الف - طرف غربی در مذاکرات تا کجا حفظ اعتبار می کند؟

طرف غربی در مذاکرات تا کجا حفظ اعتبار می کند؟

از فردای روز توافق لوزان و همان موقعی که طرف غربی تحلیل خود از مذاکرات را به خورد رسانه ها می داد درخواست بازدید از مراکز نظامی راهم به زیاده خواهی های خود اضافه کرد.

به نظر می رسد که با توجه به فرموده رهبری در دیدار با فرماندهان نیروی انتظامی که: « مطلقاً نباید اجازه داده شود که به بهانه‌ی نظارت، به حریم امنیتی و دفاعی کشور نفوذ کنند و مسئولین نظامی کشور نیز به هیچ وجه اجازه ندارند که به بهانه‌ی نظارت و بازرسی، بیگانگان را به این حریم راه دهند یا توسعه‌ی دفاعی کشور را متوقف کنند.» این درخواست برای طرف ایرانی به همان اندازه که آشنا بود به همان اندازه هم به یک درخواست نامتعارف می ماند که قرار است به عنوان یک خط قرمز غیرقابل عبور به آن نگاه شود.

آنچه در صحبت های مسئولین بعد از این گفته ها وبعد از اصرار طرف غربی بر بازدید از مراکز نظامی ایران اتفاق افتاد، موید اعتقاد به همین خط قرمز بود تا جایی که سردار سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران در سخنانی قاطع با گفتن «نه تنها اجازه بازدید خارجی ها از مراکز نظامی ایران را نخواهیم داد، بلکه اجازه تفکر درباره این موضوع را هم نمی دهیم. جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزود: اگر طرف مقابل دراین خصوص حرف بزند باید با سرب داغ جوابش را داد » به اظهارات مداخله جویانه غربی ها واکنش نشان داد.

نگارش متن نهایی توافق نامه در حالی اجرا می شد که اصرار طرف غربی براین گزاره غیرمنطقی هنوز وجود داشت و درحالی که «جان کری» به همراه «وندی شرمن» معاون وزارت خارجه آمریکا بامداد سه‌شنبه با حضور در اقامتگاه سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نیویورک با ظریف، عراقچی، تخت روانچی و غلامعلی خوشرو؛ سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در خصوص موضوع هسته‌ای به گفت‌وگو نشسته بودند، یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز با شبکه «سی‌بی‌اس‌نیوز» گفت و گو کرد وگفت: «موضوع ابعاد نظامی احتمالی را کنار نخواهم گذاشت» و در ادامه مدعی شد: «ما درخواست داشته‌ایم تا به پارچین دسترسی داشته باشیم، زیرا این مکان بخشی از ابعاد نظامی احتمالی است. از مدت‌ها پیش در مورد دسترسی به پارچین درخواست داده‌ایم، اما تاکنون ایران به ما دسترسی نداده است.»

واکنش های منفی به موضع گیری غیرمتعارف مدیرکل آزانس ادامه داشت تا اینکه دو روز پیش مصاحبه ای از عباس عراقچی در رسانه ها منتشر شد که از قول وی گفته شده بود که «توافق کردیم از مراکز نظامی بازدید کنیم» البته عراقچی دراین مصاحبه متذکر شده بود که : « چیزی به عنوان بازدید از مراکز نظامی اصولا وجود ندارد، آنچه پروتکل الحاقی تامین می‌کند دسترسی مدیریت شده به مراکز غیرهسته‌ای با شرایط خاصی است که از سوی ۱۲۰ کشور اجرا می‌شود آن هم برای نمونه‌برداری محیطی و اطمینان از این که موارد رادیواکتیو وجود ندارد امری محدود است بدون این که هیچ نگرانی امنیتی نسبت به آن وجود داشته باشد از این رو مردم مطمئن باشند که هیچ نگرانی امنیتی وجود ندارد» اما واکنش ها به موضع گیری عراقچی چندان بدون نگرانی نبود.

آقامحمدی؛ عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در واکنش به سخنان عراقچی گفت: سخنان اخیر خارج از چارچوبی است که مقام معظم رهبری تعیین کرده‌اند و مطرح کردن این مباحث در صلاحیت تیم مذاکره‌کننده نیست چون آنها برای این کار نیازمند مجوز مسئولان نظام هستند... مطرح کردن این گونه مباحث عبور از خط قرمزها است و مورد قبول ملت و نظام نخواهد بود.»

آصفری نماینده مردم اراک و یکی دیگر از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز درمصاحبه با رسانه ها به سخنان عراقچی واکنش نشان داد و گفت: «نه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای و نه دولت اختیاری برای اجازه بازدید از تاسیسات نظامی را ندارند و مجلس نیز نمی‌تواند به کسی چنین اختیاری بدهد که در امور داخلی نیروهای مسلح دخالت کند چراکه طبق قانون اساسی، نیروهای مسلح زیر نظر مقام معظم رهبری است »

سید حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز پیرامون امکان دسترسی بازدید از مراکز نظامی ایران طبق پروتکل الحاقی گفت: «ما به هیچ‌وجه اجازه نخواهیم داد از اماکن نظامی و دفاعی کشور بازرسی صورت بگیرد و بازرسی‌ها باید صرفا در حوزه فعالیت هسته‌ای و در چارچوب مقررات آژانس باشد و نه اینکه بازرسی‌های فرا آژانسی صورت گیرد و هر نوع توافقی درباره بازرسی از اماکن نظامی و دفاعی از نظر ما باطل است و جمهوری اسلامی قطعا زیر بار چنین بازرسی‌هایی نخواهد رفت.»

***

هنوز کسی نمی داند که طی نگارش متن نهایی بین طرفین مذاکره کننده چه گذشته است و عباس عراقچی نیز در واکنش به منتقدین سخنانش صحبتی نکرده است ولی آنچه روشن است بی توجهی طرف غربی به هرنوع توافق و مذاکره و زیاده خواهی درخط قرمزهای یک کشور مستقل است.

ظریف در حاشیه نهمین اجلاس بازنگرى معاهده عدم اشاعه ان پى تى در نیویورک در دیدار با آمانو گفته بودکه اعتبار آژانس در مذاکرات هسته‌ای در معرض آزمایش قرار گرفته است واین دقیقترین جمله در توصیف سناریوی از پیش نوشته شده غربی در مذاکرات با ایران است چرا که برای آینده تشخیص اینکه کدام طرف در راه رسیدن یه یک توافق جامع سنگ اندازی کرد، محرز خواهد بود.