سفته، یک سند تجاری است که در معاملات بازرگانی، بسیار پرکاربرد است. از این رو، باید مانند تمام اسناد تجاری، ویژگی‌های یک سند تجاری را داشته باشد. سفته، یک سند تعهدآور است و صادرکننده آن را متعهد به پرداخت وجه درج شده در سفته می‌کند.
سفته چیست؟
سفته، از اسناد تجاری است و سندی است که صادرکننده آن، متعهد می‌شود، مبلغ درج شده در آن را، در تاریخ مشخص یا عندالمطالبه، پرداخت کند.
قسمت‌های برگه سفته
هر برگه سفته، دارای بخش‌های مشخصی است که باید، با توجه به قانون پر کردن سفته، به درستی تکمیل شوند تا سفته، از اعتبار یک سند تجاری، برخوردار باشد. قسمت‌های مختلف موجود در یک برگه سفته، شامل مواردی از قبیل قسمت مربوط به مبلغ، تاریخ، سررسید، نام بستانکار، نام متعهد، محل پرداخت سفته و محل اقامت متعهد سفته است.
هنگام سفته دادن به چه نکاتی توجه کنیم؟
بعد از تهیه سفته، صادر کننده، برای صدور یا در اصطلاح "سفته دادن"، باید نکاتی را رعایت کند. عدم رعایت این نکات، باعث می‌شود که سفته، دیگر سند تجاری نباشد، یک سند عادی تلقی شود و از مزایای سند تجاری بودن، محروم شود.
نوشتن مبلغ معین
بر روی هر برگه سفته، مبلغ سفته، نوشته شده است. برای مثال، بر روی برگه سفته، نوشته می شود؛ "سفته تا مبلغ بیست میلیون ریال"، این مبلغ نوشته شده در سفته، سقف اعتبار آن را مشخص می‌کند. اما وجود این مبلغ، نباید باعث شود صادرکننده سفته، نتواند مبلغ مورد نظر خود را بر روی آن درج کند؛ صادرکننده، می‌تواند تا سقف مبلغ اسمی سفته، به تعیین مبلغ بپردازد. مبلغ سفته، باید به حروف نوشته شود. نوشتن مبلغ سفته به حروف، مانع از سوء استفاده از سفته، خواهد شد.
نوشتن تاریخ صدور سفته
صادر کننده، باید، طبق قانون سفته، تاریخ صدور سفته را قید کند، در غیر این صورت، سند، ارزش تجاری خود را از دست می‌دهد. تاریخ صدور، باید شامل روز، ماه و سال باشد و بهتر است که با حروف هم نوشته شود. سفته بدون تاریخ، در مواردی، مثل مشخص نبودن تاریخ صدور، سبب می‌شود، سفته، یک سند عادی محسوب شود.
نوشتن نام گیرنده
باید، نام گیرنده وجه یا طلبکار، در سفته، قید شود. اگر نام گیرنده در سفته، نوشته نشود، سفته، در وجه حامل، محسوب می‌شود و این یعنی، کسی که سند در دست او باشد، می‌تواند وجه آن را مطالبه کند. بنابراین بهتر است، حتما نام گیرنده، در سند قید شود .
نوشتن تاریخ پرداخت سفته
در سفته، باید تاریخ پرداخت قید شود. در صورتی که تاریخ پرداخت سفته، تعیین نشود، سفته، حال خواهد بود و دارنده سفته، هر زمان بخواهد، می‌تواند آن را مطالبه کند. بهتر است تاریخ را هم، به عدد و هم به حروف بنویسید .
درج امضا یا مهر صادر کننده
امضا و مهر صادر کننده، به منزله این است که بدهکار بودن خود را تایید می‌کند. درج تمام این موارد در سفته، توسط خود صادر کننده، ضروری است و بدون درج مهر یا امضا، سفته، اعتبار خود به عنوان یک سند را از دست می‌دهد.
سفته در چه مواردی کاربرد دارد؟
سفته کاربردهای مختلفی دارد ولی به‌طورکلی، استفاده از آن در موارد زیر رایج است:
- برای پرداخت مبلغ بدهی در زمان و موعد مقرر که بین دو نفر رد و بدل می‌شود.
- به‌منظور ضمانت وام که توسط فرد وام‌گیرنده به بانک‌ها داده می‌شود.
- به‌منظور انجام تعهدات قراردادهای پیمانکاری و حسن انجام کار از پیمانکار گرفته می‌شود.
سفته بانکی به‌عنوان یک سند تجاری و ضمانت کاربرد دارد؛ به همین دلیل اعتبار قراردادها را بیشتر می‌کند.
نحوه گرفتن سفته؛ چگونه سفته بگیریم؟
بسیاری از افراد درباره نحوه گرفتن سفته اطلاعاتی ندارند و با سوال چگونه سفته بگیریم مواجه می‌شوند. در پاسخ به این سوال باید گفت برای گرفتن سفته کافی است به شعب بانک ملی یا دکه‌های روزنامه‌فروشی در سراسر کشور مراجعه کنید و مبلغ سفته را بپردازید. در سال‌های اخیر تلاش بر این بوده است تا از فروش سفته در دکه‌های روزنامه‌فروشی جلوگیری شود؛ زیرا در برخی از موارد با فروش سفته‌های تقلبی مشکلات فراوانی را ایجاد کرده بودند. با این اوصاف تا حد امکان سفته را از شعب بانک ملی تهیه کنید.
مدارک لازم برای گرفتن سفته از بانک
برای دریافت سفته به مدارک شناسایی خاصی نیاز ندارید؛ درواقع مدارک لازم برای دریافت سفته از بانک ملی یا دکه‌های روزنامه‌فروشی، فقط باید کارت ملی خود را ارائه دهید و سفته را تحویل بگیرید. هرکدام از سفته‌های صادرشده شماره پیگیری مخصوص به خود را داشته و حکم اوراق قرضه را دارند.
سقف سفته چقدر است؟
در هر برگ سفته اطلاعاتی در مورد سقف آن نوشته شده است؛ مثلا سفته تا سقف ۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیون ریال. شما باید عددی معادل یا کمتر از آن را در برگه سفته بنویسید. حتما مبالغ را به حروف نیز بنویسید تا امکان خطا کمتر شود.
قوانین سفته
همانطور که بالاتر نیز گفته شد سفته قوانین خاصی دارد که در این بخش قوانین سفته را برای شما عزیزان ذکر کرده‌ایم:
بر اساس ماده ۳۰۷ قانون تجارت سفته تعریف شده است که طبق آن، سفته سندی است که به موجب آن امضا کننده تعهد می‌کند مبلغی را در زمان مشخص شده و یا به صورت عند المطالبه در وجه حامل و یا به حواله کرد آن شخص پرداخت نماید.
بر اساس ماده ۳۰۸ قانون تجارت نحوه نوشتن سفته مشخص شده است که طبق آن، سفته علاوه بر مهر و امضا باید دارای تاریخ صدور بوده و مواردی همچون گیرنده وجه سفته تاریخ پرداخت سفته و مبلغی که باید پرداخت شود قید شده باشد. در غیر این صورت دارنده نمی‌تواند از مقررات قانونی سفته استفاده کند.
امرزه ورقه سفته به صورت چاپ شده قابل تهیه و استفاده است که قیمت خرید سفته به موجب مصوبه سال ۱۳۹۵مجلس شورای اسلامی به ازای هر یک میلیون تومان مبلغ اسمی سفته ۵۰۰تومان است.
هرچند سفته و برات از هم متفاوت هستند. اما به موجب ماده ۳۰۹ قانون تجارت تمامی مقررات قانونی در خصوص برات در مورد سفته نیز مورد استناد قرار می‌گیرد. که یکی از مقررات قانون سفته نحوه اجرای سفته است.
همچنین طبق قانون جدید شورای اسلامی باید ضمانت نامه بانکی را طرفین دریافت کنند. از جمله خدماتی که بانک‌ها به مشتریان خود ارائه می‌دهند، ضمانت نامه بانکی است که هم باعث سودآوری برای بانک می‌شود و هم روند معاملات را ساده می‌کند که باعث می‌شود اقتصاد کشور، در مسیر رشد و صعود بیفتد.
مجازات سفته
یکی از سوالاتی که همواره ذهن افراد را درگیر کرده است این است که مجازات سفته چیست و آیا سفته زندان دارد؟ در پاسخ به این سوال باید قوانین تصویب شده در رابطه با مجازات انواع سفته را مطالعه کنید.
برای مطالبه وجه سفته در صورتی که دارنده سفته بخواهد بدواً توقیف اموال صادرکننده را دریافت کـند، مستلزم واخواست است. باید سفـته را واخواست کند تا بتواند توقیف اموال یا تأمـین خواسته بگیرد. در غیر اینصورت باید به عنوان سند عادی درخواست مطالبه وجه انجام شود و پس از دریافت حکم قطعی در مرحله اجرا توقیف مال انجام شود.
بعد از اقامه دعوا دادگاه موظف است که به محض تقاضای دارنده سفته که به علت عدم پرداخت مبلغ سفته اعتراض کرده بود، معادل وجه سفته را از اموال کسی که دعوا علیه او طرح شده است، به عنوان تأمین توقیف کند.
چنین تأمین خواسته‌ای نیازمند ارائه دلیل و توجیه از سوی دارنده سفته نیست. دارنده سفته می‌تواند به هنگام اقامه دعوا در دادخواستی که تنظیم نموده است تقاضای توقیف اموال خوانده را نیز مطرح کند.
با توقیف این مال برای طلبکار دارنده سفته این اطمینان به وجود می‌آید که در صورت محکومیت بدهکار می‌تواند از محل فروش مال توقیف شده طلب خود را وصول کند. بدهکار فرصتی برای مخفی کردن یا فروختن اموال خود نخواهد داشت.
تفاوت چک و سفته چیست؟
چک به نسبت سفته بیشتر مورد حمایت قانون قرار می گیرد و در واقع اگر میخواهید یک سند تجاری دریافت کنید، چک از اطمینان بیشتری برخوردار است.
وصول سفته چگونه است؟
برای وصول سفته از ۲ راه می‌توان اقدام کرد ۱-اجرای اسناد رسمی ۲-مراجع قضایی دادگستری
آیا سفته زندان دارد؟
برای پاسخ به این سوال که ایا سفته زندان دارد. باید بگوییم در صورتی که از مهلت پرداخت گذشته باشد بسته به نوع آن و همچنین زمان ان متغیر خواهد بود. ممکن است بین ۲ الی ۷ ماه زندان داشته باشد.
آیا سفته حکم جلب دارد؟
سفته باید تکمیل و واخواست شود و دادخواست مطرح شود. تا بعد از رسیدگی و عدم پرداخت در مرحله اجرا بتوانید طی دستور جلب گرفت.