جست‌وجوی تاریخ مازندران در تپه «ترکام»

  4031001047

کاوش باستان شناسان در تپه باستانی و تاریخی "ترکام"‌ ساری آنها را به یافته هایی کشانده است که حکایت از تاریخ کهن مازندران دارد.

به گزارش ایرنا ، ‌ تپه ترکام در جنوب ساری یکی از محوطه‌های باستانی بوده که از قدمت بالایی برخوردار است و این محوطه باستانی که توسط تیغ بلدوزرهای شرکت گاز استان مازندران کشف شده، هم‌اکنون در دست مطالعه و بررسی است. باستان‌شناسان معقتدند سایت ترکام شباهت بسیاری با فرهنگ حصار دامغان دارد.

برنامه تعیین مسیر انتقال لوله گاز ساری ـ کیاسر به دنبال گزارشی مبنی بر تخریب گسترده در تپه قلعه سری ترکام در سال ۱۳۸۹، محوطه‌هایی شناسایی شدند که پیشینه استقرار در دشت‌های میان‌کوهی منطقه چهاردانگه و کیاسر را حدود هزاره پنجم پیش از میلاد تعیین کردند.

تپه قلعه سری یکی از محوطه‌های مربوط به دوران پیش از تاریخ در منطقه مذکور است که روی تپه ماهوری منتهی به یک رودخانه و در ارتفاع حدود هزار و ۳۰۰ متری از سطح آب‌های آزاد در مجاورت روستایی به نام "تِرکام" قرار گرفته است.

بنا به اظهار نظر کارشناسان میراث فرهنگی با وجود انجام چند کار پژوهشی در این محوطه در سال‌های گذشته، متاسفانه درک مناسبی از دوران نوسنگی، انتقالی مس وسنگ، مس وسنگ، مفرغ و آهن و نیز گاه‌نگاری در منطقه چهاردانگه وجود نداردو مواد فرهنگی نظیر سفال، ابزارهای سنگی، استخوان، زغال و ردّ و نشان سازه‌های معماری سنگچین، خشت و ملات و همچنین شواهد تدفین و اجاق، تا کنون از کاوش لایه‌نگاری به دست آمده و امید است که در این فصل به بقایای لایه‌های قدیمی‌تر، حداقل دوره‌های مس و سنگ و انتقالی مس و سنگ دست یابند.

سفال‌های دوره‌های مس و سنگ به رنگ قرمز و نخودی روشن با پوشش قرمز و نقوش هندسی سیاهرنگ یا قهوه‌ای مایل به سیاه با رنگمایه گل اخری در طرح‌های گوناگون هستند و رنگ سفال‌های دوره مفرغ نیز در طیفی از خاکستری تیره و سیاه داغدار است و سفال‌های خاکستری تیره و روشن نیز به فراوانی وجود دارند که مربوط به دوره آهن هستند.

 

سرپرست تیم باستان‌شناسی محوطه قلعه‌سری تِرکام کیاسر روز شنبه در گفت و گو با خبرنگاران افزود: برای این برنامه و در راستای تکمیل نقشه باستان‌شناسی پیش از تاریخ دشت کیاسر، از روش فتوگرامتری برد کوتاه برای تهیه عکس‌های هوایی و نقشه‌های تخصصی و تعیین عوارض محوطه بهره برده شده است. سپس، کار کاوش در دو گمانه لایه‌نگاری آغاز شده و در حال اجرا است. انتشار سریع گزارش نهایی کاوش و چاپ و نشر نتایج پژوهش‌ها در مجلات تخصصی و گردهمایی‌ها و استفاده از نتایج پژوهش تپه قلعه سری ترکام در هدایت برنامه‌های راهبردی میراث‌ فرهنگی استان مازندران از دیگر اهداف این برنامه است.

براساس این برنامه، محدوده عرصه و حرائم این محوطه مهم پیش از تاریخی، تعیین و پس از تصویب در شوراهای مربوطه، توسط وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی به مراجع و نهادهای ذی‌ربط استان مازندران ابلاغ خواهد شد.

رحمت عباس نژاد ادامه داد :‌ باتوجه به کاوش‌های انجام شده ۱۴ هکتار عرصه و حریم این منطقه باستانی تعریف شد.

 

رحمت عباس‌نژاد افزود: براساس تفاهم‌نامه منعقد شده بین دانشگاه مازندران و اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران طی مدت اواخر شهریورماه تا اواخر مهر امسال برنامه میدانی باستان‌شناسی برای محوطه باستانی قلعه تِرکام بخش چهاردانگه ساری انجام شد.

وی با اشاره به آغاز گمانه‌زنی به‌منظور لایه‌نگاری این منطقه باستانی ادامه داد : باتوجه به انجام این کاوش‌ها داده‌ها و اطلاعات ارزشمندی از دوران پیش از تاریخ به دست آمده است و آثار و شواهد کشف شده شامل ظروف و قطعات سفالی، ابزارهای سنگی، استخوان از دوران پیش از تاریخ است.

سرپرست تیم باستان‌شناسی محوطه قلعه‌سری تِرکام کیاسر درباره ماجرای کشف اولیه این محوطه باستانی اعلام کرد: در راستای برنامه تعیین مسیر انتقال لوله گاز ساری به کیاسر و به دنبال گزارشی مبنی بر تخریب گسترده در تپه قلعه سری ترکام در سال ۱۳۸۹، محوطه‌هایی شناسایی شدند که پیشینه استقرار در دشت‌های میان‌کوهی منطقه چهاردانگه و کیاسر را حدود هزاره پنجم پیش از میلاد تعیین شد.

وی گفت: با انجام لایه‌نگاری و تعیین دوره‌های فرهنگی و بررسی‌های انجام شده شواهدی از دوره‌های مختلف بعد از نوسنگی، دوره مفرغ، آهن و دوره اشکانی مشاهده شد.

عباس‌نژاد با اشاره به اینکه گمانه‌زنی به‌منظور لایه‌نگاری محوطه باستانی قلعه‌سری ترکام تا پایان آذر ماه ادامه یافت، گفت: درصورت حمایت فصل بعدی کاوش‌ها را در بهار و تابستان آینده خواهیم داشت.