محمدصادق مفتح - قائم مقام سابق وزارت صنعت، معدن و تجارت - در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه در بازار ارز نیازهای واقعی مانند ارز مسافرتی، دانشجویی، درمانی و دیگر موارد وجود دارد، اما نیازهای غیرواقعی نیز وجود دارد که ناشی از واردات قاچاق و یا تورم و افزایش انتظارات تورمی است، گفت: اگر دولت ابزاری را برای پاسخگویی به این نیازهای واقعی ایجاد کند، بخشی از بازار که همیشه از آشفته بازارها استفاده می‌کند و بازار را عمدا بر هم می‌زنند تا سو استفاده کنند، فرصت اینگونه اقدامات را نخواهند داشت. اگر دولت در این ابزار و سیستم، به نیازهای واقعی به صورت شفاف و روشن و قابل مدیریت، نظارت و کنترل، پاسخ دهد، قطعا فضای آرامش بازار ارز حفظ خواهد شد و نوسانات آن تکرار نخواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه کاملا واضح بود که در آستانه سال جدید و روزهای پایانی سال تقاضای ارز افزایش می‌یابد و به واسطه آن نیز نرخ ارز دچار نوسان می‌شود که در نهایت موقتی خواهد بود و قیمت ها کم کم کاهشی می‌شود، افزود: در طول یکسال گذشته دامنه نوسانات به شدت کم بود و دیگر شاهد نرخ‌های هیجانی در بازار ارز نبوده‌ایم که البته بازار ارز به طور موقت و کوتاه دچار نوساناتی شد که ناشی از تحولات امنیتی- سیاستی منطقه و همچنین تقاضای پایان سال بود. این امر نشان می‌دهد که نیازهای مردم به رسمیت شناخته شده و بانک مرکزی این هنر را داشته تا ابزاری را ایجاد کند که نیازهای ارزی را از یکدیگر تفکیک کند و در مسیری مطمئن و قابل رصد و قابل راستی آزمایی به آنها پاسخ دهد.
عملکرد بانک مرکزی در مدیریت ارز مناسب بود
مفتح با بیان اینکه ابزارهایی مثل تعزیرات همان طور که در گذشته مشاهده شد، تاثیرات مقطعی و کوتاه مدت دارند، گفت: این دست اقدامات باید در کنار کارهای زیربنایی و ساختاری در اقتصاد کلان باشد، زیرا با ایجاد آرامش در بازارها، فضا برای تخلف نیز کم می‌شود و مقابله با آن تخلف‌های اندک نیز ساده‌تر خواهد بود.
مفتح با اشاره به اینکه ایجاد مرکز مبادله ارز و طلای ایران در مدیریت بازار ارز موثر بوده است، گفت: در مرکز مبادله با توسعه ابزارهایی مثل سوآپ و سلف نگرانی از فعال اقتصادی گرفته می‌شود. فعال اقتصادی وقتی مطمئن باشد که نیاز ارزی که دارد برآورده خواهد شد، هیچگاه برخوردهای هیجانی نمی‌کند و این موضوع در هر بازاری قابل مشاهده است. وقتی بین متقاضی واقعی و عرضه‌کننده ارتباط منطقی برقرار شود، نیازهای غیرضروری و مفسده‌ساز و نیازهای کاذب جدا می‌شود و در نبود تقاضای کاذب هیجان بازار کم می‌شود. یعنی اگر نیازها از نهادهای قانونی بتواند تامین شود دیگر افراد سواستفاده‌گر نیز به وجود نمی‌آیند.
آزادسازی منابع ارزی آرامش بازار ارز را حفظ می‌کند
وی با اشاره به آزادسازی وجوه ارزی مسدود شده ایران با اقدامات بانک مرکزی در دولت سیزدهم، اظهار کرد: آزادسازی منابع می‌تواند تامین تقاضای ارز را آسان‌تر کند. اینجا دیپلماسی وزارت خارجه، بانک مرکزی و کلیت دولت را می‌طلبد که خداروشکر در این دوره اقدامات بسیار خوبی انجام شده محدودیت کم شده و منابع در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته. آزادسازی منابع و وفور ارز در کشور موجب حفظ آرامش بازار ارز شده و در آینده نتایج آن در اقتصاد خرد نیز مشخص می‌شود و برای مردم ملموس‌تر خواهد بود.
قائم مقام سابق وزارت صمت در ادامه اظهار کرد: در سالهای گذشته ما از همین دیپلماسی فعال غافل بودیم و فقط تمرکزمان روی حفظ رابطه با غرب بود، ولی در دولت سیزدهم با تغییر اولویت‌ها و استفاده از ظرفیت کشورهای دوست و همسایه می‌توان بسیاری از مسائل را برطرف کرد. چنین اقداماتی از سوی بانک مرکزی نیز انجام شده است. این اقدامات نشان داد مجبور نیستیم حتما با آمریکا مذاکره کنیم تا نتیجه را در سفره مردم ببینیم.
عضویت در تشکل‌های جهانی توطئه‌های دشمن را خنثی می‌کند
وی در پایان افزود: توسعه روابط در گروه‌های بریکس و پیمان شانگهای و اوراسیا، نقاط تحریم شکنی است که توطئه‌های دشمن را خنثی می‌کند. تلاش برای عضویت در پیمان‌های مختلف باید ادامه داشته باشد چراکه یک ثبات اقتصادی و سیاسی را در جامعه ایجاد خواهد کرد و موجب امنیت کشور خواهد شد و دستمان را در مذاکرات سیاسی نیز باز می‌کند، این اقدامات تحریم شکن کمک می‌کند تا آسیب پذیری کشور به حداقل برسد و تاب آوری اقتصاد نسبت به فشارهایی که از سمت دشمنان وارد می‌شود، افزایش پیدا کند.
