الف - بازار منجمد خودرو در فضای واقعی و بازار داغ آن در فضای مجازی

بازار منجمد خودرو در فضای واقعی و بازار داغ آن در فضای مجازی

پس از ساخت اولین خودروی داخلی توسط شرکت ایران ناسیونال که در زمان خود و بخش کلاس قیمتی و عملکردی از بهترینها بود و مونتاژ اسطوره های بی نظیر توسط شرکت پارس خودرو، بنا به دلایلی کاملا متقن همچون جنگ تحمیلی و وضعیت اقتصادی نامناسب هیچگاه خوودرو سازی ایران نتوانست حرفی برای گفتن داشته باشد.

دلخوشی به مونتاژ کاری از نوع مدرن، خودکفایی تدریجی، تکوین خودرو و حتی شروع تولید خودرو با سطح خودکفایی بالا با مشارکت خودروسازان بزرگ نتوانست صنعت خودرو سازی کشور را به سطح مورد انتظار و مطلوب برساند، این در حالی است که تقریبا تمامی المان های تولید همچون نیروی انسانی متخصص، مواد اولیه و زیرساختها و مهمتر از آن بازار بزرگ و رو به رشد در اختیار بود.

پس از گذشت تقریبا دو دهه از تولد مجدد خودروسازی در ایران دیگر جایی برای انکار وجود خلاء مدیریتی در این صنعت باقی نمی ماند. این خلاء تماما محدود به بنگاه نیست و مربوط به سیاست گذاریهای کلان بلند مدت دولتها نیز میشود شاید نقش آنها کمتر از سوء مدیریت در سطح بنگاه ها نباشد.

گردش مالی بالا در زنجیره ارزش، بازار انحصاری، اشتغال زایی فراوان، نمادین بودن این صنعت و مواردی از این دست باعث شد تا این صنعت از تعرض سوء استفاده گران، سوداگران اقتصادی و سیاسی کاران در امان نماند. خواسته های حداکثری تاثیرگذاران منفی و خواسته های حداقلی ذینفعان اصلی همچون مشتریان، سهامداران و کارکنان زحمتکش سرانجام کارد را به استخوان رساند و کمپین نخریدن خودروی صفر را به راه انداخت.

تمامی موارد فوق بیانگر وجود واقعیات تأسف بار در این صنعت می باشد این کمپین حرکتی است اعتراضی و حاوی پیامی مهم و جدی به مسئولین و بنگاه داران تا به خود آمده و برای این صنعت چاره ای بیابند. اگرچه از ابتدای کمپین تا کنون مردم و خریداران پاسخی در شأن ولی نعمتان مسئولین، از ایشان دریافت ننموده اند ادامه کمپین آن هم از نوع نخریدن کالایی ملی که حتما به منافع ملی آسیب خواهد زد نیز جای تامل و نقد دارد.

اگر این فرض را بپذیریم که اساس این حرکت نقد دست اندرکاران و مسئولین می باشد خود این حرکت نمیتواند از نقد سالم مورد استثناء قرار گیرد، چرا که نقد سازنده می تواند جهت گیری را صحیح تر و سرعت رسیدن به هدف را بیشتر و هزینه های مترتب را کمتر نماید.

اعضای کمپین حتما میوه های وارداتی در دولتهای قبل را به یاد دارند، ادامه آن روند منجر به فروش نرفتن محصولات باغی گردید و باغداران را متضرر نمود، باغداران عزیز با تحمل هزینه های سنگین یک سال و دو سال بسته به توان خود درخت سی ساله را که به باروری حداکثری رسیده بود نگه داشتند ولی بعد با ادامه روند مجبور به قطع درختان شدند و فروش زمین.

یک تصمیم غلط و اصرار به آن باعث شد این بخش اقتصادی نه یک سال و دو سال بلکه سی سال به عقب برگردد چرا که نهال تازه سالها طول میکشد تا به باروری برسد. ادامه حرکت اعتراض سرانجامی جز این برای صنعت خودرو سازی نخواهد داشت، با این تفاوت که این بار نه بدست عامل دولتی بلکه بدست خود باغبان و ذینفعان این صنعت.

اشتغال زایی فراوان، سطح تکنولوژیکی این صنعت و گستره اقتصادی آن بیانگر این مدعاست که سرمایه گذاری عظیمی در این صنعت از نوع ملموس و غیر ملموس توسط همین مردم و خانواده ها صورت گرفته و قطعا در حال آسیب است.

ادامه حرکت بدون مطالبه واضح، نقدی است که به این کمپین وارد است صرف نخریدن خودرو نه راه حل است نه خواسته ای را عنوان میکند صرفا صدای اعتراض است به وضعیت اسف بار این صنعت،مهیب فریاد اعتراض را همگان شندیدند و قرار نیست که پس از همه عوامل منفی تاثیر گذار بر این صنعت اندک رمق باقیمانده نیز توسط ذینفعان گرفته شود. این موضوع باید بین دوبازیگر اصلی یعنی متقاضیان و تولید کنندگان حل وفصل شود چرا که در غیر اینصورت پای دو عامل دیگر یعنی سوداگران و دولت را به میان کشیده و تجربه نشان داده در آخر، این تولید کنندگان و مشتریان هستند که متضرر خواهند شد.

مثال ساده آن میتواند افزایش تعرفه واردات خودرو بعنوان واکنش دولت و به بهانه حمایت از تولید باشد و عملا چراغ سبزی است به سوداگران. باز در نهایت این مشتری است که بازنده خواهد بود و خودرو سازان باز هم به آن دامی افتاده اند که بارها در آن افتاده و مزیت های رقابتی خود را از دست داده اند. این امر در فضای اقتصادی کشور امری قطعی است چرا که سوداگران در پی سود حداکثری هستند و قدرت حرکت این بازار و ایجاد موج را خواهند داشت.

اگر مدیران خودرو سازی همچون سایر موارد نمیدانند چه واکنشی باید به آن نشان دهند و تعامل با رسانه را بلد نیستند، هستند افرادی دلسوز که یک نه بلکه ده خودروی چینی را خریداری نموده و در رسانه های عمومی نابود کنند تا به همگان اعلام کنند که حامی تولید، اشتغال و خودکفایی و حفظ منزلت مشتری با مدیریت خرد گرا و شایسته هستند و در زمان لازم هم پیغام خود را به هر طریقی به گوش مسئولین خواهند رساند.

این صنعت متاسفانه بدست به اصطلاح حامیان آن در حال نبودی است و وقتی خود ما یک خودروی داخلی را با معیار کیلو مورد سنجش قرار میدهیم از دیگران چه انتظار داریم.