی می‌نامیده‌اند. فنیقی‌ها قومی دریانورد و بازرگان بودند و قلمرو آنان شامل دولت-شهرهایی مستقل در شرق مدیترانه و مهاجرنشین‌هایی در کرانه‌های مدیترانه بود. کوروش بزرگ، فنیقیه را گشود، و به مدت دو سده، هخامنشیان فرمانروای این منطقه بوده‌اند. پس از آن، اسکندر مقدونی، شهر صور (پایتخت فنیقیه) را فتح نمود.
دولت‌ها و امپراتوری‌های گوناگونی بر لبنان فرمان رانده‌اند، از جمله شاهنشاهان هخامنشی و ساسانی، امپراتوران مقدونی و سلوکی، امپراتوران روم و بیزانس، خلفای مسلمان، جنگ‌جویان صلیبی و امپراتوری عثمانی. لبنان برای ۴۰۰ سال در قلمرو عثمانی بود (در منطقه‌ای که سوریه بزرگ نامیده می‌شد). سال ۱۹۱۶، این مناطق به قسمتی از حاکمیت فرانسه درآمد (در طول جنگ اول جهانی). پس از جنگ جهانی اول سوریه و لبنان کنونی تحت حاکمیت فرانسه قرار گرفت.
مرزهای لبنان
مرز لبنان با سوریه ۳۷۵ کیلومتر است درحالی‌که مرز لبنان با اسرائیل تنها ۷۹ کیلومتر است. قسمتی از مرز جنوبی لبنان که همچنان تحت اشغال اسرائیل است مزارع شبعا نام دارد. لبنان یکی از کوچک‌ترین کشورهای دنیاست که مساحتی حدود ۱۰۴۵۲ کیلومتر مربع دارد و از لحاظ بزرگی، رده ۱۶۲ را در میان کشورهای جهان داراست.
سدر چرا نماد لبنان شد؟
لبنان دارای جنگل‌های وسیع درختان سدر است. سدر به نماد ملی لبنان نیز تبدیل شده است.
محصولات کشاورزی لبنان
بر اساس گزارش فائو در سال ۲۰۱۸ مهم‌ترین محصولات کشاورزی و باغی لبنان به این شرح بوده است:
- بادام
- سیب
- زردآلو
- آووکادو
- موز
- گیلاس و آلبالو
- انگور
- لیمو
- زیتون
- پیاز
- پرتقال
- سیب زمینی
- گوجه فرنگی
- گندم
فرهنگ غنی لبنان
لبنان برای هزاران سال محل عبور تمدن‌های مختلف بوده است. پس جای تعجب نیست که این کشور کوچک دارای فرهنگی فوق‌العاده غنی و زنده باشد. وجود گونه‌های بسیار قومی و مذهبی به رسوم پربار موسیقی، آشپزی و جشن‌های لبنان کمک بسیاری کرده‌است. مخصوصاً در بیروت که دارای هنر غنی است و نمایش‌ها و نمایشگاه‌ها و شوهای مد و کنسرتهای زیادی در طول سال در نگارخانه‌ها، موزه‌ها، تئاترها و اماکن عمومی برگزار می‌شود.
جوان امروز لبنانی اگرچه ظاهری مدرن دارد؛ اما به لبنان متحد همچنان وفادار است. فرهنگ جاری در لبنان تبلوری از فرهنگ چند هزار ساله فینیقی‌ها، یونانی‌ها، آشوری‌ها، ایرانی‌ها، رومی‌ها، اعراب و ترک‌های عثمانی است و طی چند دهه اخیر فرهنگ فرانسوی نیز به این مجموعه اضافه گردیده است.
جامعه لبنان مدرن، تحصیل‌کرده و قابل مقایسه با جوامع اروپایی مدیترانه است. اکثر لبنانی‌ها دو زبانه هستند و عربی و فرانسه صحبت می‌کنند. به همین دلیل لبنان عضو سازمان بین‌المللی کشورهای فرانسوی زبان است. با این حال زبان انگلیسی مخصوصاً بین دانشجویان لبنانی رایج شده است. این کشور نه تنها محل تلاقی مسیحیت با اسلام بلکه دروازه‌ای است که جهان عرب را به اروپا متصل می‌کند.
جاذبه‌های گردشگری لبنان
مناطق ساحلی لبنان در مجاورت دریای مدیترانه واقع شده‌اند. کشور لبنان معروف به عروس خاورمیانه دارای جاذبه‌های فراوانی است. شهر بیروت به دلیل زیبایی‌ها و شباهت‌هایی که به پاریس دارد به پاریس کوچک معروف شده‌است.
غارجعیتا بیروت (ثبت شده به عنوان هفتمین عجایب طبیعی دنیا)
غار جعیتا ۲ کیلومتر در دل کوه‌ها و ۶ کیلومتر در شمال بیروت امتداد می‌یابد. طبق شواهدی که در غار پیدا شده، انسان های ما قبل تاریخ در این غار زندگی می کردند و آن ها نوعی شمشیر می‌ساختند.
این غار در دره نهر الکلب و در ۲۰ کیلومتری بیروت قرار گرفته است به همین دلیل بین مردم منطقه به نام غارهای نهار الکلب نیز شناخته می‌شود. از سال ۱۹۶۹ بازدید عمومی از غار جعیتا آغاز شد و تبدیل به یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر بیروت شد. در طول جنگ سرد از این غارها به عنوان انبار مهمات استفاده شد.
منطقه حریصا محل قرارگیری بزرگ‌ترین مجسمه حضرت مریم بعد از برزیل
مکانی که حریصا بیروت در آن واقع شده است در فاصله بیست کیلومتری در سمت شمال بیروت قرار دارد. البته این مکان در نزدیکی بخش شرقی شهر جونیه نیز قرار گرفته است.
دیدنی‌های این مکان شامل چهار کلیسای تماشایی است و در ارتفاع ۶۵۰ متری از سطح دریا و بالای یک کوه قرار گرفته است، به همین چهار کلیسا، مجسمه مریم مقدس و چشم انداز بی‌نظیرش باید اشاره کرد.
مسیر رسیدن به حریصا بیروت نیز خود بسیار به یاد ماندنی است. برای رسیدن به این مکان یا می‌توان از مسیر و جاده کوهستانی اقدام نمود و یا از تله کابین استفاده کرد.
قدیمی‌ترین کلیسای مجموعه حریصا بیروت را Our Lady of Lebanon می‌نامند. این کلیسا با ظرفیت ۴۰ نفر به شکل مخروطی ساخته شده است. دقیقا بر روی قله این بنا مجسمه‌ای از مریم مقدس به وزن ۱۵ تن و از جنس برنز قرار گرفته است. این مجسمه با تاجی طلا بر سر، در سال ۱۹۰۸ ساخته شده است.
کلیسای بزرگ، بخشی دیگر از حریصا بیروت است. سقف آن در بلند ترین نقطه آن ۴۰ متر و در کوتاه ترین نقطه ۲۰ متر ارتفاع دارد.
قدمت این مکان به ۱۰۲ سال پیش می رسد و ۳۴ سال قبل نیز بازسازی شده است.
صخره‌های روشه بیروت
در غربی‌ترین نقطه شهر بیروت و در مجاورت دریای مدیترانه قوس‌های سنگی طبیعی که به آن ها روشه (Raouché)، کبوتر، صخره عشاق و صخره مرگ هم می‌گویند، قرار گرفته است. جالب است بدانید که شکل گرفتن طبیعی این صخره‌ها که از لحاظ بصری تا حدودی شبیه به دو کبوتر هستند.
صخره‌های روشه بر اثر وقوع یک زلزله عظیم در قرن ۱۳ میلادی پدید آمده‌اند. این زمین لرزه قدرتمند حدود سال ۱۲۰۲، به مرکزیت جنوب غربی سوریه به وقوع پیوست. زمین‌شناسان بر این عقیده هستند که صخره‌های روشه از همین زمین لرزه متولد شده‌اند. در نهایت فرسایش خاک و گذر زمان هم به کمک زلزله آمدند تا صخره‌ها را به شکل امروزی‌شان در بیاورند.
این دو صخره با ارتفاعی ۴۰ متری که در برخی منابع ۶۰ متر هم معرفی می‌شود، درست در ساحل دریای مدیترانه سر از آب بیرون آورده‌اند. شکل قرار گرفتن این دو صخره باعث شده است که به این دو صخره لقب نگهبان شهر بیروت را نیز بدهند.
به گفته باستان‌شناسان این مکان در گذشته قلمرو مردم محلی بیروت بوده است. صخره‌های روشه در شهر بیروت، با قرار گرفتن در نقطه ساحلی و همچنین مرکزی شهر بیروت در تمام خیابان‌ها و سواحل اطراف قابل دسترسی و رویت همگان است. سواحل روشه لبنان جایی است که می‌توانید با نشستن در کافه‌ها و نیمکت‌های آنجا نظاره‌‌گر طلوع و غروب آفتاب باشید و از مناظر پیش روی خود نهایت لذت را ببرید البته اینها تنها برخی از فعالیت‌هایی است که می‌توانید در روشه انجام دهید.
از جمله اسامی که به صخره روشه در بیروت نسبت داده‌اند باید به اسامی همچون؛ صخره خودکشی و یا حتی صخره عشاق اشاره نمود. دلیل این که به این صخره، صخره عشاق می‌گویند به این خاطر است که بر اساس گفته‌ها و افسانه‌ها از این صخره عشاق از آن بالا می‌رفته‌اند و خودشان را در درون دریا می‌انداختند تا از رنج عشق خودشان را به طور قطعی و تضمینی نجات دهند!
البته داستانی دیگر در پشت اسم صخره خودکشی وجود دارد که کمتر از داستان اول ما بحث برانگیز نیست! می‌گویند که هنگامی که یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های هنری مصری که هم خواننده بوده و هم بازیگر و عبدالحلیم حافظ نام داشته چشم از دنیا فرو می‌بندد، در اثر هجم غم فقدان او ۳ تن از طرفداران و دوستان این فرد به بالای صخره روشه در بیروت رفته و خودشان را از بالا به پایین پرتاب می‌کنند و در نتیجه جان خود را از دست می‌دهند و در دریای مدیترانه غرق می‌شوند.
بسیاری از مردم معتقدند که صخره روشه در بیروت بعد از درگذشت این فرد مشهور مصری و سپس اتفاقاتی که طرفدارانش آن را رقم زدند معروف شده و همین نام صخره خودکشی بر روی آن ماندگار شده است. به هر حال هر اتفاقی که بر روی این صخره افتاده است، به اندازه شکل طبیعی این صخره و جای گیریش در کنار ساحل و شهر بیروت آن را تبدیل به سمبلی از شهر بیروت نکرده است.
دیگر جاذبه‌های لبنان
- موزه مشاهیر لبنان
- مسجد بزرگ امری لبنان
- جونیه
- مرکز شهر بیروت
- خیابان حمرا
- موزه ملی بیروت
- دانشگاه آمریکایی
- چکا (منطقه ساحلی و شنا لبنان)
- زارور (مرکز اسکی و تفریحات زمستانه)