محسن جلواتی که ریاست کارگروه آموزش دیده بان شفافیت و عدالت را نیز بر عهده دارد در گفتگو با الف به سوالاتی پیرامون کنکور ۱۴۰۰ و مشکل منابع درسی داوطلبان پاسخ داد.
دیده بان عدالت و شفافیت در زمینه تمدید طرح سوال از منابع نظام قدیم در کنار نظام جدید در کنکور سال ۱۴۰۰ چه اقداماتی انجام داده است؟
در دو سال گذشته با رایزنی های صورت گرفته و حسن نظر سازمان سنجش، تمدید طرح سوال از منابع نظام قدیم بدون نیاز به پویش و کارزار، عملی شد اما علی رغم اعلام قبلی مبنی بر تمدید نشدن کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰ با بروز همه گیری کرونا و شرایط خاص و بغرنج ناشی از آن، درخواست داوطلبان نظام قدیم به دیده بان عدالت و شفافیت در اوایل اسفند ماه ۹۸ اعلام وصول شد و شروع پیگیری ها با مصاحبه عضو کارگروه آموزش در اواخر اسفند ماه ۹۸ آغاز و با دیدار نمایندگان دیده بان شفافیت و عدالت با معاونان محترم وزارت علوم (دکتر خاکی معاون آموزشی و دکتر خدایی رئيس سازمان سنجش) در اوایل خرداد ۹۹ ادامه یافت.
به درخواست سخنگوی سازمان سنجش، نظرات داوطلبان نظام قدیم در سامانه مردمی دیده بان ثبت شد و با قریب به ۳۰ هزار امضا (تا به امروز) طی نامه ای رسمی به امضای رییس هیات مدیره دیده بان، دکتر احمد توکلی به مسئولان مربوط ارسال شد و تاکید شد که در شرایط نامساعد اقتصادی کنونی باید با این درخواست به حق داوطلبان همچون دو سال گذشته موافقت شود.
کمیسیون آموزش مجلس در اواسط شهریور ۹۹ موضوع را بررسی نمود و از وزارت علوم خواست که با داوطلبان نظام قدیم در این شرایط خاص همراهی کند.
رییس هیات مدیره دیده بان و عضو دائم مجلس تشخیص مصلحت، دکتر احمد توکلی دومین نامه خود را به وزیر محترم علوم ارسال و منتشر کردند و دلایل شرعی، اخلاقی و انسانی لزوم همراهی با داوطلبان نظام قدیم در شرایط فعلی را تبیین نمودند و حجت را تمام کردند.
با این حال جلسه شورای سنجش و پذیرش در تاریخ ۲۲ مهر ۹۹ با درخواست داوطلبان نظام قدیم، مخالفت کرد که به واکنش کمیسیون آموزش مجلس در تاریخ ۱۱ آبان ۹۹ منجر شد و این بار رییس کمیسیون آموزش از وزیر علوم درخواست همراهی با خانواده ها و داوطلبان را تنها برای یک سال ببشتر، یعنی تا سال ۱۴۰۰ طی نامه ای رسمی طرح و اعلام کردند.
اما علی رغم تمام این دلایل و درخواست های داوطلبان که از سوی دیده بان مطرح شد و در گزارش کمیسیون نیز مورد استناد قرار گرفت، شورای سنجش و پذیرش دانشجو در اواسط آبان برای بار دوم این درخواست را رد کرد.
دلایل اصرار دیده بان بر تمدید کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰ چیست؟
چند دلیل برحق از سوی داوطلبان مطرح است که مهمترین آن نداری است. آموزش و پرورش باید در اختیار چندصد هزار داوطلب نظام قدیم دست کم کتاب های متوسطه دوم را با قیمت دولتی قراردهد که چنین سازوکاری تا کنون فراهم نشده است و زمان و اراده کافی هم در این زمینه به چشم نمی خورد.
تهیه کتاب های درسی از بازار آزاد اگر هم ممکن باشد بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان پول لازم دارد.
ضمنا این تعداد کتاب در بازار آزاد هم موجود نیست و تعطیلی کتاب فروشی ها نیز مشکلی مضاعف است. الان دولت و مجلس برای کمک به خانواده ها چه مبلغی در نظر گرفته است؟ فقط صد هزار تومان.
اما ماجرا وخیم تر از این است زیرا خرید کتاب های آموزشی و تستی برای تسلط بر کتاب های درسی که روز به روز لاغرتر و کم محتواتر می شوند، لازمه موفقیت در رقابت علمی کنکور است و این مهم، حداقل سه میلیون تومان دیگر پول لازم دارد. شرکت در کلاس های آمادگی برای کنکور را هم اگر به این بسته آموزشی بیفزاییم به رقمی حدود ۱۰ میلیون تومان می رسیم که کاملا کارشناسی شده و دقیق است.
در سال های قبل که کشور با معضل همه گیری کرونا دست و پنجه نرم نمی کرد، ما گزارش های مردمی بسیاری داشتیم از فروش فرش و النگو گرفته تا حتی اعضای بدن برای تامین هزینه تحصیلات فرزندان خانواده، اکنون در این شرایط وخیم ناشی از کرونا وزارت علوم با کدام دلیل عقلی و شرعی و ملی میخواهد خانواده ها را درگیر تامین چندین میلیون هزینه اضافی جهت تغییر نظام فرزندانشان بکند؟
آیا تصمیم گیرندگان متوجه پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی رد کردن درخواست طبقه مستضعف و نابرخوردار جامعه هستند؟ آیا مسولیت ها را بر عهده می گیرند؟ آیا حداقل در اسرع وقت کتاب های درسی این بچه های سرگردان و معطل مانده را با قیمت دولتی در اختیارشان قرار می دهند؟
مشکل دیگر این است که این بچه ها معطل مانده اند و الان تا تیر ۱۴۰۰ فقط ۷ ماه فرصت برای آشناشدن با منابع نظام جدید باقی است که کافی نیست و همچنین تامین چندین میلیون تومان بودجه جهت خرید منابع کنکور نظام جدید برای اکثر خانواده ها در شرایط کنونی ناممکن یا با مشقت و عسر و حرج شدید همراه است ودولت نباید مسبب این امور شود. 
با این حساب، تمدید نشدن کنکور نظام قدیم برای یک سال دیگر به سود چه گروهی است؟
از نظر کاری به سود سازمان سنجش است چون برگزاری کنکور با دو نوع دفترچه، مسئولیت و زحمت دوچندان دارد اما از نظر مالی به سود تمام فعالان حوزه کنکور است از انتشارات ها گرفته تا آموزشگاه ها و مشاوران و معلمان و ...
آیا امکان تاثیر تعارض منافع یا لابی گری و رانت در این تصمیمات هست؟
امکانش مردود نیست اما هنوز گزارشی به دیده بان نرسیده است . تنها یک مورد مشکوک مطرح شده است که در حال بررسی هستیم اما نمیتوان آن را تعمیم داد.
اگر مشکل اصلی به گفته شما مشکل مالی است، راه حل دیگری نمی‌شود اندیشید؟
باید وزارت آموزش و پرورش مسئولیت تصمیم خود را در شورای سنجش و پذیرش دانشجو بپذیرد و سریعا به تولید و توزیع کتاب های درسی مورد نیاز داوطلبان برای تغییر نظام آموزشی اقدام نماید.
هر یک روز تاخیر در این امر باعث عقب ماندن بیشتر داوطلبان نظام قدیم از رقابت تیر ماه ۱۴۰۰ خواهدشد و پایمال کردن حق الناس است.
اگر این مهم در همین روزها عملی شود و وام یا کمک هزینه خرید منابع آموزشی نیز در اختیار داوطلبان نظام قدیم قراربگیرد، تا حد زیادی این مشکل و بی عدالتی مرتفع خواهد شد.
