«تافتون» به چه معناست؟

گروه فرهنگی الف،   3970511079

نان تافتون یکی از قدیمی‌ترین نان‌های ایرانیان بوده و گفته می‌شود تافتون پزی خیلی پیش‌تر از سنگک‌پزی در ایران رواج داشته است اما از سابقه تافتون پزی و نان تافتون در کشورمان اطلاع دقیقی در دست نیست.

«تافتون» به چه معناست؟

به گزارش ایسنا، این نان در قدیم در خانه‌ها پخته می‌شده و جنبه تولید خانگی و روستایی داشته است. بعدها که روستاها گسترش پیدا کردند، این تولید خانگی از خانه و روستا به بازار و شهر راه یافت و جنبه شهری پیدا کرد.

علی بلوکباشی در کتاب «در فرهنگ خود زیستن و به فرهنگ‌های دیگر نگریستن» درباره تافتون پزی آورده است:‌ در گذشته، زنان نان تافتون را در روستاها، می‌پختند و امروز هم برخی از تافتون‌پزان روستایی زن هستند. ابزار و وسایل تافتون پزی نیز با تفاوت‌های جزئی به همان شکل  قدیم روستایی به جا مانده است.  در حال حاضر هم تافتون‌های شهری کم و بیش همان ابزار و وسایلی را به کار می‌برند که نان پزهای روستایی به کار می‌برده‌اند.

تافتون یا «تافتان» و «تفتان» نان گرد یا بیضی شکلی است که به دیوار تنور می‌چسبانند و می‌پزند. این نان از مطبوع‌ترین و مرغوب‌ترین نان‌ها پس از نان سنگک است.

«تفتان» و «تافتان» در فرهنگ‌های «آنندراج»  و «نظام» آنچه از آفتاب یا از آتش گرم شده باشد، و قسمی از نان که آن را به هندی پراتها گویند، معنی شده است.  همچنین در این فرهنگ برای ضبط نام انواع نان‌ها، نان تفتان را با این بیت شعر از محسن تأثیر یاد کرده است: «بی‌مثل ز نعمت فراوان/ یکتا و دو تا چون نان تفتان»

در فرهنگ نظام نیز نام تافتون این طور معنی شده است:«تافتان، نام کلفتی است که به دیوار تنور زده، بپزند. مقابل نان سنگک که بر روی ریگ گرم روی زمین کوره پخته می‌شود. از ماده تافتن است. نان تافتان و تفتان نانی است کلفت‌تر از اقسام دیگر آن».

«تفتان صف مشبهه از لفظ تفت (مخفف تافتان) نان تنوری کلفت» واژه تافتان و تفتان که در گویش مردم تهران «تافتون» و در برخی گویش‌های دیگر «تافْدون» تلفظ می‌شود، از «تافت» یا «تفت» و پسوند «آن» ساخته شده است. تافت و تفت به معنی و مفهوم تاب و تفت و تب و گرمی است. شاید واژه تافتان و تفتان در اصل «تافت نان»، «تافته نان»، «تفت نان» یا «تفته نان»، به معنی نان تافته و سرخ و پخته شده با آتش بوده که به مرور زمان و کثرت استعمال حرف «نون» از آغاز کلمه نان در زبان محاوره افتاده و به صورت تافتان و تفتان درآمده است.

به نظر می‌رسد تفتان، وجه تسمیه این است که از جهت کلفت بودن باید زیادتر در تنور تافته شود و از تافتن به معنی گرم کردن است.

yektanetتریبون

پربحث‌های دیروز

  1. جلیلی: دولت شهید رئیسی بدون FATF نفت فروخت و واکسن خرید  

  2. احساسی کردن فضا علیه FATF/ پوردهقان: اعضای مجمع مسئولان ما هستند نه آمریکایی یا اسرائیلی/ زارع: تصویب FATF به نفع کشور است

  3. امام علی(ع) و امانت حکومت

  4. آمار نگران کننده استاندار تهران از مهاجران افغان و پاکستانی در پایتخت  

  5. بن گویر: آتش بس شود از کابینه استعفا می‌دهم

  6. همتی: مهمترین دغدغه کشور باید ثبات‌بخشی به اقتصاد باشد

  7. عامل اصلی وضعیت کنونی آلودگی هوا در کشور چیست؟

  8. گوش بری با میوه‌های لاکچری/ هر کیلو ۱.۴ میلیون تومان!

  9. ترامپ: اوکراین در حال نابودی است/ آتش‌بس غزه در دسترس است  

  10. ظریف: داخل یک سکوی سانتریفیوژ خریداری شده در سازمان انرژی اتمی مواد منفجره بود

  11. بررسی FATF در مجمع تشخیص مصلحت امیدوارکننده است/منافع ملی اقتضا می‌کند از سد FATF عبور کنیم

  12. فلاحت‌پیشه: لوایح «پارلرمو» و «CFT» را با ۱۵ «حق شرط» تصویب کرده بودیم

  13. افزایش خشونت علیه کادر درمان/ دو عامل مهم شروع دعوا: کمبود تخت و تعداد بالای همراه بیمار

  14. پیام مهم پزشکیان فردا از شبکه NBC پخش می‌شود  

پربحث‌های هفته

  1. آتشی که به جان حکمرانان آمریکایی افتاد

  2. تمرین کشت بادمجان !

  3. بیانیه دفتر «عبدالحمید» درباره اهانت اخیر یک مداح

  4. لایحه عفاف و حجاب در مجلس حاشیه ساز شد

  5. سخنان کوچک‌زاده در مجلس

  6. تلاش برای ترمیم زخمی که دولت احمدی‌نژاد بر جای گذاشت

  7. هشدار «کسینجر» درباره کدخدا!

  8. وقتی حجاب از میان برود، سایر مرزهای اخلاقی فرو خواهد ریخت

  9. راه حل‌های طلایی برای ناترازی برق

  10. نظرات برگزیده مخاطبان «الف»: باید به سلاح هسته‌ای و موشک قاره پیما مجهز شویم/ استیضاح وزرای دولت، سیاسی نیست

  11. پادگان شهری به نام اسرائیل

  12. کجا با این عجله؟!

  13. جاه‌طلبی هسته‌ای عربستانی‌ها: اورانیوم را غنی‌سازی می‌کنیم/ زنگ خطر برای ایران به صدا درآمد؟

  14. واکنش رئیس کمیسیون امنیت‌ملی مجلس به سخنان علم‌الهدی/ پیام مهم سپاه به دوستان و دشمنان/ سلبریتی‌نماهایی که بویی از فرهنگ نبرده‌اند

  15. رهبر معظم انقلاب: آمریکایی ها درباره ایران غالبا دچار خطای محاسباتی شدند

  16. فرمانِ امام علی(ع) برای تنبیه و تشهیرِ کارگزارِ خائن

  17. با ترامپ و ترامپیست ها چه کنیم؟

  18. پاسخ قالیباف به فریاد و ناسزای یک نماینده؛ روی مواضع اصولی خود ایستاده‌ایم

  19. یمن: ناوهواپیمابر آمریکا و تل‌آویو را هدف قرار دادیم

  20. ۵۰ ورزشگاهی که بعد از انقلاب اسلامی ساخته شد

  21. نامه ۱۲۰ نماینده مجلس به آملی‌لاریجانی: FATF هیچ فایده‌ای نداشته و راه‌های دورزدن تحریم را می‌بندد

  22. کیهان: آتش لُس‌آنجلس، آهِ کودکان غزه است

  23. انتقادها‌ به یکجانبه‌شدن وفاق / چه کسانی از پشت به مردم خنجر می‌زنند؟/ خطای باکو

  24. عراقچی اولین قربانی بی‌اخلاقی‌ها نیست/ شورش مهران مدیری/ آقای پزشکیان؛ تضمین مکتوب بگیرید!

  25. جلیلی: دولت شهید رئیسی بدون FATF نفت فروخت و واکسن خرید  

آخرین عناوین