در جلسه علنی روز سهشنبه 30 دیماه مجلس شورای اسلامی، سؤالات جواد کریمی قدوسی و فرهاد بشیری از محمدجواد ظریف مطرح شد و نمایندگان مجلس بعد از استماع سخنان وزیر امور خارجه از پاسخهای ایشان قانع نشدند و دو کارت زرد به ایشان دادند.
سؤال جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد درباره تلاش برای مذاکره با آمریکا سه هفته بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی بود که نمایندگان نسبت به سخنان ظریف با 55 رأی موافق، 173 رأی مخالف و 18 رأی ممتنع نظر خود را اعلام داشتند و یک کارت زرد به ایشان دادند.
سؤال فرهاد بشیری، نماینده پاکدشت نیز درباره ضعف وزارت خارجه در دیپلماسی اقتصادی بود که در نهایت نمایندگان با 90 رأی موافق، 138 رأی مخالف و 12 رأی ممتنع از توضیحات ظریف قانع نشدند و به وی کارت زرد دیگری دادند.
اگرچه نظر نمایندگان محترم است اما برخی سخنان جواد کریمی قدوسی طبق معمول چندان دقیق نبود که از این بابت اشاره به آنها مهم است.
- کریمی قدوسی در بخشی از سخنان خود اذعان داشت «یک هفته قبل از آن{شهادت سردار سلیمانی} هم با برگمن افسر رژیم صهیونیستی ملاقاتی داشتید و این شهادت زیرساختهایی را فراهم کرد».
در پاسخ به این سخنان محمدجواد ظریف بیان میکند «ملاقات بنده نه یک هفته قبل از سردار سلیمانی بود بلکه یک سال و نیم قبل برای آزاد کردن یک سلیمانی دیگر بود و آن دکتر{مسعود} سیلمانی بود. فرد ملاقاتکننده یک همراه داشت که بعد مشخص شد که ۱۰ سال پیش در رژیم صهیونیستی بوده است».
بدون شک از این جهت ایراد و انتقاداتی نمیتوان به آقای ظریف وارد دانست؛ چرا که ایشان بهصراحت اذعان میکند از وجود چنین فردی در جلسه اطلاع نداشته است. همچنین در بسیاری از جلسات دیپلماتیک شاید نتوان تمامی اعضای مشارکتکننده در جلسه را پیشبینی نمود و اصولاً مذاکره با یک فرد یا گروه خارجی هرگز به معنای تائید آنها نیست. بدون شک اگر چنین امری صحت داشت نمیشد با هیچ فرد یا گروهی که با منافع ملی تضاد و در تخاصم هستند وارد گفتوگو شد. به همین خاطر است که ظریف در بخشی از پاسخ خود میگوید: «بنده همچنین با جان کری یا صدام مذاکره کردم اما مگر از این مذاکره بنده خوشم میآمده است».
لازم به یادآوری است که دکتر مسعود سلیمانی، دانشمند ایرانی بود که 15 مهرماه 1397 برای یک دوره فرصت مطالعاتی وارد فرودگاه شیکاگو شد اما در اقدامی غیرقانونی به مدت 14 ماه بازداشت گردید. بنابراین وظیفه وزارت امور خارجه است که از تمامی ابزارهای لازم برای حفاظت از جان و حقوق اتباع ایرانی بهره گیرد و اگر در این زمینه کمکاری انجامشده بود حتماً میباید مورد بازخواست قرار میگرفت.
- در بخش دیگری این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح میکند که «نماد این شهادت{قاسم سلیمانی} برجام بود، برجامی که چند روز قبل هم خطاب به اروپاییها اعلام کردید، ایران برجام را زنده نگهداشته است اما برجام مُرد و بوی گند آن مردم را آزرده کرده و این مجلس انقلابی با قانون انقلابی خود آن را دفن کرد».
قطعاً اینگونه سخن گفتن از تریبون مجلس شورای اسلامی جایز نیست. همچنین سیاست استکباری آمریکا در قبال ایران بعد از انقلاب اسلامی شکل گرفت و هرگز نمیتوان توافق هستهای را بهعنوان مبدائی برای دشمنی آمریکا بهحساب آورد. فراموش نشود دولت واشنگتن در چهار دهه گذشته تمام برنامهها و سیاستهای خود را بر مبنای محدودسازی، تضعیف و از بین بردن قدرت ایران قرار داده است. همچنین «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» در راستای دفن کردن برجام نبوده بلکه به روایت ماده اول آن در راستای تأمین شروط نهگانه مقام معظم رهبری در خصوص توافق هستهای بوده است.
محمدجواد ظریف نیز در سخنان خود اشاره میکند «قانونی هم که مجلس محترم هم تصویب کرد برای اجرایی شدن برجام است و نه برای دفن برجام. دستکم ریاست محترم مجلس اینگونه به ما فرمودند».
- کریمی قدوسی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان میکند «زمانی سردار سلیمانی ترور شد که 700 هیئت در پوشش برجام و برای عادیسازی فعالیتهای تجاری بهقصد تخلیه اطلاعاتی نظام در بحث اجتماع، فرهنگ و اقتصاد وارد کشور شدند، اطلاعات را بردند و نفوذیها را باقی گذاشتند و عملیاتها را با وجود آن نفوذیها ادامه دادند».
این سخنان نیز از جهات مختلف قابل نقد است. در اینکه به دلیل تحریمها و کارشکنیهای آمریکا کشورهای مختلف نتوانستند در ایران سرمایهگذاری کنند هیچ شک و شبههای وجود ندارد، همچنین در اینکه دشمن به دنبال نفوذ و ضربه زدن است تردیدی نیست اما اینکه عنوان شود 700 هیئت در پوشش برجام بهقصد تخلیه اطلاعات وارد کشور شدند، نفوذیهای خود را باقی گذاشتند و تاکنون نیز آنها به اقدامات خود ادامه میدهند نشاندهنده ضعف جدی سیستمهای امنیتی و اطلاعاتی نظام جمهوری اسلامی ایران است که این سخنان صحت ندارد. حداقل انتظار است که جناب آقای قدوسی مدارک و مستندات خود را دراینباره بیان نماید. درواقع چگونه است که بعد از گذشت چند سال هنوز این نفوذیها شناسایی نشدهاند؟
- در قسمت دیگری از سؤال مطرحشده توسط کریمی قدوسی خطاب به ظریف و مجلس عنوان میشود «زمانی جریان مقاومت به شهادت رسید که آقای روحانی بدون اتخاذ کوچکترین تدبیر در آبان 97 در بحث بنزین کشور را وارد یک آشوب کرد» اما عضو کمیسیون امنیت ملی دقیقاً مشخص نمیکند این موضوعات چه ارتباطی با وزیر امور خارجه و سؤال از ظریف دارد. در واقع بیتدبیری دولت در آبان 98(و نه 97) اگرچه عیان و آشکار است اما اینکه در سؤال از وزیر خارجه به یک موضوع داخلی استناد شود قطعاً صحیح نیست.
- همچنین لازم است درباره برخی سخنان مانند «خارج ساختن 36.1 میلیارد دلار و 80 تن طلا از طریق باند سلیمانیه در تهران و خارج ساختن آنها از کشور برای فروپاشی اقتصاد» ابهامزدایی صورت گیرد.
توجه به این مسائل از آن جهت حائز اهمیت است که اگرچه انتقادات جدی نسبت به سیاست خارجی دولت و ضعفهای توافق هستهای وجود دارد اما نمایندگان ملت که از تربیون مجلس به ایراد سخن میپردازند انتظار است سخنان دقیق، مستدل و مستند ارائه دهند. تنها در این صورت است که شأن و جایگاه مجلس شورای اسلامی حفظ میشود. بخصوص که این سخنان را مردم از طریق رسانههای مختلف پیگیری میکنند و در نوع نگاه آنها نسبت به کلیت مجلس شورای اسلامی تأثیرگذار خواهد بود.