جزییات تجارت ایران و امارات در سال‌های اخیر؛

ضرورت تجارت مستقیم با کشورهای طرف تجاری

میرهادی رهگشای، 21 تیر 95

21 تير 1395 ساعت 8:43


طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۴، ۴.۹ میلیارد دلار کالا به امارات صادر کرده است و ۷.۸ میلیارد دلار کالا از این کشور وارد کرده است. این درحالیست که در مقایسه با سال ۱۳۹۳، میزان صادرات ایران به امارات ۲۱ درصد افزایش داشته و میزان واردات ایران ۳۶ درصد کاهش داشته است. میزان تجارت ایران و امارات در سال‌های اخیر در نمودار زیر نشان داده شده است.


همانطور که از نمودار مشخص است، همواره میزان واردات ایران از امارات از میزان صادرات به این کشور بیشتر بوده و تراز تجاری ایران با این کشور منفی بوده است. همچنین میزان واردات ایران از امارات تا سال ۱۳۹۰ یک روند صعودی داشته ولی بعد از اعمال تحریم‌ها علیه ایران، روند واردات به شدت افت کرده است. میزان صادرات ایران نیز به استثناء سال ۱۳۹۱، از یک روند افزایشی برخوردار بوده است. کالاهای عمده‌ای که ایران در سال ۱۳۹۴ از امارات وارد و به این کشور صادر می‌کند در جداول زیر نشان داده شده است.



همانطور که از جداول بالا مشخص است ایران عمدتا «خودرو سواری»، «محصولات فولادی»، «حافظه‌های اطلاعات کامپیوتری»، «کنجاله سویا» و «گوشت گاو» از امارات وارد کرده و در مقابل محصولاتی چون «گازهای نفتی و هیدروکربورهای مایع شده»، «محصولات اولیه نفت خام»، «انواع پلی اتیلن»، «قیرنفت» و «محصولات فولادی» به این کشور صادر کرده است.

البته امارات در واردات و صادرات کالا به ایران عمدتا نقش واسطه را ایفا می‌کند و تجارت ایران با دیگر کشورهاست که از طریق امارات انجام می‌گیرد. به این ترتیب محصولات با مقصد و مبدأ ایران را صادرات مجدد می‌نماید و از این تجارت منتفع می‌شود. اما با اینحال این کشور حاضر نشد در دوران تحریم بانکی ایران، به ایران کوچکترین کمکی در نقل و انتقالات بانکی انجام دهد و به گفته بازرگانان ایرانی، هیچ انتقال وجهی از طریق شبکه‌ی بانکی این کشور برای بازرگانان ایرانی انجام نگرفت. بلکه تمامی نقل و انتقالات پولی در چند سال اخیر از طریق صرافی‌ها و شبکه انتقال وجه غیر رسمی صورت گرفته است.

برخی از کارشناسان بر این عقیده هستند که چنانچه ایران بخواهد از طریق کشوری ثالث با دیگر کشورها روابط تجاری برقرار نماید، کشور امارات با توجه به سابقه‌ای که در تحریم‌ها از خود نشان داد، گزینه مطلوبی نیست و بهتر است کشوری دیگر برای این کار انتخاب شود. در این میان کشور عمان روابط بهتری با جهوری اسلامی ایران دارد و علاوه بر آن از شرایط جغرافیایی مناسبی برای تجارت با ایران برخوردار است.

احمد آزاد مرد، عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و عمان، در این باره گفته است: «بهتر است عمان جایگزین امارات در روابط تجاری ایران با سایر کشورها می‌شود چراکه هزینه حمل و نقل و تجارت از طریق این کشور در مقایسه با امارات کمتر است و بنادر این کشور فاصله‌ کمتری با ایران دارند.» همچنین محسن ضرابی، رئیس اتاق مشترک ایران و عمان گفته است: «عمان دروازه ارتباط ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس و شرق آفریقا است و عمان با توجه به قرارداد تجارت آزاد با آمریکا می‌تواند کالاهای ایرانی را بدون هیچگونه عوارض گمرکی و مالیات به راحتی به این کشور صادر کند.» مسئولان منطقه آزاد صحار، واقع در بندر صحار عمان نیز اعلام آمادگی کرده‌اند تا تجارت بین ایران با دیگر کشورهای دنیا از قبیل کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکایی را از طریق این بندر تسهیل نمایند.

گرچه جایگزین کردن امارات، با کشوری که از نظر سیاسی روابط نزدیک‌تری با ایران داشته باشد اقدامی مناسب است اما چنانچه ایران بتواند با طرف‌های تجاری خود یک تجارت مستقیم انجام دهد و کشورهای ثالث را از مبادلات خود حذف نماید، در بسیاری از موارد از هزینه‌ی تجارت کاسته می‌شود و نفع بیشتری نصیب بازرگانان ایرانی می‌شود.

بنابراین پیشنهاد می‌شود با توجه به منافع تجارت مستقیم با کشورهای طرف تجاری، تا حد ممکن تجارت مستقیم در دستور کار قرار گیرد و در مواردی که تجارت مستقیم به صرفه نیست نیز کشور عمان جایگزین امارات در تجارت خارجی ایران شود.


کد مطلب: 370564

آدرس مطلب: http://alef.ir/vdccexq102bqmp8.ala2.html?370564

الف
  http://alef.ir