به گزارش ایلنا، فرهاد دژپسند اظهار داشت: اقتصاد ایران سالهاست که وابستگی مفرطی به درآمدهای حاصل از فروش نفت دارد به‌همین دلیل تامین مالی اقتصاد ایران عمدتا با رویکرد اتکا به نفت انجام می‌شد و هم در دولت بودجه وابسته به نفت داشتیم و هم خارج از دولت وابستگی‌ها به درآمد نفتی قابل توجه بود.
وی ادامه داد: تامین مالی مورد نیاز برای واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای هم عمدتا متکی برمنابع حاصل از صادرات نفت بوده‌است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر اینکه بخش دیگری از تامین مالی‌ها هم وابسته به نظام بانکی بوده‌است، گفت: شکل گیری نظام بانکی در ایران به گونه‌ای بوده که به تامین مالی اقتصاد و توسعه واحدهای صنعتی کمک کند بنابراین تامین مالی در اقتصاد ایران یا عمدتا متکی به نفت بوده و یا بعضا از طریق نظام بانکی انجام می‌شده اما پس از انقلاب رویکردهایی اتخاذ شد تا سهم و نقش نفت در تامین مالی‌ها کاهش یابد.
درآمد ناچیز حاصل از فروش نفت در ۱۱ ماه امسال در قیاس با سال گذشته
دژپسند با بیان اینکه بحث بودجه منقطع از نفت یا بودجه بدون درآمد نفتی مطرح شد گفت: در مقاطعی کاهش وابستگی کل بودجه و در مقاطعی هم کاهش وابستگی بودجه جاری و اعتبار هزینه‌ای از نفت مطرح شد. هرچند که سال‌ها این موضوع بودجه بدون نفت مطرح بود اما به واسطه تحریم‌های مالی که از سال ۹۱ و ۹۲ شروع شد و همچنین اعمال تحریم‌های جدی‌تر بعد از سال ۹۷، بودجه غیرنفتی شکل عملیاتی گرفت به‌طوریکه در ۱۱ ماه سال جاری درآمد حاصل از فروش نفت بسیار کم‌تر از مقدار مشابه در سال گذشته و حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان بود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: از ۵۲۵ هزار میلیارد تومان بودجه، در یازده ماه اول امسال سهم اندکی به درآمدهای نفتی اختصاص داشته است که این نشان می‌دهد به‌طور واقعی نقش نفت در بودجه تا حد قابل‌توجهی کاهش یافته‌است.
وی تاکید کرد: نظام بانکی هم بنا به مشکلات متعددی که دارد هرچند توانسته در تامین مالی اقتصاد ایفای نقش مناسبی داشته‌باشد اما قدرت تامین مالی گسترده و متناسب با رشد اقتصادی ۸ درصدی را ندارد به همین دلیل از ابتدای فعالیت‌ام در وزارت اقتصاد به دنبال ایجاد کریدور جدید یا تقویت کریدورهای موجود برای تامین مالی در اقتصاد بودم.
دژپسند تاکید کرد: در برنامه‌ای که برای وزارت ارائه کرده بودم، استفاده از بازار سرمایه به عنوان یک کریدور اساسی در تامین مالی اقتصاد عنوان شد که البته اجرای آن نیاز به الزاماتی داشت که اولین شرط لازم آن باور بنگاه‌ها و دومین شرط باور سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه بود که این که بازار سرمایه چه نقش و جایگاهی می‌تواند در اقتصاد کشور ایفاد کند.
دژپسند گفت: از اواسط سال ۹۸ مسیر رشد بازار سرمایه تغییر کرد و در سال ۹۹ تا مرداد ماه این مسیر را ادامه داد اما بنا بر دلایلی از مرداد ماه افت‌وخیزها در بازار سرمایه شروع و این بازار دچار ناپایداری‌هایی شد که البته این ناپایداری‌ها دلایل مختلفی و عوامل زیادی داشته و دارد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه براساس اقبال مردم از بازار سرمایه برنامه ریزی‌هایی انجام شد اظهار داشت: با توجه به استقبال از بازار سرمایه برنامه‌ریزی کردیم تا از طریق عرضه‌های مناسب چه در قالب شناوری و چه در قالب عرضه‌های اولیه، همچنین در قالب افزایش سرمایه و ارتقای بازار بدهی و انتشار انواع اوراق، تقاضای رو به رشد تامین شود و پایداری بورس هم آسیب نبیند اما اتفاقاتی افتاد که بروز آنها به بازار سرمایه آسیب رساند.
تجهیز مالی ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی برای اقتصاد کشور بود نه دولت
وی تاکید کرد: امسال ۵۰۰ هزار میلیارد تومان تجهیز منابع مالی از طریق بازار سرمایه انجام شد اما باید به صراحت بگویم که برخی به غلط این موضوع را منعکس کردند که دولت ۵۰۰ هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه تامین مالی کرده که هرگز چنین چیزی درست نیست. این تجهیز مالی برای اقتصاد کشور از طریق بازار بدهی و بازار سهام برای همه بخش های دولتی، خصوصی و نهادهای عمومی مانند شهرداری ها صورت پذیرفت.
وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: از سوی دیگر وقتی در بازار سهام از افزایش سرمایه صحبت می‌کنیم بلافاصله اذهان را به سمت تجدید ارزیابی‌ها هدایت می‌کنند که از این محل نمی‌توان تامین مالی جدید انجام داد اما مگر افزایش سرمایه فقط از طریق تجدید ارزیابی صورت می‌گیرد؟ خوشبختانه توانستیم افزایش سرمایه از سایر روش ها را تسهیل کنیم تا شاهد افزایش سرمایه غیر از تجدید ارزیابی‌ها باشیم.
دژپسند با بیان اینکه در بازار سهام هم عرضه اولیه، هم افزایش شناوری، افزایش سرمایه غیر تجدید ارزیابی و… انجام شد، گفت:در بازار بدهی هم متاسفانه اذهان را به غلط به سمتی هدایت می‌کنند که فقط دولت اوراق فروخته که چنین چیزی هم درست نیست چراکه هم دولت هم نهادهای عمومی مانند شهرداری‌ها و هم بخش خصوصی اوراق فروختند که اتفاقا این یکی از افتخارات است که بخش خصوصی توانست از بازار بدهی به خوبی استفاده کند. چنانکه در برخی از موارد شاهد آن بودیم که در طول فقط سه ساعت ۱۰۰۰ میلیاردتومان اوراق توسط بخش خصوصی عرضه شد که البته از این موارد کم نبوده است.
نقش بازار سرمایه در اقتصاد ایران فراموش نشدنی است
وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: اساسا یکی از مهمترین کارکردهای اصلی بازار همین موارد محسوب می‌شود و آن را به عنوان ظرفیت طلایی بازار سرمایه می‌دانیم به این معنا که بازار به واسطه این قابلیت‌هایی که دارد مورد اقبال قرار گرفته و به عبارت دیگر نقش و جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد ایران دیگر قابل کتمان نیست.
دژپسند تاکید کرد: بازار سرمایه یک نقش نهادی و پایدار خواهد داشت که امیدواریم این روند در سالهای آینده هم استمرار داشته باشد و ما به دنبال ارتقاء نقش بازار سرمایه در اقتصاد هستیم.
وی با بیان اینکه بازار سرمایه باید جایگاه مطلوبی هم برای بنگاه‌ها و هم اشخاص حقیقی که قصد سرمایه‌گذاری در این بازار را دارند، داشته باشد، گفت: قابلیت های بازار سرمایه زیاد است و نباید از این موضوع غافل شد. چراکه اگر این اتفاق بیفتد، اهداف تعریف‌شده در تامین مالی اقتصاد کشور محقق نمی‌شود.
تامین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومانی عدد درشتی نیست
وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره بحث تامین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیاردتومان در سال آینده اظهار داشت: اولا که تامین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ برآورد است و با شناختی که از قابلیت‌های بازار سرمایه داریم امیدوارم که ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان تامین شود.
دژپسند تاکید کرد: اگر بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که عرضه‌های اولیه با روند مناسب استمرار پیدا کند و عوامل ناپایداری بورس را خنثی کنیم و بزداییم، تامین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومانی عدد درشتی نیست.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تاکید کرد: البته این تامین مالی به صور گوناگون صورت می گیرد از جمله آن عرضه اولیه، پذیره نویسی، افزایش سرمایه غیر تجدید ارزیابی، افزایش شناوری و همچنین استفاده از بازار بدهی برای دولت، بنگاه‌ها، شهرداری و بخش خصوصی در این تامین مالی لحاظ شده است.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم فرهنگ‌سازی کنیم تا سرمایه‌گذاری از طریق روش غیرمستقیم در بازار سرمایه توسعه پیدا کند در آن شرایط، پایداری بیشتری در این بازار ایجاد می‌شود که به تحقق اعداد تامین مالی کمک می‌کند. در حال حاضر هم این آمادگی وجود دارد چرا که بنگاه‌های زیادی در صف ورود به عرضه اولیه هستند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: اگر این روند ادامه پیدا کند و در بازار سرمایه به پایداری برسیم دوباره اعداد قابل توجهی در عرضه‌های اولیه خواهیم داشت و تامین مالی‌ها قابل تحقق خواهد بود.
چرا تامین‌مالی ۱۴۰۰ هزار میلیاردتومانی برخی از سهامداران را ترساند؟
دژپسند در پاسخ به این سوال که چرا تامین مالی ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی در سال جاری و برنامه‌ریزی برای تامین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومانی برای سال آینده موجب هراس برخی از مردم و سهامداران شد، اظهار داشت: بودجه ۱۱ ماهه امسال با مجموع عمرانی، سرمایه‌ای، مالی و هزینه‌ها و منابع مصارف ۵۲۵ هزار میلیارد تومان بوده که در آن مالیات، اوراق، خصوصی‌سازی، درآمدهای نفتی، بهره مالکانه و سایر درآمدهای دولت، دیده شده بود که البته تمام این‌ها متعلق به دولت نیست. تامین مالی دولت از بازار سهام در سال جاری کمی بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است که آن هم در ماه های ابتدایی سال که بازار با رونق قابل توجه همراه بود، صورت پذیرفت.
وی افزود: دولت دربازار سرمایه دارایی فروخته و در مقابل آن وجوهی حاصل کرده که درآمد دولت از تمام روش‌ها در بازار سهام حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تاکید کرد: اما چرا اینگونه برداشت‌ها تقویت شد؟ بنده معتقدم به دلیل ورود غیرحرفه‌ای‌ها و سیاسی کردن موضوع و ناقص منتقل کردن صحبت‌ها این اتفاقات افتاد وگرنه همه می‌دانند ما حتی تلاش می‌کنیم که کسری بودجه از طریق بانک مرکزی تامین نشود آن وقت چطور عده‌ای مدعی شدند که خواسته‌ایم کسری بودجه را از جیب مردم تامین کنیم.
انتقال مدیریت سهام عدالت با اذن مقام معظم رهبری
وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین درباره بحث انتخابات هیات مدیره شرکت‌های استانی سهام عدالت و ابهاماتی که در این خصوص مطرح می‌شود، اظهار داشت: خدا را شاکرم که امسال اتفاق بسیار مهمی در مورد انتقال مدیریت سهام عدالت شکل گرفت. در زمان واگذاری سهام عدالت، مالکیت به سهامداران واگذار شد اما مدیریت واگذار نشد که امسال با اذن مقام معظم رهبری نسبت به واگذاری مدیریت سهام عدالت هم اقدام کردیم.
دژپسند افزود: در این جریان ۴۰ درصد سهامداران روش مدیریت مستقیم را انتخاب کردند و ۶۰ درصد هم روش غیر مستقیم و مدیریت شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را برگزیدند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه سهامداران روش غیر مستقیم باید هیات مدیره شرکت استانی را انتخاب کنند، اظهار داشت: از طریق انتخابات سراسری هیات مدیره هر استان انتخاب می‌شوند.
حضور دولتی‌ها در هیات مدیره مجامع کذب محض است
دژپسند با اشاره به این ادعا که گفته می‌شود در برخی از هیات مدیره‌های مجامع از مدیران دولتی استفاده شده گفت: این ادعا کذب محض است.
وی ادامه داد: یکی از دستورات مجامع انتخاب هیات مدیره شرکت‌های استانی بوده که این افراد از بین سهامداران کاندید و منطبق با شرایط اعلامی سازمان بورس تایید می‌شوند و ما هیچ دخالتی در این روند نداریم و مرجع تایید صلاحیت نامزدها فقط سازمان بورس بوده‌است. اما وقتی شرکتی وجود نداشته باید فکر این را می‌کردیم که یک هیات مدیره اداره مجمع را بپذیرد که این افراد در سازوکاری انتخاب شدند که این سازوکار فقط برای اداره مجمع بوده که این تصمیم به موجب اجازه شورای عالی بورس گرفته شد که اتفاقا به صورت الکترونیکی هم بوده و حضوری نبوده که بگویند ممکن است در روابط چهره به چهره مشکلاتی ایجاد شود. البته بر اساس مصوبه شورای عالی بورس، برگزاری مجامع فوق العاده نوبت دوم انتخابات هیأت مدیره شرکت های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت به زمان دیگری موکول شده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به انتقاداتی مبنی بر اینکه این انتخابات در آینده نباید به صورت الکترونیکی برگزار شود، اظهارداشت: شورای عالی بورس این سازوکار را مصوب کرده بود و باید بدانیم که این یک انتخابات ۳۰ میلیون نفری است و باید سازوکاری ایجاد شود که همه شرکت کنندگان احراز هویت شوند و راه دیگری هم نداشتیم و هر گزینه‌ای را که پیشنهاد می‌دادیم عده‌ای به آن ایراد می‌گرفتند.
