به گزارش الف، روز جمعه، هفتم آبان ماه علی باقری، معاون سیاسی وزير امور خارجه بعد از سفر به بلژيك و رایزنی با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام که به اعلام آمادگی دو طرف برای آغاز مذاکرات انجامید با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه و مذاکرهکننده ارشد روسیه در مذاکرات وین و میخائیل بوگدانف، نماینده ویژه پوتین در امور خاورمیانه و شمال آفریقا دیدار و به گفتوگو پرداخت.
علي باقري در بدو ورود به مسكو عنوان داشت آن چیزی که در دور جدید گفتوگوها از اهمیت جدی برخوردار است آمادگی طرف مقابل برای تصمیمگیری جدی درباره لغو تحریمهای ظالمانه و غیرقانونی است.
باوجود تأکید معاون سياسي وزير خارجه، بعيد به نظر میرسد آمريكايي از حربه تحريم كه در سالهای اخير بهعنوان ابزاري جهت پيشبرد سياست خارجي خود بهوفور از آن استفاده کردهاند دست بردارند. در آخرين مورد وزارت خزانهداری آمریکا روز جمعه نام چهار فرد و دو نهاد جدید را به علت مشارکت در توسعه صنعت پهپادی در فهرست تحریمهای خود قرار داد.
بلافاصله بعد از تحریمهای جديد، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در بیانیهای مدعي شد واشنگتن از تمامی ابزارها برای مقابله با فعالیتها و نفوذ مخرب ایران ازجمله اشاعه هواپیماهای بدون سرنشین استفاده خواهد کرد.
در واكنش به همين تحریمها بود كه ايران بار ديگر اعلام كرد تحریمهای جديد آمريكا ثابت كرد مقامات كاخ سفيد هنوز از روش دونالد ترامپ پيروي میکنند و ازاینرو نمیتوانند قابلاعتماد باشند.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن محکوم کردن اقدام اخير واشنگتن و مردود دانستن آن گفت: «اعمال تحریمهای جدید نشاندهنده رفتار کاملاً متناقض کاخ سفید است. دولتی که از قصد بازگشت به برجام سخن میگوید و همان روش ترامپ را در تداوم اعمال تحریم ادامه میدهد این پیام را ارسال میکند که واقعاً قابلاعتماد نیست».
همزمان با تداوم سياست تحريمي ایالاتمتحده، استراتژی ايران هراسي و فشار حداكثري نيز از دستور كار كشورهاي غربي كنار نرفته است. به همين دليل است كه سخنگوی دفتر نخستوزیری انگلیس حين ديدار سران آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه در حاشيه اجلاس گروه بيست در ايتاليا، توافق هستهای را بهترين گزينه روی میز جهت جلوگیری ازآنچه او دستیابی ایران به سلاح هستهای خواند، دانست.
بعد از دیدار سران آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام نیز بیانیهای صادر شد که در آن اشارهشده بود رهبران چهار کشور در مورد «خطر ناشی از توسعه برنامه هستهای ایران برای امنیت بینالمللی» گفتوگو کردند.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا و امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه نيز در بیانیه مشترکی که بعد از پایان دیدار خود در روز جمعه منتشر کرده بودند بر ضرورت تضمین عدم توسعه سلاح هستهای یا دستیابی به آن توسط ایران تأکید داشتند.
علیرغم این ادعاها، ایران بارها اعلام کرده هیچ قصدی مبنی بر تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای در گذشته نداشته و در آینده نیز چنین رویکردی نخواهد داشت.
از سوي ديگر لاورنس نورمن، روزنامهنگار معروف والاستریت ژورنال در شامگاه جمعه از اين واقعيت پرده برداشت كه آمريكا در شش دوره مذاكرات وين هرگز حاضر نشده تعهد دهد كه به توافق احتمالی پايبند و متعهد خواهد بود.
مطابق اين رشته توييت ايران در مذاكرات وين درخواستش از دریافت ضمانت دائمی درباره عدم خروج آمریکا از برجام را به اخذ ضمانتی مبنی بر عدم خروج دولت بایدن از توافق تقلیل داده است ولي بااینوجود مقامات آمريكايي حاضر نشدهاند اين تضمين را بهطرف ايراني بدهند. بر اساس توييت روزنامهنگار والاستریت ژورنال، مقامات آمريكايي گفتهاند هيچ رئیسجمهوری داراي اين اختيار نيست كه دولت بعدی را به یک معاهده غیر الزامآور که از تأیید کامل سنا برخوردار نیست مجبور سازد.
همين مسائل سرنوشت مذاكرات احياي برجام را در هالهای از ابهام برده است. البته در كنار همه اين مسائل میباید به فشارهاي آمريكا و كشورهاي اروپايي براي گنجاندن مسائل منطقهای، موضوعات موشكي و تغيير برخي مفاد برجام نيز اشاره كرد.
بر اين اساس بايد متذكر شد شاید ديگر نتوان مذاكرات وين را مذاكرات احياي برجام دانست؛ چراکه خواسته غربیها در مذاكرات و رایزنیهای شش ماه گذشته بسيار فراتر از بحث برجام بوده است. بررسی سخنان مقامات دولت بایدن، تائید کننده چنین گزارهای است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا حدود سه هفته بعد از روي كار آمدن دولت جو بايدن در گفتوگو با شبکه سی. ان. ان از ضرورت توافقی طولانی مدت تر و مستحکمتر با ايران خبر داده بود. حدود يك ماه بعد در اسفندماه 1399 نيز گروهی متشکل از ۲۴ نماینده دموكرات و جمهوریخواه در نامهای به بلینکن ضمن تائيد موضعگیری وي بر تلاش براي نيل به «توافق طولانیتر، قویتر و سختگیرانهتر» با ایران تأکید كردند. در اين مسير قطعاً آمریکاییها از حمايت كشورهاي اروپايي و رژيم صهیونیستی نيز برخوردارند.