کد مطلب: 404583
پیشنهاد کتاب/ «مروارید»؛ جان شتاین‌بک؛ ترجمه سروش حبیبی؛ فرهنگ معاصر
آرزوهای بربادرفته
بخش فرهنگی الف؛ 29 مهر 1395
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۱۹:۱۰
«مروارید»
نویسنده: جان شتاین‌بک
ترجمه: سروش حبیبی
ناشر: فرهنگ معاصر، چاپ دوم 1392
134 صفحه، 5000 تومان
شما می‌توانید کتاب «مروارید» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
در آخرین سالهای ده سی، سرمایه‌داران کالیفرنیایی در اقدامی نمادین، سه نسخه از بهترین اثرش را در میدان شهر سوزاندند و پاره ای از کتابخانه ها آن را از لیست کتابهای‌شان حذف کردند. خود او که چنین واکنش هایی را پیش بینی می‌کرد به ناشرش توصیه کرده بود کتاب را در تیراژی پایین منتشر کند. با این حال چنان استقبالی از خوشه های خشم صورت گرفت که دیگر تمهیدات جان شتاین بک برای بی سرو صدا فرستادن این اثر به بازار بی‌اثر شد؛ مخالفان کتاب آن را اثری در تبلیغ سوسیالیسم به حساب آوردند. اما طولی نکشید که جان فورد فیلمساز پرآوازه سینمای کلاسیک امریکا به سراغ این رمان رفت (1940) و حاصل این اقتباس ادبی شاهکاری سینمایی بود که با هفت اسکاری که نصیب آن شد بر شهرت و آوازه جهانی کتاب افزود.
جان شتاین بک نماینده جریانی از ادبیات رئالیستی در آمریکا بود که از گرایشات سوسیالیستی برخوردار بود. همین باعث می شد که دغدغه پرداختن به قشر کارگر و کشاورز و طبقات محروم جامعه به شکلی پررنگ در اغلب آثارش نمود داشته باشد. نگاه او به رویای آمریکایی نگاهی منتقدانه بود، رویایی که به زعم او به شکل فاجعه آمیزی به بی عدالتی و نابرابری های حاد در جامعه آمریکایی انجامیده بود و آرزوهای چند نسل بربادرفته می نمود.
داستان بلند «مروارید» اگرچه از جمله متفاوت ترین نوشته های جان شتاین بک محسوب می شود، اما در ادامه همین نگاه قرار می گیرد. شخصیت های اصلی این داستان نیز در زمره همان مردم فقیری قرار می گیرند که شتاین بک اغلب دغدغه پرداختن به زندگی آنها را داشت. اما تفاوت اصلی این اثر از آنجا ناشی می شود که نویسنده به جای اینکه تاثیر فقر را بر زندگی این شخصیت ها مورد بررسی قرار دهد، به تاثیر ثروت در زندگی آنها پرداخته است!
به این ترتیب می توان گفت در مروارید جان شتاین بک از آن رویکرد رئالیسم سوسیالیستی که مشخصه آثار مهم او محسوب می شد، فاصله گرفته است. چرا که این داستان اگرچه برپایه روایتی به ظاهر رئال پیش می رود اما گاه به ناتورالیسم پهلو می زند و گاه جنبه های تمثیلی آن دیگر وجوه اثر را تحت الشعاع قرار می دهد و اینها در مجموع باعث شده مروارید میان افسانه و حقیقت در نوسان باشد و گاه رگه هایی از فولکلر نیز در آن دیده شود.
با این اوصاف دور از انتظار نیست اگر مخاطب مروارید دستی باز برای برداشت های متنوع داشته باشد و چنانکه خود نویسنده نیز انتظار داشته و در دیباچه اثر نوشته است: «حال اگر این اثر تمثیلی باشد، چه بسا هرکس معنایی در خور حال خود در آن بیابد و داستان زندگی خود را در آن بخواند.»
داستان مروارید شرح زندگی دشوار صیادی بومی (در مکزیک) به نام کینو است که در تامین معاش خانواده دچار مشکل است و از بد حادثه عقرب فرزندش را می گزد. او که توان پرداخت هزینه های پزشک را ندارد، در اوج ناامیدی به دریا می زند. اینبار اما بخت با اوست، صدفی را شکار می کند که بزرگترین مرواریدی که تا آن زمان دیده و شنیده در آن صدف آرمیده است. وارد شدن مروارید به زندگی آنها به یکباره همه چیز را دگرگون می کند. خبر صید این مروارید در شهر می پیچد و یکباره همه آنها که پیشتر به کینو پشت کرده بودند، به طمع مروارید به سراغ او می آیند، کینو آرزوهای دور و درازی برای خانواده و فرزندش در سر می پروراند و...
مروارید در این داستان می تواند مظهر و نماد بسیاری از چیزها باشد، تمثیلی از ثروت و قدرت و یا هرآنچه آدمی در آرزو و شهوت بدست آوردن آن است. طُرفه اینکه آنچه کینو منجی خود می پندارد، سرانجام تباه کننده زندگی اش می گردد و در واقع تمام خیالپروری هایش آرزوهایی بربادرفته بیشتر نمی شود.
فارغ از حیث مضمونی مروارید به لحاظ ادبی یکی از زیباترین آثار جان شتاین بک محسوب می شود، با بیانی مجذوب کننده و روایتی مبتنی بر تصاویری بکر و زنده از طبیعتی که شخصیت های رمان می کوشند روزی خود را از دل بیرون بکشند. از آثار جان شتاین بک ترجمه های گوناگونی به فارسی انجام شده است. اما بی شک ترجمه سروش حبیبی از اثر حاضر (که به شکلی مقبول توسط نشر فرهنگ معاصر در دسترس علاقمندان قرار گرفته) از جمله بهترین برگردانهای آثار این نویسنده بزرگ به زبان فارسی است؛ به خصوص لحن غنایی این داستان که به طور ملایمی در آن طنین انداز شده است و نثر کتاب در ترجمه از این منظر خواندنی و در خور اعتنا از کار در آمده است.
جان شتاین بک از آن نویسندگانی که سینمای آمریکا به نوشته های شان روی خوش بسیار نشان داده است و او نیز مانند بسیاری از نویسندگان هم دوره خود با هالیوود نیز به همکاری پرداخته است و آثاری فراموش ناشدنی از روی داستانهی او ساخته شده است به خصوص توسط جان فود و الیا کازان. «مرواريد» نیز مورد توجه سینما قرار گرفته و در سال 1947 فیلمی به كارگرداني «اميليو اينديو فرناندس» براساس این داستان جلوی دوربین رفت که خود اشتاین بک نیز در نوشتن آن همکاری داشت.
سروش حبیبی به انتهای کتاب حاضر نوشته ای کوتاه اما خواندنی درباره جان شتاین بک افزوده که به شکلی مختصر و مفید اطلاعات جالبی درباره این نویسنده به مخاطب علاقمند ارائه می کند.
نویسنده: جان شتاین‌بک
ترجمه: سروش حبیبی
ناشر: فرهنگ معاصر، چاپ دوم 1392
134 صفحه، 5000 تومان
شما می‌توانید کتاب «مروارید» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
در آخرین سالهای ده سی، سرمایه‌داران کالیفرنیایی در اقدامی نمادین، سه نسخه از بهترین اثرش را در میدان شهر سوزاندند و پاره ای از کتابخانه ها آن را از لیست کتابهای‌شان حذف کردند. خود او که چنین واکنش هایی را پیش بینی می‌کرد به ناشرش توصیه کرده بود کتاب را در تیراژی پایین منتشر کند. با این حال چنان استقبالی از خوشه های خشم صورت گرفت که دیگر تمهیدات جان شتاین بک برای بی سرو صدا فرستادن این اثر به بازار بی‌اثر شد؛ مخالفان کتاب آن را اثری در تبلیغ سوسیالیسم به حساب آوردند. اما طولی نکشید که جان فورد فیلمساز پرآوازه سینمای کلاسیک امریکا به سراغ این رمان رفت (1940) و حاصل این اقتباس ادبی شاهکاری سینمایی بود که با هفت اسکاری که نصیب آن شد بر شهرت و آوازه جهانی کتاب افزود.
جان شتاین بک نماینده جریانی از ادبیات رئالیستی در آمریکا بود که از گرایشات سوسیالیستی برخوردار بود. همین باعث می شد که دغدغه پرداختن به قشر کارگر و کشاورز و طبقات محروم جامعه به شکلی پررنگ در اغلب آثارش نمود داشته باشد. نگاه او به رویای آمریکایی نگاهی منتقدانه بود، رویایی که به زعم او به شکل فاجعه آمیزی به بی عدالتی و نابرابری های حاد در جامعه آمریکایی انجامیده بود و آرزوهای چند نسل بربادرفته می نمود.
داستان بلند «مروارید» اگرچه از جمله متفاوت ترین نوشته های جان شتاین بک محسوب می شود، اما در ادامه همین نگاه قرار می گیرد. شخصیت های اصلی این داستان نیز در زمره همان مردم فقیری قرار می گیرند که شتاین بک اغلب دغدغه پرداختن به زندگی آنها را داشت. اما تفاوت اصلی این اثر از آنجا ناشی می شود که نویسنده به جای اینکه تاثیر فقر را بر زندگی این شخصیت ها مورد بررسی قرار دهد، به تاثیر ثروت در زندگی آنها پرداخته است!
به این ترتیب می توان گفت در مروارید جان شتاین بک از آن رویکرد رئالیسم سوسیالیستی که مشخصه آثار مهم او محسوب می شد، فاصله گرفته است. چرا که این داستان اگرچه برپایه روایتی به ظاهر رئال پیش می رود اما گاه به ناتورالیسم پهلو می زند و گاه جنبه های تمثیلی آن دیگر وجوه اثر را تحت الشعاع قرار می دهد و اینها در مجموع باعث شده مروارید میان افسانه و حقیقت در نوسان باشد و گاه رگه هایی از فولکلر نیز در آن دیده شود.
با این اوصاف دور از انتظار نیست اگر مخاطب مروارید دستی باز برای برداشت های متنوع داشته باشد و چنانکه خود نویسنده نیز انتظار داشته و در دیباچه اثر نوشته است: «حال اگر این اثر تمثیلی باشد، چه بسا هرکس معنایی در خور حال خود در آن بیابد و داستان زندگی خود را در آن بخواند.»
داستان مروارید شرح زندگی دشوار صیادی بومی (در مکزیک) به نام کینو است که در تامین معاش خانواده دچار مشکل است و از بد حادثه عقرب فرزندش را می گزد. او که توان پرداخت هزینه های پزشک را ندارد، در اوج ناامیدی به دریا می زند. اینبار اما بخت با اوست، صدفی را شکار می کند که بزرگترین مرواریدی که تا آن زمان دیده و شنیده در آن صدف آرمیده است. وارد شدن مروارید به زندگی آنها به یکباره همه چیز را دگرگون می کند. خبر صید این مروارید در شهر می پیچد و یکباره همه آنها که پیشتر به کینو پشت کرده بودند، به طمع مروارید به سراغ او می آیند، کینو آرزوهای دور و درازی برای خانواده و فرزندش در سر می پروراند و...
مروارید در این داستان می تواند مظهر و نماد بسیاری از چیزها باشد، تمثیلی از ثروت و قدرت و یا هرآنچه آدمی در آرزو و شهوت بدست آوردن آن است. طُرفه اینکه آنچه کینو منجی خود می پندارد، سرانجام تباه کننده زندگی اش می گردد و در واقع تمام خیالپروری هایش آرزوهایی بربادرفته بیشتر نمی شود.
فارغ از حیث مضمونی مروارید به لحاظ ادبی یکی از زیباترین آثار جان شتاین بک محسوب می شود، با بیانی مجذوب کننده و روایتی مبتنی بر تصاویری بکر و زنده از طبیعتی که شخصیت های رمان می کوشند روزی خود را از دل بیرون بکشند. از آثار جان شتاین بک ترجمه های گوناگونی به فارسی انجام شده است. اما بی شک ترجمه سروش حبیبی از اثر حاضر (که به شکلی مقبول توسط نشر فرهنگ معاصر در دسترس علاقمندان قرار گرفته) از جمله بهترین برگردانهای آثار این نویسنده بزرگ به زبان فارسی است؛ به خصوص لحن غنایی این داستان که به طور ملایمی در آن طنین انداز شده است و نثر کتاب در ترجمه از این منظر خواندنی و در خور اعتنا از کار در آمده است.
جان شتاین بک از آن نویسندگانی که سینمای آمریکا به نوشته های شان روی خوش بسیار نشان داده است و او نیز مانند بسیاری از نویسندگان هم دوره خود با هالیوود نیز به همکاری پرداخته است و آثاری فراموش ناشدنی از روی داستانهی او ساخته شده است به خصوص توسط جان فود و الیا کازان. «مرواريد» نیز مورد توجه سینما قرار گرفته و در سال 1947 فیلمی به كارگرداني «اميليو اينديو فرناندس» براساس این داستان جلوی دوربین رفت که خود اشتاین بک نیز در نوشتن آن همکاری داشت.
سروش حبیبی به انتهای کتاب حاضر نوشته ای کوتاه اما خواندنی درباره جان شتاین بک افزوده که به شکلی مختصر و مفید اطلاعات جالبی درباره این نویسنده به مخاطب علاقمند ارائه می کند.
کلمات کلیدی : فرهنگ معاصر
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
