به گزارش الف در ماه‌های اخیر اخبار منفی در حوزه پزشکی غلبه پیدا کرده بود. چرا که به یکباره ماجرای مهاجرت پزشکان، خودکشی آن‌ها و مورد سوء قصد قرار گرفتن کادر درمان و بالاخره مرگ پزشک متخصص زن بر اثر مشروبات الکلی، مورد توجه قرار گرفت. نبود آمارهای رسمی و انتشار اخبار ضد و نقیض نیز باعث شد که برخی مسئله را طور دیگری وانمود کنند.
در روزهای گذشته اظهارات متعددی در مورد «مسمومیت الکلی پزشکان شیرازی» در فضای مجازی منتشر شد. شاید دم‌دستی‌ترین تحلیل نیز این باشد که جمع کوچکی از پزشکان شیرازی مسیر نادرستی را برای تفریح انتخاب کرده و بهایش را با از دست دادن سلامتی شان داده‌اند. اما این تمام ماجرا نیست. چرا که یک پزشک متخصص تا رسیدن به این جایگاه زحمات زیادی را متحمل شده و علاوه بر آن، هزینه‌های هنگفتی نیز از سوی نهادهای آموزشی برای تربیت او صرف شده است. حال چگونه می‌توان از دست دادن یک پزشک را تنها به اشتباهی شخصی تقلیل داد و از کنار آن به آسانی گذشت؟ هزاران بیماری که از خدمات این پزشک محروم می‌شوند و نقش مهم هر پزشک در نظام سلامت کشور نشان‌دهنده‌ی مسئولیت بزرگی است که بر روی دوش هر کدام از پزشکان قرار دارد. شاید به همین دلیل است که فوت هر پزشک به دنبال خود موجی از جهت‌گیری‌های رسانه‌ای را به دنبال دارد. در ادامه به بررسی برخی از این رویکردها و تاثیرات اجتماعی آن‌ها پرداخته شده است.
روایت‌های وارونه
نبود آمارهای رسمی و انتشار اخبار ضد و نقیض باعث شده که برخی مسئله را نادرست مطرح کنند. شاهد این ادعا نیز اظهاراتی مبنی بر این است که «حاکمیت بایستی زمینه را برای دسترسی به مشروبات الکلی مطمئن فراهم کند»! این‌گونه رویکردها بجای این‌که به حل مسئله کمک کند، باعث پیچیده‌تر شدن آن می‌شود.
نمونه ای دیگر را می توان در انتشار آمارهای نادرست از مهاجرت پزشکان مشاهده کرد. این در حالی است که تاکنون هیچ آمار رسمی از این موضوع منتشر نشده است اما برخی از رسانه‌ها با تکیه بر داده‌های نامرتبط، سعی در بزرگنمایی این موضوع دارند. در حالی که رئیس سازمان نظام پزشکی بارها این اظهارات را رد کرده و آمار مهاجرت پزشکان را ناچیز می‌داند. موضع‌گیری‌های رسانه‌ای به همین‌جا ختم نشده و با ملاک قرار دادن آمارهایی، سعی شد تا دلایل اقتصادی و اجتماعی مختلفی را نیز برای این بحران خود‌ساخته مطرح کنند.
نقد جامعه‌ی پزشکی، آری یا خیر؟
کم‌تر بیماری را می توان یافت که در اتاق انتظار مطب پزشکان به حساب و کتاب درآمد آن‌ها نپرداخته باشد. تا آن‌جا که این صف‌های طولانی و انتظارهای چند ساعته، به ادبیات عامه هم راه پیدا کرده و لطیفه‌های مختلفی در این مورد ساخته می‌شود. با همه‌ی این‌ها، پزشکان از گذشته‌های دور جزو افراد مهم و سرشناس جامعه محسوب شده‌اند. به تبع آن‌ها در میان مردم نیز از اعتبار و احترام خاصی برخوردار بوده و هستند. اما این احترام باعث نشده که اقدامات ناشایست برخی از اعضای جامعه‌ی پزشکی نادیده گرفته شود. خبر برخورد‌های قضایی صورت گرفته با این اقدامات نیز گاه‌گاه رسانه‌ای می‌شود. پزشکانی که از بیماران اضافه دریافتی داشته‌اند، فرارهای مالیاتی برخی از آن‌ها و زد و بندهای برخی از پزشکان با داروخانه‌ها و مراکز تصویربرداری نمونه‌هایی از این اقدامات است که باعث گلایه‌هایی از سوی مردم شده است.
اما واکنش برخی از پزشک-مدیران به این انتقادها در نوع خود جالب توجه است. تا آن‌جا که حتی به توجیه اقدامات ناشایست پزشکان متخلف نیز پرداخته و ازآن‌ها دفاع می‌کنند. برای مثال بارها دیده شده که موضوع اضافه دریافتی پزشکان را نه تنها تقبیح نکرده بلکه آن را تنها چاره‌ی پزشکان برای امرار معاش عنوان کرده‌اند. یا در موضوع تعرفه‌های پزشکی، با انجام مقایسه‌های نادرست نه تنها شان جامعه‌ی پزشکی را پایین آورده بلکه باعث ایجاد موجی از ناامیدی در میان پزشکان جوان می‌گردند. علاوه بر این برخی از مدیران با استفاده از نام و عنوان خود، انجام هرگونه نقد به جامعه‌ی پزشکی را امنیتی جلوه داده و حتی بر موضع‌گیری مسئولان ارشد دولت نیز تاثیرگذاری دارند. این شواهد نشان می‌دهد که برخی دانسته یا نادانسته، مسیر نقد و اصلاح را بر روی جامعه‌ی پزشکی بسته‌اند.
واقع‌بین باشید
اظهارات عجیب برخی از پزشکان و استقبال فضای مجازی از این‌گونه اخبار، باعث شده که تصور عامه از جامعه‌ی پزشکی دست‌خوش تغییرات گسترده‌ای شود. چرا که برخی از فعالان صنفی پزشکی برای رسیدن به خواسته‌های خود، گاهی مجبورند از کاه، کوه بسازند و مشکلات را بیش از آن‌چه هست، بازتعریف کنند. حتی در اعتراضات خود نیز با تکیه بر دلائل ضعیف، زمینه را برای ایجاد بی‌اعتمادی به تمام جامعه‌ی پزشکی، فراهم می‌نمایند. در حالی که نظام سلامت کشور بر روی دوش پزشکان شریفی استوار شده است که در میدان‌های مختلف، صداقت و اخلاص خود را اثبات کرده‌اند. همین پزشکان بودند که در دوره کرونا، با تمام سختی‌ها ایستادگی کرده و سلامت را برای مردم به ارمغان آوردند. در نتیجه‌ی زحمات همین پزشکان بود که ایران جزو چند کشور اندکی در جهان قرار گرفت که به فناوری ساخت واکسن کرونا دست پیدا کرد. علاوه بر این سال‌ها است که دیگر هیچ بیماری نیاز ندارد برای درمان راهی کشورهای دیگر شود. چرا که امروزه پیچیده‌ترین عمل‌های جراحی نیز در کشور اجرایی و با موفقیت به سرانجام می‌رسد. به همین دلیل می‌توان با اطمینان گفت که پزشکان متخلف یا صنفی‌زده تنها بخش کوچکی از جامعه‌ی پزشکی را تشکیل می‌دهند. بخش کوچکی که با برخی تصمیمات و اظهارات نابجا باعث بدنام شدن تمام اعضای این جامعه در نگاه مردم شده‌اند. در مقابل با تقویت گفتگوهای کارشناسی نیز می‌توان انتظار داشت که راه‌حل‌های مناسبی برای مشکلات پیش‌پای جامعه‌ی پزشکی ارائه شود. مشکلاتی که شایسته‌ی جامعه‌ی پزشکی کشور نبوده و حل اساسی آن‌ها بایستی اولویت وزارت بهداشت قرار گیرد.