الف - تحليل لس آنجلس تايمز از واكنشها به گفتگوي تلفني روحاني و اوباما

تحليل لس آنجلس تايمز از واكنشها به گفتگوي تلفني روحاني و اوباما

تحليل پيش رو، در آخرين شماره لس آنجلس تايمز منتشر شده كه ترجمه آن در ادامه مي آيد.

یک روز پس از مکالمه تلفنی تاریخی با باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده؛ حسن روحانی رییس جمهور ایران در بازگشت به خانه با تشویق پرشور حامیان و پرتاب تخم مرغ از جانب مخالفان خود روبرو شد و در آمریکا نيز شمار اندکی از اعضای کنگره برآوردی محتاطانه و شاید خاموش از اولین تماس این چنینی بین سردمداران دو کشور از سال ۱۹۷۹ به عمل آوردند.

این عکس العمل، بازتابی است از واقعیات سیاسی جاری در دو کشور به دنبال بروز نشانه هایی از بهبود روابط بین ایلات متحده و ایران پس از چندین دهه خصومت – اخیرا بر سر برنامه هسته ای ایران. جون ولفستال؛ نایب رئیس مرکز مطالعاتی جیمز مارتین در موسسه مطالعات بین الملل می گوید: به عقیده من باید منتظر بروز عکس العمل های بسیار شدیدی در ایران و آمریکا بود – قرار است به یک خصومت ۳۵ ساله ونحوه گفتمان سیاسی پایان داده شود که فائق آمدن بر آن بسیار دشوار است.

باراک اوباما که به هنگام عزیمت حسن روحانی به فرودگاه با او تماس گرفت؛ در سخنان هفتگی روز شنبه اش به ایران اشاره نکرد و بخش اعظم صحبت های خود را به سیاست های سلامت و درمان و بحث بودجه با جمهوری خواهان در کنگره اختصاص داد.

اوباما در سخنانی پس از مکالمه ۱۵ دقیقه ای خود با حسن روحانی؛ علیرغم اشاره به عدم اعتماد میان دو ملت و سایر عوامل بازدارنده؛ در خصوص یافتن راه حلی برای پایان دادن به مناقشات هسته ای ایران ابراز امیدواری نمود. حسن روحانی نیز خوشبینی خود را در شبکه توییتر چنین ابراز کرد: "با یک اراده سیاسی قوی می توان راهی برای حل مشکلات یافت."

به دنبال این تماس تلفنی و نیز گام های اولیه حسن روحانی؛ جای امیدواری است که ایران در برابر رفع تحریم هایی که اقتصاد کشور را فلج کرده و نارضایتی شهروندان را در پی داشته اند؛ محدود سازی برنامه هسته ای خود را بپذیرد.

برنامه مذاکرات آتی ایران، ایالات متحده و قدرت های جهانی، ماه آینده و در ژنو خواهد بود. جان کری وزیر امور خارجه و سوزان رایس مشاور امنیت ملی آمریکا در مصاحبه هایی که روز یکشنبه پخش شد، برلزوم ارائه ادله روشن و توافقات محکم در راستای صلح آمیز بودن برنامه هسته ای توسط ایران پیش از رفع تحریم ها و عادی سازی روابط اصرار ورزیدند.

جان کری در برنامه "۶۰ دقیقه" کانال سی.بی.اس تاکید کرد: "پرزیدنت اوباما مسلماً از پیش گامی پرزیدنت روحانی استقبال خواهد کرد، اما آنچه که لازم است عمل و نه تنها کلماتند؛ تا اثبات گردد این برنامه هسته ای ما؛ متحدان و دوستانمان در منطقه را تهدید نخواهد کرد. رایس در برنامه فرید زاکاریا شبکه سی.ان.ان اظهار داشت: "خیلی زود است که توافق یافتن بر سر برنامه هسته ای ایران را مسلم فرض کنیم... نگاه ما به پتانسیل وقوع این هدف اعتدالی است."

در اسرائیل مکالمه تلفنی روحانی و اوباما بیانیه رسمی به دنبال نداشت. هر چند رهبران اسرائیل که پیشاپیش در جریان برنامه های باراک اوباما قرار داشتند نسبت به مقاصد ایران از این پیشگامی بدبین هستند. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل روز دوشنبه در واشنگتن با باراک اوباما دیدار خواهد کرد. به گزارش روز یکشنبه روزنامه هاآرتز؛ نتانیاهو مصاحبه در خصوص مکالمه تلفنی اوباما و روحانی را برای وزرا و سخنگویان خود ممنوع کرده است که نشان دهنده اهمیت بالای شرایط جاری است.

روحانی و اوباما احتمالاً در خانه با محدودیت های سیاسی مواجه خواهند گردید که روحانی به محض ورود به تهران با بخشی از آن روبرو شد. در حالی که بیش از ۱۰۰ نفر از حامیان رئیس جمهور جدید برای استقبال از وی در فرودگاه حضور یافتند؛ گروه کوچکی از دانشجویان محافظه کار تندرو که پلاکاردهایی با مضمون «مذاکرات – پروپاگاندای آمریکا» حمل می کردند در حین خروج وی از مجلس خوش آمد گویی، با پرتاب تخم مرغ و کفش -نشانه معمول بی احترامی در میان مسلمانان- نارضایتی خود را اعلام کردند.

حامیان روحانی در مقابل از مکالمه دو رئیس جمهور ابرازشعف کرده و آن را عاملی در راستای رفع تدریجی خصومت میان دو کشور دانستند. به گفته تحلیلگران غربی عکس العمل های متفاوت در خصوص رابطه با آمریکا نشاندهنده شکاف میان نخبگان در ایران است؛ از نظر سوزان مالونی – مشاور سابق سیاست گذاری آمریکا- این اعتراض کوچک و به نسبت بی اهمیت؛ «روحانی را از ادامه مسیر خود باز نخواهد داشت – مسیری که بدون تایید کامل رهبر معظم هرگزآغاز نمی شد.»

مالونی که متخصص امور ایران در موسسه بروکینگز است تماس تلفنی اوباما را ناشی از باور و اعتماد حکومت آمریکا به جدیت تهران در یافتن راه حلی برای خروج از بن بست توسط دانست. مالونی با اشاره به اوباما می گوید: ما با یک رئیس جمهور ریسک گریز سروکار داریم که اگر به جدیت ایرانیان در عمل اطمینان نداشت هرگز این تماس تلفنی را برقرار نمی کرد"

با وجود این اوباما احتمالا در برداشتن هر قدم به سمت ایران با مخالفت کنگره روبرو خواهد بود. به علت درگیری در جنگ بودجه و احتمال یک تعطیلی حکومتی فدرال در ابتدای این هفته تعداد اندکی از اعضای کنگره به تماس تلفنی اشاره کردند.

سناتور باب کیسی؛ از جمله کسانی که اعلام نظر عمومی نمودند ؛در حالی که طرفین در انتظار مذاکرات ماه آینده هستند و با وجود دلگرمی از مکالمه دو رئیس جمهور گفت : «آمریکا باید به اعمال فشار بر ایران ادامه دهد»
ترجمه: نیلوفر صادقی