الف - ايران بايد پيگير رفع تحريم ها باشد/ آمريكايي ها مفهوم دوره تمكين را در مذاكرات ابداع كرده اند

ايران بايد پيگير رفع تحريم ها باشد/ آمريكايي ها مفهوم دوره تمكين را در مذاكرات ابداع كرده اند

یک كارشناس مسائل سياسي گفت: مفهوم جدید آمریکایی ها تحت عنوان "دوره تمکین" است یعنی این که ایران باید یک مدت طولانی تمکین خود به مفاد توافقنامه احتمالي را نشان دهد تا ما(آمریکایی ها) ببینیم که می توانیم کنگره را راضی به برداشتن تحریم ها بکنیم یا خير.

مهدی محمدی در گفتگو با الف در خصوص آخرین وضعیت مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه ۵+۱ گفت: مسائلی که روی میز مذاکرات برای دو طرف وجود دارد به دو دسته کلی تقسیم می شود. دسته اول مسائلی هستند که دورنمای راه حل درباره آن ها وجود دارد و با وجود عدم کسب توافق در برهه فعلی دو طرف امیدوارند در این خصوص به توافق برسند.

این کارشناس مسائل سیاسی اضافه کرد: از جمله این موارد موضوع اراک است که راه حل فنی آن مشخص شده، درباره فردو که دو طرف تلاش می کنند یک هدف متفاوت برای این تجهیزات پیدا بکنند، درباره شفافیت و میزان بازرسی هایی که ایران پس از توافق نهایی باید بپذیرد و همچنین درباره تحقیق و توسعه و فعالیت های تحقیقاتی که ایران در حوزه غنی سازی انجام خواهد داد.

محمدی گفت: این چهار مورد،مسائلی هستند که اگر چه درباره آن ها توافق نشده ولی هر دوطرف باور دارند که توافق درباره آن ها امکان پذیر و سناریوی توافق هم کم و بیش روشن است.

وی با اشاره به موارد اختلافی میان دو طرف تصریح کرد: دو مسئله بسیار مهم وجود دارد که به نظر می رسد هنوز دو طرف نتوانستند روی این ها به یک راه حل فرضی برسند علتش هم این است که اساسا در مورد این دو موضوع مذاکره بیش از این لازم نیست بلکه پایتخت ها باید تصمیمات سیاسی بگیرند.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: موضع جدول زمانی رفع تحریم ها و دومی بحث وضعیت غنی سازی مهم ترین محورهای اختلاف دو طرف به شمار می روند. محمدی درباره نحوه لغو تحریم ها در صورت حاصل شدن توافق گفت: درباره جدول زمانی رفع تحریم ها نظر ایران این است که همه تحریم ها چه تحریم های داخل شورای امنیت و چه خارج از آن تعلیق شوند و به فاصله بسیار اندکی لغو شوند و سقف قانونی تحریم ها هم برچیده شود.

وی در خصوص موضع آمریکا گفت: طرف آمریکایی معتقد است که تحریم های مربوط به شورای امنیت مدت طولانی بعد از کسب توافق لغو نخواهد شد و تحریم های خارج از شورای امنیت که هم اروپا و هم امریکا وضع کرده اند تعلیق خواهند شد اما برداشتن آن در کنگره بعد از یک مدت زمان طولانی و الزام به پایبندی ایران به توافق نهایی برداشته خواهد شد.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: معنی این مسئله این است که تحریم ها برچیده می شوند ولی تا زمان بسیار طولانی لغو نخواهند شد. در نتيجه رئیس جمهور بعدی آمریکا می تواند تعلیق این تحریم ها را تمدید نکند و بنابراین تحریم ها به سرعت برگشت پذیر خواهند بود.

محمدی با بیان این که آمریکایی ها مفهوم جدیدي را در مذاکرات ابداع کرده اند، خاطرنشان کرد: مفهوم جدید آمریکایی ها تحت عنوان "تمکین" است یعنی این که ایران باید یک مدت طولانی تمکین خود به مفاد توافقنامه را نشان دهد تا ما ببینیم که می توانیم کنگره را راضی به برداشتن تحریم ها بکنیم یا خير. وی این موضع را دارای چند ایراد دانست و گفت: این مسئله چند ایراد جدی دارد؛ ایراد اول این است که به این ترتیب ایران تغییرات قابل توجهی در بخش فنی برنامه هسته ای خودش ایجاد خواهد کرد اما تعلیق تحریم ها از طرف مقابل بازگشت پذیر خواهد بود.

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: اصطلاحا آمریکایی ها در یک صبح تا بعدازظهر می توانند همه تحریم ها را به حالت قبلی بازگردانند در حالی که ایران برای بازگشت به وضعیت قبل از توافق حداقل سه تا پنج سال زمان لازم دارد.

محمدی بر همین اساس بیان کرد: پس ریسک توافق نهایی برای ایران بسیار بالا خواهد بود تجربه رابطه با آمریکا هم نشان می دهد که طرف آمریکایی به هیچ وجه قابل اطمینان نیست هیچ تضمینی که آمریکا به یک توافق نهایی در زمان طولانی پایبند باشد وجود ندارد. وی ادامه داد: ایراد دیگر این است که اگر تحریم ها در طولانی مدت ساخت قانونیش برچیده نشود عملا ایران توانایی چانه زنی خود را در آینده از دست خواهد داد اما طرف مقابل ابزارهای فشار خود بر ایران را حفظ خواهد کرد در نتیجه می تواند این تحریم ها را به موضوعات حقوق بشری منطقه ای و موضوعات موشکی سرایت دهد.

این کارشناس مسائل سیاسی اضافه کرد: بنابراین طرف مقابل ابزار اعمال فشار خود بر ایران را حفظ خواهد کرد در مقابل ایران ابزار فشار خود بر طرف غربی را دچار آسیب می کند این دو ایراد اساسی است که بر حوزه مذاکره بر تحریم ها وجود دارد.

محمدی با انتقاد از تیم مذاکره کننده گفت: متاسفانه طرف ایرانی هم در خصوص نحوه تعدیل تحریم ها نشانه هایی از خود بروز داده است. وی افزود: در خصوص ظرفیت غنی سازی موضوع تیم مذاکره کننده ایرانی موضع خوبی بوده است تا امروز این مسئله که ظرفیت غنی سازی ایران در شرایط فعلی باید حفظ شود و چیزی که قابل مذاکره است نحوه افزایش این ظرفیت به ۱۹۰ هزار سو است که نیاز ایران به تامین سوخت رآکتور بوشهر محسوب می شود.

این کارشناس مسائل سیاسی به موضع آمریکا در خصوص غنی سازی اشاره کرد و گفت:طرف غربی معتقد است که ظرفیت فعلی باید محدود شود و این محدود شدن باید در یک دوره زمانی طولانی باشد و اين که آیا بعد از این دوره زمانی، ایران توانایی دارد که ظرفیت فعلی را افزایش دهد آمریکایی ها در این خصوص حرفی نمی زنند.

محمدی گفت: که اگر مفهوم برک اوت زمان لازم برای تولید یک سلاح هسته ای را مدنظر قرار دهیم موضوع بین دو طرف قابل حل نخواهد بود آمریکایی ها اگر این زمان را به شش ماه افزایش دهند حتما ظرفیت غنی سازی ایران به نصف تقلیل خواهد یافت که برای تیم مذاکره کننده قابل قبول نیست. وی بر همین اساس گفت: بنابراین اگر آمریکایی ها واقعا می خواهند توافق کنند باید در این خصوص منعطف باشند که این چیزی نیست که در مذاکره بشود به آن رسید و باید تصمیم سیاسی بگیرند.

این کارشناس مسائل سیاسی تمدید توافق ژنو را به نفع ایران ندانست و گفت: اگر قرار باشد توافق ژنو تمدید شود ما در ازای مقدار ناچیزی پول که پول خودمان هم هست و به طور منظم هم به ایران پرداخت نخواهد شد بخش هایی از برنامه هسته ای خود را تعلیق بکنیم و این یعنی که تحریم ها سرجایش هست و برنامه هسته ای ما به تدریج در حال تعدیل شدن است و این همان چیزی است که آمریکایی ها می خواهند.

محمدی توافق نکردن را از کسب توافق بد بهتر دانست و تصریح کرد: باید توافق نهایی خوب حاصل شود و مسلما توافق نکردن بهتر از توافق بد است چون ایران در موقعیتی هست که بتواند توافق خوب را به ویژه با توجه به شرایط منطقه داشته باشد.

وی در پایان احتمال کسب توافق جامع را بیش از تمدید مذاکرات دانست و ادامه داد: امکان دستیابی به توافق جامع بیش از بقیه احتمالات است یعنی احتمال وجود دارد که دو طرف تمرکز خود را بگذارند که یک توافق نهایی تا قبل از ۳ آذر حاصل شود در غیر اینصورت دو طرف روی قضیه تمدید مذارکرات فکر خواهند کرد.