مروری بر جایگاه زنان در سینمایی دفاع مقدس/ خط‌شکنی "دسته دختران" با فیلمنامه‌ای ضعیف

  4020129077

با نگاهی به پیشینه حضور زنان در آثار سینمایی دفاع مقدسی شاهد تحول ماهوی آنها در دهه اخیر نسبت به آثار دهه شصت می‌شویم؛ تحولی که به تازگی در فیلم "دسته دختران" به اوج خود می‌رسد اما فیلمنامه ضعیف این ایده ناب را به قهقرا می‌برد.

مروری بر جایگاه زنان در سینمایی دفاع مقدس/ خط‌شکنی "دسته دختران" با فیلمنامه‌ای ضعیف

به گزارش تسنیم؛ نقش زنان در هر جامعه ای و در برهه ای تاریخی از اهمیت بسزایی برخوردار است. زنان در ادوار مختلف تاریخ همواره تاثیر بسزایی در رخدادها داشته‌اند و در کشور ما نیز این مهم صدق می‌کند.

اگر به ادوار مختلف تاریخی و بزنگاه‌های اجتماعی کشور بنگریم بی‌شک در دوره دفاع مقدس، نقش زنان بی‌بدیل است. نقشی که به واسطه روحیه خشن جنگ و حضور اغلب مردان در میدان دفاع از میهن در فرهنگ جاری و شکل گرفته در ادبیات و سینمای ما کمرنگ جلوه گر شده است.

اگر به اغلب فیلم‌های سینمای دفاع مقدس در دهه 60 بنگریم در می‌یابیم این آثار نقش زنان را در حد حضور در منازل به عنوان منتظران به تصویر کشیده که البته این تصویر کمرنگ و در بسیاری از موارد دچار ضعف است.

آثاری که در این دهه ساخته شدند بیشتر جنبه تبلیغاتی و به تصویرکشی رشادت رزمندگان را داشتند و براساس نگاه حاکم بر جامعه در این دهه، ما تنها مردان رزمنده را به تصویر کشیدیم؛ هرچند در تک آثاری همچون باشو غریبه‌ای کوچک، این نگاه تصحیح شد اما سینمای این دهه را بیشتر با کانی مانگا، عقاب‌ها، پرواز در شب، دیده بان و... می شناسند که همه به خودی خود تصویری از رزمندگان مرد را به تصویر می کشد.

در دهه 70 نقش زنان با برخی آثار در تبلور انتظار پررنگ تر شد اما همچنان نگاه غالب باقی ماند و قصه های پس از جنگ، جای اتفاقات میدان را در آثار سینمایی گرفت. از کرخه تا راین، بوی پیراهن یوسف، کیمیا، سفر به چزابه، آژانس شیشه‌ای برخی آثاری است که با این رویکرد ساخته شد و در برخی فیلم‌ها همچون بوی پیراهن یوسف نقش زنان جدی‌تر دیده شد.

شاید یکی از برترین آثار این دهه فیلم هیواست که در آن زن نقشی محوری را ایفا می کند. قصه رسول ملاقلی پور از زنی که انتظار را زندگی می‌کند. در دهه 80 آثار دفاع مقدس کمی رنگ اعتراض اجتماعی به خود گرفتند؛ به نام پدر، اتوبوس شب و...

در کنار این آثار شوخی با جنگ هم به فهرست نگاه‌ها به این سینما با فیلم اخراجی‌ها اضافه شد اما با این وجود برخی آثار از جمله میم مثل مادر و فرزند خاک قصه خود را با محور زنان به روی پرده سینما آوردند.

دهه 90 اما دوران بازگشت به محتوای دهه 60 با استفاده از ابزار نوین سینمایی بود (تنگه ابوغریب). در این دهه پرداخت به شهدا و فرماندهان نامی و قصه های واقعی این دوران در آثار در دستور کار قرار گرفت. "چ" یکی از این آثار بود. ایستاده در غبار، ماجرای نیمروز یک و دو، 23 نفر و... از جمله این آثار است که باز هم نقش زنان را در آنان محوری نمی بینیم.

شاید خط شکنی در این باره به رغم ضعف‌های موجود در فیلمنامه مربوط به فیلم دسته دختران باشد. فیلمی که در آن حضور زنان را در پیشانی جنگ می بینیم. زنانی که تصمیم می گیرند به جای اینکه پشت صحنه جنگ بمانند برای رساندن مهمات گروهی تشکیل بدهند و خطرات راه را به جان بخرند.

شاید بزرگترین مشکل فیلم، شکل نگرفتن قهرمان است؛ به رغم اینکه قصه با جمع شدن دختران پیش می رود اما هیچکدام به قهرمانی که مخاطب را با خود همراه کند تبدیل نمی شوند اما در عین حال هرکدام از این کاراکترها برای ما آشنا هستند.

شخصیت‌هایی که آنان را در جامعه دیده‌ایم درک می‌کنیم. با این حال بنظر می‌رسد ایده خوبی که در دسته دختران مد نظر بوده که همان به تصویر کشیدن قهرمان زن در دوران دفاع مقدس است به جایی نمی‌رسد. فیلمساز در میان دسته دختران می خواهد همه را قهرمان معرفی کند اما در نهایت هیچ یک از شخصیت‌ها به اوج نمی‌رسند.

با همه این احوالات اما دسته دختران که فیلمسازش یک زن است قدمی نو در سینمای دفاع مقدس محسوب می شود. برای نخستین بار شاید سینما می‌آید که دین خود را به حضور زن در دوران دفاع مقدس ادا کند.

دسته دختران می‌خواهد به جوان امروز بگوید زنان در دوران دفاع از این سرزمین تنها به ارائه خدمات در مساجد و آماده‌سازی مایحتاج رزمندگان نمی‌پرداختند که همین بخش هم در آثار سینمایی نادیده گرفته شده‌است.

منیر قیدی می خواهد از نقش زنان در بزنگاهی مهم در تاریخ ایران سخن بگوید. جایی که زن شجاعانه می‌ایستد اسلحه به دست می‌گیرد و برای دفاع از مرد کنار او می‌ایستد.

سینمای دفاع مقدس امروز دیگر نای پرداخت به سوژه‌های قدیمی را ندارد چرا که سرنوشت چنین سوژه‌هایی در نهایت می‌شود فروش فیلم به تلویزیون و قبول شکست از پیش تعیین شده برای یک اثر سینمای دفاع مقدسی که خود بحثی دیگر است.

این امیدواری وجود دارد دسته دختران بتواند با مخاطب ارتباط درست برقرار کند. با برنامه مناسب، ایجاد پل ارتباطی موثر با مخاطب و همراهی گروه‌های مختلف می‌توان به اقبال قابل قبول مخاطب از فیلم امیدوار بود.

امروز سینمای دفاع مقدس نیازمند بیان آنچیزی است که در آثار مشابه در همه این 4 دهه دیده نشده و چه سوژه‌ای بالاتر و والاتر از نقش موثر زنان در ایستادگی در کنار مردان این سرزمین برای دفاع از مام میهمن.

چنین سوژه هایی نیاز امروز جامعه است و می‌توان با پرداخت بهتر، کیفیت محتوایی چنین آثاری را در کنار ساختار ارتقا بخشید و به سراغ بخش‌های دست نخوره دوران دفاع مقدس رفت.

yektanetتریبون

پربحث‌های دیروز

  1. فردوسی‌پور و فرش قرمزی که پهن نشده!

  2. پیشنهاد خواننده کیهان درباره‌ ‌حجاب در مترو

  3. تاریخ ابلاغ قانون حجاب مشخص شد

  4. صحنه وحشتناک ۲ زورگیر که گوش یک مرد را می‌برند!

  5. از برق تا تخم‌مرغ؛ افزایش حداقل ۴۰ درصدی نرخ سبد معیشت

  6. درخواست عجیب کارشناس تلویزیون از مردم برای فرزندآوری

  7. راز تحرکات جدید صهیونیست‌ها در جبهه لبنان

  8. چرا اروپا دنبال آغاز مجدد گفت‌وگوها با ایران است؟

  9. جزئیات تازه از ترور دانشمندان هسته‌ای/ وزیر پیشین اطلاعات: نیم‌ساعت قبل از آنکه برسیم، تروریست‌ها فرار می کردند

  10. گرد و خاک عارف علیه منتقدین دولت/ سه ماه قبل کجا بودید؟

  11. رهبر انقلاب: حکم اعدام نتانیاهو باید صادر شود/ بسیجی ایرانی یقین دارد روزی رژیم‌صهیونیستی را از بین خواهد برد

  12. خداحافظی با چادرخوابی خانواده‌های شهرستانی در اطراف بیمارستان‌ها

  13. با پول دناپلاس توربو چه خودروهایی می‌توان خرید؟

  14. رضا رشیدپور برای مذاکره با ایلان ماسک افتخار داد!

  15. پایتخت جدیدایران؛ شهری غیر از شهرهای مهم !

  16. دست هایی که بر سفره دراز نمی‌شود‌!

  17. تابعیت دوگانه جرم است؟

  18. روایت هولناک فردی که گوشش بریده شد | با کاتر گوشم را بریدند ... یکی از آنها فیلم می گرفت

  19. کارگران ۱۰۰ دلاری/ دستمزدهایی که ناگهان پودر می شود!

  20. رقم وحشتناک ارزش دارایی‌های ملکی بانک‌های ایران

  21. از انقلاب لشکر گرسنگان بترسید!

  22. پست‌گرفتن دختر پرحاشیه «صفدر حسینی» و ادامه انتصابات مورد سوال در دولت پزشکیان

  23. مردم نخورند و نپوشند تا جیب دولت پر شود؟!

  24. تصاویری از سوختن هولناک هواپیمای مسافری روس در فرودگاه

  25. بازی با مرگ؛ قلیان کشیدن جوان موتورسوار در اتوبان !

پربحث‌های هفته

  1. تکرار بازی سیاسی با مذاکره؟!

  2. قانون عفاف و حجاب کجاست؟/ وقتی گرانی خودرو را هم به علم‌الهدی ربط می‌دهند!/ جای درست لاریجانی؟

  3. فردوسی‌پور و فرش قرمزی که پهن نشده!

  4. جمعیت اتباع افغانستانی مقیم ایران بیش از ۶ میلیون نفر است

  5. بازگشت روحانی به سیاست با پرواز در خواب/ نسخه‌ جدید لاریجانی/ ادعای تازه درباره تابعیت فرزندان ظریف

  6. اتحادیه اروپا از جان ایران چه می خواهد؟!

  7. فمینیسم ایرانی و عبور از سکولاریسم

  8. بدهکاران، طلبکار شدند!

  9. آن تجربه تلخ را تکرار نکنید

  10. نفوذی‌ها چه کسانی و در کجاها هستند؟

  11. وقت مقابله‌ به‌ مثل با اروپا نرسیده؟

  12. آواز خواندن یک روحانی با تک نوازی ویولون

  13. آدرس غلط روی تابلوی پاستور/ ظریف نباشد چه کسی جواب ترامپ را بدهد؟!/ پیامک‌هایی با مضمون خیانت که به نمایندگان مجلس ارسال می‌شود!

  14. درد بیمار و ناز طبیبان !

  15. ادعاهای غير واقعی درباره اقتصاد ایران

  16. تنها فرمولی که دولت های ما بلدند!

  17. انتقاد تند محمد مهاجری به پایداری‌‌چی‌ها و جلیلی

  18. چند نکته درباره تعامل عبدالحمید با دولت/ آیا پزشکیان همه صداهای اطراف خود را می‌شنود؟/ اولین قطعنامه فصل مدارا

  19. یارانه‌ها واریز شد

  20. دختر صفدر حسینی در دولت پست گرفت / فاطمه حسینی کیست؟

  21. نظرات برگزیده مخاطبان «الف»: اول قدرت بازدارنده همتراز، سپس مذاکره با آمریکا/ اقدام اروپا، نشان‌دهنده فعال‌شدن مکانیسم ماشه است

  22. امام جمعه اردبیل: امارات هیچ سندی بر مالکیت ۲ جزیره «آریانا» و «زرکوه» ندارد

  23. روایت عجیب حسن روحانی از نامزدی اش در انتخابات/ خواب سیدمحمد خاتمی را دیدم!/ خاتمی را زیر بالم گرفتم و به آسمان بردم!

  24. کمالوندی: ظرفیت غنی‌سازی را افزایش دادیم  

  25. محمد مهاجری به عراقچی: قرار نیست مملکت را از این وضع نجات دهید؟ /حمله گازانبری علیه ما شروع شده است

آخرین عناوین