شاید عجیب و باورنکردنی به نظر برسد که این جزیره تماشایی، دارای خاکی خوراکی است که در طبخ برخی از غذاها از آن استفاده می‌کنند؛ خاک جزیره هرمز موسوم به خاک گلَک از جمله شگفتی‌های زمین‌شناسی این جزیره دیدنی است، رنگی قرمز دارد و به عنوان ادویه برای پخت غذاهای محلی هرمز و نیز انواع خوراکی‌های سنتی مانند تُمشی استفاده می‌شود.
گوشه گوشه جزیره هرمز پر شده از جاذبه‌هایی که هر لحظه غافلگیرتان می‌کنند. این کوه هم یکی از مکان‌هایی است که شما را شگفت زده می‌کند. در مسیر منتهی به سمت هرمز کوه‌هایی زیبا و سرخ رنگ توجه شما را به خود جلب می‌کنند. کوه زیبای گلک با داشتن ارتفاعی ٢٠٠ متری جلوه‌ای دوچندان به ساحل هرمز داده است.
جالب است بدانید که این کوه علاوه بر داشتن جنبه زیبایی و بکر بودن از لحاظ خوراکی نیز ارزشمند هستند. این کوه که از خاک آن به عنوان یک خوراکی در غذاهای محلی استفاده می‌کنند تنها کوه خوراکی دنیا به شمار می‌رود.
سالانه حدود ۲,۰۰۰ تن سنگ از معدن خاک سرخ جزیره هرمز استخراج می‌شود. علاوه بر کاربرد در پخت «تُمشی»، این خاک در صنایعی مانند لوازم آرایشی و بهداشتی، کاشی و لعاب‌سازی، و رنگ‌سازی نیز استفاده می‌شود.
دليل رنگ خاک گلک چيست؟
رنگ‌های زیبای موجود در جزیره هرمز متشکل از اکسیدهای آهن و دیگر مواد آتشفشانی موجود در خاک است. این خاک که قرمزی آن به دلیل وجود مواد معدنی در خاک است دارای رنگی زیبا و شفاف است. این شفافیت و زیبایی موجب شده که از آن در تولیدات مختلف به وفور استفاده کنند.
اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، خاک جزیره هرمز زرد و قرمز است که دلیل آن وجود ترکیب‌های شیمیایی مختلف نظیر اکسیدهای فلزی و انواع ناخالصی‌ها مانند ناخالصی‌های نمک است؛ زمانی که نمک‌ها به غیر از سدیم کلرید ترکیبی داشته باشد، رنگ‌هایی مانند زرد، قرمز، لیمویی، صورتی، بنفش و آبی ایجاد می‌کند. ترکیبات و ناخالصی‌های غالب در خاک خوراکی جزیره هرمز به‌گونه‌ای است که رنگ آن را در طیف قرمز و زرد قرار می‌دهد.
سس محلی خوشمزه
آنها این خاک خوراکی هرمز را در ابتدا پاک سازی می کنند و با آب ترکیب می کنند. پس از آنکه این محلول ته نشین شد آب غلیظ سرخ رنگی که از آن مانده است را با کمی نمک ترکیب می کنند و در نهایت یک سس قرمز رنگ را به وجود می آورند. نمک استفاده شده در این سس هم از همان کوه های نمکی قشم به دست می آید.
مردم هرمز نوعی سس از خاک جزیره تهیه می‌کنند که با حل کردن خاک در آب و مخلوط کردن آب سرخ با نمک به دست می‌آید. این سس در بیشتر غذاهای جزیره استفاده می‌شود و غذای خوشمزه‌ای به نام «سوراغ» با آن تهیه می‌شود. در این غذا، ماهی‌هایی مانند ساردین و کیلکا در دبه‌ای با پوست نارنج و سس مخلوط شده و زیر نور آفتاب قرار می‌گیرند.
سایر مصارف خاک هرمز
از خاک های رنگی هرمز که دارای ترکیبات آتشفشانی و اکسیدهای آهن هستند در مصارف غیر خوراکی هم استفاده می شود، از این خاک ها در صنایع مختلفی مثل رنگساری، سرامیک سازی، سفالگری، کاشی و … استفاده می شود. رنگ این خاک ها به قدری شفاف و خالص هستند که به خوبی برای این صنایع نتیجه مثبت می دهند.
در سفر به هرمز از چه جاذبه هایی دیدن کنیم؟
با سفر به هرمز پیشنهاد می کنیم از جاذبه های معروف آنها یعنی قلعه تاریخی پرتغالی ها، قصر بی بی گل، موزه ی احمد نادعلیان که مملو از آثار هنری و فرهنگی است، فرش رنگی که در بالا گفته شد، دشت های آهوان، غار سکوت، دره رنگین کمان، محل تخم گذاری لاکپشت ها و ساحل مفنغ دیدن کنید.
چگونه به جزیره هرمز برویم؟
جزیره هرمز از نظر جغرافیایی در هشت کیلومتری بندرعباس قرار گرفته و فاصله آن تا بندرعباس حدود نیم ساعت است. اگر بخواهید از قشم به این جزیره بروید با قایق های تندرو چیزی حدود نیم ساعت در مسیر خواهید بود. از آنجائیکه این جزیره دارای موقعیت جغرافیایی خاصی است به کلید خلیج فارس هم مشهور است.