به گزارش الف پس پیروزی دونالد ترامپ برای بار دوم در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و برخی اظهارات متفاوت وی نظیر اراده وی برای پایان دادن به جنگ ها عده ای از تحلیلگران داخلی را به این نظر رسانده که فرصت مناسبی برای مذاکره با آمریکا پدید آمده که نباید آن را نادیده گرفت. دراین تحلیل ها از اقدامات خصمانه ترامپ درباره ایران و به خصوص دستورش برای ترور شهید سلیمانی به عنوان موانعی مشابه موانع گذشته در تاریخ سیاست خارجی ایران یاد می شود که منافع ملی بر آن ارجحیت یافته. با این حال برخی واقعیات موجود این قیاس را باطل می کند و به نظر می رسد این واقعیات چنان روشن و آشکارند که دستکم پیش دستی ایران را برای گشودن باب مذاکره بی وجه می سازند. این حقیقت حتی گاه از زبان برخی چهره های جریان اصلاح طلب که همواره از زیان های فقدان یک رابطه متعارف با آمریکا گفته ا ند نیز شنیده می شود.  

به تازگی سیدمصطفی هاشمی‌طبا معاون رئیس‌جمهور در دولت اصلاحات در این زمینه گفته است:  ما در سال ۲۰۱۵ با کشورهای اروپایی و آمریکا قرارداد و توافقنامه امضا کرده‌ایم و همین رئیس‌جمهور آمریکا به محض اینکه در قدرت به ثبات رسید، قرارداد را باطل اعلام کرد و بعد هم با گستاخی عنوان کرد که دوباره مذاکره کنیم تا توافقی که مورد نظر ماست بسته شود. این یک اتفاق ناخوشایند است و به هیچ عنوان نمی‌توان از آن دفاع کرد.

او تصریح کرده است:  اینکه فردی مانند ترامپ امضای رئیس‌جمهور قانونی و رسمی آمریکا را قبول ندارد و عنوان می‌کند باید دوباره مذاکره صورت بگیرد خیلی اهانت‌آمیز است و چنین فردی قابل مذاکره نیست و اصلا نمی‌توان با چنین فردی صحبت از گفت‌وگو کرد. تا وقتی نشانه‌هایی مبنی بر تغییر رویه در ترامپ دیده نشود، دلیل وجود ندارد که بتوان با اطمینان گفت شرایط تغییر کرده است.

به گفته وی اوباما معاهده پاریس را امضا کرداما ترامپ آن را لغو کرد. بعد بایدن به قدرت رسید، دوباره آن را امضا کرد، اما در روزهای اخیر ترامپ گفته که پس از حضور در کاخ سفید دوباره از این معاهده بیرون خواهد آمد. سوال این است که چگونه می‌توان با چنین فردی که به هیچ عنوان قابل پیش‌بینی نیست مذاکره کرد؟ واقعیت این است که شرایط برای لغو تحریم‌های ایران و مذاکره با آمریکا و غرب با به قدرت رسیدن ترامپ به بن‌بست رسیده است.

هاشمی طبا در پاسخ به این نظر که برخی عنوان می‌کنند ترامپ با توجه به تجربه چهار سال ریاست جمهوری در گذشته از نظر تصمیم‌گیری و سیاست‌ورزی تغییر کرده و این احتمال وجود دارد که از موضع‌گیری‌ها و اقدامات تند و رادیکال خود عدول کرده باشد می گوید: من بین این ترامپ و ترامپی که در سال۲۰۱۶ رئیس‌جمهور آمریکا بود تفاوت چندانی نمی‌بینم و فکر نمی‌کنم تغییر زیادی در سیاست‌های وی وجود داشته باشد. افرادی که قرار است در کابینه جدید وی باشند نیز تفاوت زیادی با کابینه قبلی نخواهند داشت و برخی نیز همان افراد هستند... از نظر خصوصیات اخلاقی و فردی نیز وی تفاوتی نکرده است. این موضوع را به خوبی می‌توان در فضای انتخابات ریاست جمهوری اخیر مشاهده کرد. در فضای انتخاباتی ترامپ به اندازه‌ای حرکات مستهجن و زننده انجام داد که انسان تأسف می‌خورد چگونه چنین فردی قرار است به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا فعالیت کند.

معاون رئیس‌جمهور در دولت اصلاحات اثر ادامه تحریم ها بر اقتصاد ایران را نیز چنین ارزیابی می کند:  بخش مهم از مشکل اقتصاد ایران، خارجی نیست، بلکه آنچه باعث شده اقتصاد ما ضعیف شود هرج و مرج در تصمیم‌گیری و سوء مدیریت بوده است. ریخت و پاش‌ها در اقتصاد ایران به اندازه‌ای است که اگر این وضعیت وجود نداشته باشد ما سالانه در حدود۱۵ میلیارد دلار سرمایه کشور را هدر می‌دهیم. این آمار به خوبی نشان می‌دهد که اگر قرار است وضعیت اقتصاد کشور بهبود پیدا کند باید جلوی این ریخت و پاش‌های بیهوده گرفته شود. واقعیت غیر قابل انکار این است که به اندازه‌ای که سیاست‌های اشتباه داخلی به ما ضربه زده است تحریم‌ها و فشار‌های بین‌المللی ضربه نزده است. اگر قرار است آقای پزشکیان اقدام موثری در این زمینه انجام بدهد باید جلوی این ریخت و پاش‌ها و هدر رفتن سرمایه‌های کشور را بگیرد. از سوی دیگر سیاست‌های اقتصادی اشتباه گذشته را تصحیح کند. تنها در چنین شرایطی است که می‌توان نسبت به بهبود وضعیت اقتصادی کشور خوشبین بود.

او البته در ارزیابی کلی خود از مسایل میان ایران و آمریکا هم می گوید:‌ ما هنوز کاملا مشخص نکرده‌ایم که از تقابل با آمریکا دنبال چه اهدافی هستیم و قرار است به چه چیزی برسیم. اینکه عنوان می‌شود ممکن است دولت پزشکیان رویکرد جدیدی در پیش بگیرد واقع‌بینانه نیست. آقای پزشکیان بدون رضایت سطوح بالای مدیریت و تصمیم‌گیری کشور نمی‌تواند کار خاصی انجام دهد. همان‌طور که در گذشته‌ هم شاهد بوده‌ایم، دولت پزشکیان در اینکه باید در مقابل آمریکا چه رویکردی در پیش گرفت، تصمیم گیرنده اصلی نیست و این موضوع در حیطه اختیارات لایه دیگری از مدیریت کشور است. در چهار دهه گذشته فضای تقابلی و تخاصمی وجود داشته که در ساحت‌های مختلف زندگی مردم تأثیر گذاشته است. در چهل سال گذشته آمریکا مرتب ایران را تهدید و تحریم کرده و در مقابل آن، مردم خشم خود را در خیابان‌ها با مرگ بر آمریکا نشان داده‌اند. تا زمانی که تقابل و تخاصم چنین صریح و رودررو باشد، نمی‌توان انتظار داشت که شرایط به سرعت تغییر کند تا طرفین ماجرا بتوانند برای بلندمدت تصمیم‌گیری اصولی داشته باشند.