کد مطلب: 170369
اندکی پرداختن به میراث مکتوب؛
بزرگترین موقوفات ایران (بخش چهارم)
دکتر اکبر ایرانی* 21 آبان 91
تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۱ ساعت ۱۶:۰۶
بی شک بزرگترین موقوفات تاریخ ایران مربوط به حضرت امام رضا(ع) است که در سراسر ایران، آثار و تأثیرات شگرف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن بر احدی پوشیده نیست. بخش زیادی از این موقوفات مربوط است به کتابخانه ها، کتب نفیس خطی و مدارس علمیه. موقوفات مرحوم حاج حسین آقا ملک یکی از آنهاست که گویا بزرگترین موقوفه شخصی در تاریخ ایران باشد که کتابخانه، موزه و اموال و املاک بسیاری را وقف امام رضا-علیه الصلوة و السلام- کرده است. نفایس خطی این کتابخانه در میان کتب خطی ایران بسیار نفیس است و گویای درک و شناخت و معرفت آن رادمردِ تاریخِ فرهنگِ ایران در انتخاب و خرید این آثار است. قطعاً تمام پژوهشگرانی که از کتابخانه او استفاده کرده و نسخ خطی کتابخانه او را تحقیق، تصحیح و منتشر کرده اند، یاد او را گرامی می دارند و بر او -در هر جای دنیا که باشند- درود می فرستند.
نام نیکی گر بماند ز آدمی / به کزو ماند سرای زرنگار
یکی دیگر از موقوفات علمی فرهنگی در دوره قاجار، موقوفه مدرسه سپهسالار (مطهری) بود که امین الدوله محمد حسین خان سردار اصفهان در سال 1296 تأسیس کرد. کتابخانه این مدرسه علمیه خصوصاً بخش خطی آن نیز از کتب بسیار نفیسی برخوردار است که نام و یاد بانیان و متولیان این موقوفه کریمه را ماندگار ساخته است.
در 70-80 سال اخیر هم، موقوفات محمود افشار خدمات فرهنگی و آموزشی بسیاری به فرهنگ ایران، آموزش زبان فارسی، گسترش پژوهشهای ایران شناسی و انتشار کتب ایران شناسی کرده است که زیر نظر مرحوم ایرج افشار منتشر می شد. حتی در خارج از ایران نیز موقوفاتی از جمله اوقاف گیپ برای انتشار کتب فارسی ایجاد شد. در سال 1902 میلادی، جین گیپ به یادبود مرگ ناگهانی پسرش ایلایاس، اموال خود را وقف تولید آثار علمی به سه زبان فارسی، عربی و ترکی کرد. در آن زمان که مرحوم علامه قزوینی در انگلیس بود کتابهایی از جمله دو کتاب چهار مقاله عروضی سمرقندی و تاریخ جهانگشای جوینی را توسط اوقاف گیپ به چاپ رساند.
طبعاً اینها مشت نمونه خرواری است که به ذکر آنها برای آگاهی و اطلاع رسانی و تشویق علاقه مندان به توسعه و ترویج فرهنگ اسلامی ایران و کمک به انتشار آثار علمی بسنده شد.
یک خاطره از نارا
یاد زنده یاد استاد ایرج افشار بخیر که همیشه اسباب امور خیر فرهنگی را فراهم می کردند. دانشگاه اوساکا تصمیم به برگزاری پنج همایش تخصصی در باره ایران، تشیع و تمدن اسلامی گرفته بود. راهنمای اصلی برنامه ها در انتخاب و تعیین موضوع و سخنرانان، ایشان بودند. البته دکتر رجب زاده هم که بیش از30 سال است در آنجا به تدریس زبان فارسی و مطالعات ایرانشناسی اشتغال دارد، مشوق ژاپنی ها برای برپایی این کنفرانس بود.
برنامه بازدید از دو شهر تاریخی کیوتو و نارا، بخش سیاحتی این همایش بود. آنچه بیش از همه توجه مرا هنگام بازدید از معبد نارا به خود جلب کرد، قسمتی بود که اختصاص یافته بود به جایگاهی برای زنده نگه داشتن یاد واقفان و بانیان و حامیان امور خیر در تمام زمینه ها، از وقف به معبد گرفته تا کارهای فرهنگی، خدماتی، آموزشی و درمانی و غیرو. دهها هزار تابلو کوچک که هر رهگذری شیفته این نوع قدردانی از افراد خیر می شود.
ارجگزاری به بانیان فرهنگی
در هر جای دنیا از مراکز علمی و ادبی و دانشگاهی گرفته تا موزه ها و مؤسسات انتشاراتی و غیرو که گذری کنیم، اثری و ردّ پایی از بزرگان فرهنگ ایران و بانیان و خادمان کتب و نسخ خطی و آثار موزه ای به چشم می بینیم. آیة الله مرعشی نجفی، حجة الاسلام وزیری(یزد)، سپهسالار(مطهری)، حاج حسین آقا ملک و دهها فرهنگ دوست فرهیخته ای که منشأ امور خیر در وقف کتاب و کتابخانه شده اند و هزاران محقق و دانشجو از رهگذر نیت و عمل پسندیده ایشان به سطوح عالیه علمی و ادبی نائل گشته اند.
ساخت تندیس این بزرگان توسط متولیان امور وقف و شهرداریها در فضایی که زیبنده جایگاه و شأن آنان باشد، کوچکترین کاری است که می توان برای معرفی و ارجگزاری به خدمات اینان صورت داد. چه با این اقدام، هم یاد آنان گرامی داشته می شود و هم نسل امروز با بانیان و خادمان فرهنگ مکتوب آشنا می شوند و هم محتمل است بسیاری از دوستداران فرهنگ ایران، به انجام کارهای مشابه در امور خیر فرهنگی و کمک به نشر آثار علمی تشویق شوند.
ادامه دارد...
*مدیر عامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب
درخواست از بانیان و حامیان فرهیخته و فرهنگ دوست برای حمایت از چاپ و انتشار آثار ارزشمند ایران و اسلام
نام نیکی گر بماند ز آدمی / به کزو ماند سرای زرنگار
یکی دیگر از موقوفات علمی فرهنگی در دوره قاجار، موقوفه مدرسه سپهسالار (مطهری) بود که امین الدوله محمد حسین خان سردار اصفهان در سال 1296 تأسیس کرد. کتابخانه این مدرسه علمیه خصوصاً بخش خطی آن نیز از کتب بسیار نفیسی برخوردار است که نام و یاد بانیان و متولیان این موقوفه کریمه را ماندگار ساخته است.
در 70-80 سال اخیر هم، موقوفات محمود افشار خدمات فرهنگی و آموزشی بسیاری به فرهنگ ایران، آموزش زبان فارسی، گسترش پژوهشهای ایران شناسی و انتشار کتب ایران شناسی کرده است که زیر نظر مرحوم ایرج افشار منتشر می شد. حتی در خارج از ایران نیز موقوفاتی از جمله اوقاف گیپ برای انتشار کتب فارسی ایجاد شد. در سال 1902 میلادی، جین گیپ به یادبود مرگ ناگهانی پسرش ایلایاس، اموال خود را وقف تولید آثار علمی به سه زبان فارسی، عربی و ترکی کرد. در آن زمان که مرحوم علامه قزوینی در انگلیس بود کتابهایی از جمله دو کتاب چهار مقاله عروضی سمرقندی و تاریخ جهانگشای جوینی را توسط اوقاف گیپ به چاپ رساند.
طبعاً اینها مشت نمونه خرواری است که به ذکر آنها برای آگاهی و اطلاع رسانی و تشویق علاقه مندان به توسعه و ترویج فرهنگ اسلامی ایران و کمک به انتشار آثار علمی بسنده شد.
یک خاطره از نارا
یاد زنده یاد استاد ایرج افشار بخیر که همیشه اسباب امور خیر فرهنگی را فراهم می کردند. دانشگاه اوساکا تصمیم به برگزاری پنج همایش تخصصی در باره ایران، تشیع و تمدن اسلامی گرفته بود. راهنمای اصلی برنامه ها در انتخاب و تعیین موضوع و سخنرانان، ایشان بودند. البته دکتر رجب زاده هم که بیش از30 سال است در آنجا به تدریس زبان فارسی و مطالعات ایرانشناسی اشتغال دارد، مشوق ژاپنی ها برای برپایی این کنفرانس بود.
برنامه بازدید از دو شهر تاریخی کیوتو و نارا، بخش سیاحتی این همایش بود. آنچه بیش از همه توجه مرا هنگام بازدید از معبد نارا به خود جلب کرد، قسمتی بود که اختصاص یافته بود به جایگاهی برای زنده نگه داشتن یاد واقفان و بانیان و حامیان امور خیر در تمام زمینه ها، از وقف به معبد گرفته تا کارهای فرهنگی، خدماتی، آموزشی و درمانی و غیرو. دهها هزار تابلو کوچک که هر رهگذری شیفته این نوع قدردانی از افراد خیر می شود.
ارجگزاری به بانیان فرهنگی
در هر جای دنیا از مراکز علمی و ادبی و دانشگاهی گرفته تا موزه ها و مؤسسات انتشاراتی و غیرو که گذری کنیم، اثری و ردّ پایی از بزرگان فرهنگ ایران و بانیان و خادمان کتب و نسخ خطی و آثار موزه ای به چشم می بینیم. آیة الله مرعشی نجفی، حجة الاسلام وزیری(یزد)، سپهسالار(مطهری)، حاج حسین آقا ملک و دهها فرهنگ دوست فرهیخته ای که منشأ امور خیر در وقف کتاب و کتابخانه شده اند و هزاران محقق و دانشجو از رهگذر نیت و عمل پسندیده ایشان به سطوح عالیه علمی و ادبی نائل گشته اند.
ساخت تندیس این بزرگان توسط متولیان امور وقف و شهرداریها در فضایی که زیبنده جایگاه و شأن آنان باشد، کوچکترین کاری است که می توان برای معرفی و ارجگزاری به خدمات اینان صورت داد. چه با این اقدام، هم یاد آنان گرامی داشته می شود و هم نسل امروز با بانیان و خادمان فرهنگ مکتوب آشنا می شوند و هم محتمل است بسیاری از دوستداران فرهنگ ایران، به انجام کارهای مشابه در امور خیر فرهنگی و کمک به نشر آثار علمی تشویق شوند.
ادامه دارد...
*مدیر عامل موسسه پژوهشی میراث مکتوب
درخواست از بانیان و حامیان فرهیخته و فرهنگ دوست برای حمایت از چاپ و انتشار آثار ارزشمند ایران و اسلام
کلمات کلیدی : وقف+میراث مکتوب+فزهنگ
ر.م
۱۳۹۱-۰۸-۲۱ ۲۲:۳۹:۰۷
لازمه از پارك ماركار يزد كه روي زمين موقوفه ايشون و انجمن زرتشتيان يزد ساخته شده هم يادي كنم، كه متاسفانه تنها شرط وقف هم كه "حفظ نام" اين خيرانديش است رو هم شهرداري يا ساير نهادهاي مربوطه به جا نياوردن
http://www.amordadnews.com/neveshtehNamyesh.aspx?NId=7934 (1017402) (alef-1)
http://www.amordadnews.com/neveshtehNamyesh.aspx?NId=7934 (1017402) (alef-1)
۱۳۹۱-۰۸-۲۲ ۱۲:۲۶:۴۹
با سلام باید از مرحوم محمد نمازی هم یاد کرد ایشان واقف اب شرب و لوله کشی شیراز وبیمارستان بزرگ نمازی هنرستان دبیرستان و یتیمخانه و......میباشند (1018011) (alef-1)
اعتدال
۱۳۹۱-۰۸-۲۳ ۰۰:۳۵:۵۵
به اسم موقوفه سوءاستفاده زیادی داره میشه لطفا در این زمینه هم اطلاع رسانی کنید (1018817) (alef-4)
کبود راهنگ
۱۳۹۱-۰۸-۲۳ ۰۹:۴۱:۳۵
از مرحوم امیر نظام کبود راهنگی ک بزرگترین موقوفه غرب کشور رو دارند و در شهرستان کبود راهنگ همدان هستند یادی میکنیم ک بیمارستان و مدرسه و مساجد و ... رو توسط ایشان بنا شده. (1019108) (alef-4)
پرویز انصاری
۱۳۹۱-۰۸-۲۶ ۱۶:۴۰:۲۴
باسلام- یک سوال دارم .روستای ما کلا موقوفه است. چگونه یک نفر در سالیان گذشته این اختیار را داشته که برای سرنوشت ودست رنج من وفرزندان من تصمیم بگیرد؟ از کجا این همه ملک بدست آورده واقعا این صد روستا را با مردمش خریده.؟ به نظر من این یک ظلم است ومتولیانش یک مشت مفت خور بنام امامان ودین وشریعت هست.وقف زمانی سود مند است که از دست رنج خود ملک شخصی ویا کارخانه ویاساخرا بخشیدن؟ت مدرسه پل جاده وغیره باشد .نه اینکه دست رنج افراد دیگه و (1023211) (alef-4)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
