آرمان ملی نوشت: طبق گزارش‌های منابع رسمی بیش از یک سوم مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند و اکثریت شهروندان هم در طبقات متوسط رو به‌پایین روزگار سر می‌کنند و فقر گریبانشان را گرفته است.

 این اقشار همواره تلاش دارند از راه کسب‌وکارهای کوچک حداقل نان شب‌شان را تامین کنند. همین تعریف کوتاه می‌رساند که عمق چالش‌های اقتصادی و آنچه مشکلات معیشتی می‌نامیم کجاست. اگر بخواهیم ریشه بسیاری از این مشکلات اقتصادی را شناسایی کنیم در برخی موارد از جمله چگونگی فروش نفت، به دولت‌های گذشته و شاید هم به سیاست‌های پیش از انقلاب برسیم. به‌همین دلیل پیش از هرچیز نیاز به ارائه راه‌حل‌ها برای رفع بحران‌ها داریم و نه مسدود کردن. «فیلترینگ» یکی از سیاست‌های اعمالی است که مستقیما اقتصاد خانوارها را هدف قرار داده است. اکثریت کاربران فضای مجازی برای ورود به پلتفرم‌های فیلتر شده مجبورند از فیلترشکن‌های غیرمجاز استفاده کنند و برای آن ماهیانه به‌صورت میانگین بین ۱۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزارتومان هزینه‌ می‌کنند. چیزی بیشتر از هزینه اینترنت!

روز گذشته سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در مخالفت برای تلاش‌های دولت در زمینه رفع فیلترینگ گفت: «واقعیت این است که مسائل اصلی ما نه فیلترینگ است، نه رجیستری آیفون.» در ادامه این گزارش با یکی از اقتصاددان‌ها مصاحبه کرده‌ایم. پازوکی معتقد است برداشتن فیلترشکن گامی موثر در جهت شفافیت اقتصادی است.

بهبود وضعیت اشتغال

«مهدی پازوکی»، اقتصاددان و تحلیل‌گر مسائل اقتصادی- سیاسی در پاسخ به این سوال که فیلترینگ چه آسیبی به مشاغل زده و آیا اینکه می‌گویند رفع این محدودیت‌ها به معیشت شهروندان ارتباطی ندارد تا چه حد درست است، به‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «امروز ده‌ها هزار خانواده و میلیون‌ها ایرانی از طریق شبکه‌های اجتماعی، کالاهای تولیدی خود را عرضه می‌کنند و درآمد به دست می‌آورند، همچنین می‌توانند جذب مشتری کنند. به‌خصوص افرادی که خویش‌فرما هستند و محصولاتی مانند صنایع دستی یا تولیدات کارگاهی خودشان را عرضه می‌کنند. اگر فیلترینگ برداشته شود مستقیما به رشد اشتغال کمک می‌کند. اینکه برداشتن فیلترینگ همه چالش‌ها را حل نمی‌کند صحیح است، چون حل مشکل اقتصاد نیاز به مدیریتی یکپارچه و هدفمند دارد. این مهم به‌ مدیریتی نیاز دارد که به‌دنبال شفافیت اقتصادی باشد. یکی از راه‌هایی که باعث شفافیت‌ خواهد شد رفع فیلترینگ است. برای اینکه تولید ملی بالا برود، فضای کسب‌وکار باید شفاف شود. برداشتن فیلترینگ باعث شفافیت، ایجاد بازارهای رقابتی در بین بنگاه‌های اقتصادی و از همه مهمتر از بین بردن انحصار اقتصادی است. انحصار پدیده شوم در عرصه اقتصاد است.»

او در همین مورد و با اشاره به رقم‌های کلان فروش فیلترشکن به‌شهروندان، ادامه می‌دهد: «باتوجه به اعداد اعلام شده در مورد فروش فیلترشکن‌ها باید بپرسیم که این همه پول به حساب چه کسی می‌رود و یا اینکه کجا هزینه می‌شود. آنچه مشخص است این‌ها را باید جزو کاسبان تحریم نام‌گذاری کنند. رفع تحریم به ضرر رانت‌خواران و مافیاهای اقتصادی است. یک خانواره ایرانی هزینه برق مصرفیش پایین چهل هزار تومان است ولی برای یک فیلترشکن معمولی باید حداقل ۱۵۰ هزار تومان هزینه کند. وقتی نوجوانان به فیلترشکن دسترسی پیدا کنند می‌توانند به هر سایت غیراخلاقی مراجعه کنند. در نتیجه فیلترینگ به فرهنگ ما هم آسیب رسانده است. بزرگ‌ترین مشکل کسانی که طرفدار فیلترینگ هستند این است که آگاهی لازم در زمینه فضای مجازی و ارتباطش با اقتصاد را ندارند. در این زمینه نیاز به قانون داریم که با متخلف‌ها برخورد کنند ولی حالا فیلترشکن همه جامعه را محدود کرده است. حالا فضای مجازی در اختیار مافیای فیلترشکن است.

وعده و تلاش دولت

«مسعود پزشکیان» با شعار رفع موانع فیلترینگ وارد پاستور شد ولی حالا که بیش از ۱۰۰ روز از شروع به‌کارش می‌گذرد هنور اما نتوانسته موانع این محدودیت را بردارد. باتوجه به فشار شهروندان و رسانه‌ها او همچنان می‌گوید که در حال چانه‌زنی در این مورد است. نه‌تنها رئیس‌جمهور بلکه بسیاری از چهره‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تاکید دارند که این ممنوعیت باید برداشته و با متخلفان احتمالی در چارچوب قانونی برخورد شود مانند بسیاری از کشورهای جهان. از سوی دیگر همه چیز مطابق میل مافیای فروش فیلترشکن می‌گذرد.

آسیب به مشاغل

باتوجه به محدودیت‌هایی که برای استارت‌آپ‌‍‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی به‌وجود آماده است و دسترسی به داده‌ها و تحقیقات را با چالش روبه‌رو می‌کند برخی از افراد دارای کسب‌وکارهای کوچک و خانگی هستند که فیلتریگ مسیر زندگی آنها را تغییر داده است. طبق گزارش‌های منتشر شده بعد از آنکه پلتفرم اینستاگرام فیلتر شد، بیش از ۳۰۰ هزار فروشگاه تعطیل و سفارش‌های روزانه از ۷۳۰ هزار مورد به ۱۵۰ هزار سفارش کاهش یافت. فروش روزانه فروشگاه‌ها نیز از ۱۲۰ میلیارد تومان به ۱۷ میلیارد تومان رسید و بیش از ٢٧ هزار میلیارد تومان ضرر روی دست فروشندگان گذاشته است. گزارش‌هایی که در این مورد در رسانه‌ها منتشر می‌شود حتی نشان می‌دهد بسیاری به‌دلیل فیلتر اینستاگرام ناگزیر محصولات خود را کف خیابان می‌آورند و می‌فروشند.

معیشت یا فیلترشکن؟

«احمد راستینه»، سخنگوی کمیسیون فرهنگی در رابطه با طرح رجیستری آیفون و تاکید بر رفع فیلترینگ از شبکه‌های اجتماعی به ایلنا گفت: «واقعیت این است که مسائل اصلی ما نه فیلترینگ است، نه رجیستری است نه مباحثی که امروز در بحث اینترنت و فضای مجازی مطرح می‌شود، هرچند که ما معتقدیم با قانونمند شدن فضای مجازی باید به سمت استفاده بهینه حرکت کنیم و فیلترینگ راه‌حل مشکلات فضای مجازی نیست. امروز درد مردم درد معیشت و تورم و فشارهای سنگین اقتصادی است. واقعیت این است که امروز طبقات مستضعف و طبقات پایین جامعه به شدت به واسطه تورم دچار مشکلات اقتصادی شده‌اند، مسئله امروز جامعه مسئله اشتغال جوانان تحصیلکرده ماست که باید برای توسعه اشتغال‌شان با برنامه و نگاه جامع به دنبال حل مسائل آنان حرکت کنیم.»