برای انجام پژوهش‌های علمی، چاره‌ای جز مراجعه به مقاله‌های انگلیسی نداریم. گاهی نیز مجبوریم این مقالات را ترجمه کنیم. به عبارتی، اگر محققی نخواهد از جدیدترین پژوهش‌ها و مقاله‌ها استفاده کند، منابع زیادی را از دست خواهد داد. علاوه بر این، دانشجویان، اساتید و حتی دانش آموزان، برای انجام پروژه‌های درسی‌شان، نیاز به ترجمه مقاله دارند. همان‌طور که می‌دانید، مقاله‌های علمی حاوی واژگان تخصصی بسیارند، از این رو، برای ترجمه مقالات تخصصی به مهارت ترجمه و دیکشنری تخصصی نیاز خواهید داشت. اما بهترین دیکشنری برای ترجمه مقاله کدام است؟ هنگام انتخاب دیکشنری برای ترجمه مقاله، باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ در این مطلب، هر آنچه باید در مورد بهترین دیکشنری برای ترجمه مقاله بدانید برای‌تان خواهیم گفت.

تأثیر دیکشنری خوب برای ترجمه مقاله در بیان اهداف نویسندگان مقالات

مترجم، پیش از شروع ترجمه، باید این سؤالات را در نظر داشته باشد:

• هدف نویسنده یا نویسندگان مقاله از نگارش این مقاله چه بوده است؟
• این مقاله مربوط به کدام حوزه است؟

پاسخ این سؤالات مترجم را به سوی انتخاب بهترین دیکشنری تخصصی هدایت می‌کند.

بنابراین، در ترجمه مقاله، باید اهداف نویسنده را به بهترین شکل ممکن بیان کنید. همچنین، دیکشنری خوب برای ترجمه مقاله باعث می‌شود دایره وسیعی از لغات را در دسترس داشته باشد و در نتیجه، در معادل‌یابی برای کلمات به مشکل نخورید.

در انتخاب دیکشنری تخصصی، یادتان باشد که ممکن است یک دیکشنری برای ترجمه برخی از مقالات تخصصی کاربرد داشته باشد و برای برخی دیگر کاربرد نداشته باشد. در نتیجه، در انتخاب بهترین دیکشنری برای ترجمه مقاله این نکته را در نظر داشته باشید که برخی دیکشنری‌ها در زمینه‌های خاصی جامع‌تر هستند.

البته، در این بین، برخی دیکشنری‌های جامعی نیز وجود دارد. این دیکشنری‌ها می‌توانند در ترجمه انواع متنوع تخصصی به شما کمک کنند. آبی دیک یکی از بهترین و کامل‌ترین دیکشنری‌های تخصصی است. به عبارت ساده، اگر به دنبال دیکشنری تخصصی برای انواع متون تخصصی هستید، دیکشنری آبی دیک را از یاد نبرید.

مترجمین و تیم کنترل کیفی شبکه مترجمین ایران دیکشنری آبی دیک را طی سالیان سال، گردآوری کرده‌اند. این دیکشنری تخصصی نتیجه گردآوری واژگان تخصصی از متون تخصصی مربوط به حوزه‌های مختلف است. معانی این واژگان با وسواس انتخاب شده‌اند و پس از بازبینی، به صورت آنلاین، در اختیار کاربران قرار گرفته‌اند.

abidic.com دایره‌ی وسیعی از واژگان تخصصی و عمومی را در برمی‌گیرد. برای ارائه‌ی متنی دقیق و وفادار به مفهوم اصلی متن، می‌توانید به این دیکشنری مراجعه کنید.

جالب است بدانید که می‌توانید آبی دیک را به صورت آنلاین استفاده کنید. همچنین، می‌توانید نرم‌افزار آن را تهیه کنید.

رعایت اصل وفاداری در ترجمه مقاله

مقالات علمی عموماً با این اهداف منتشر می‌شوند:

• ثبت ایده یا یافته‌ای علمی جدید
• ارائه‌ نتایج یک سری آزمایش
• ارائه نتایج منحصربه‌فرد در مورد ایده‌ای نوین

این اطلاعات مهم باید به بهترین و دقیق‌ترین شکل ممکن، به زبان مقصد برگردانده شود. با استفاده از یک دیکشنری خوب، می‎‌توانید بهترین معادل را برای واژگان تخصصی انتخاب کنید.

برای درک بهتر موضوع، به مثال‌های زیر توجه کنید:

• مترجمی، در مقاله‌‌ای مربوط به علوم اجتماعی، کلمه‌ی «فایده‌گرایان» را «سودجویان» ترجمه کند! بدیهی است که مقاله، به‌طور کامل، مفهومش را از دست می‌دهد.
• در مقاله پزشکی یک مفهوم به درستی معادل یابی و ترجمه نشود. امکان دارد پزشکان با مراجعه به این مقاله به اشتباه بیفتد و حتی بر اساس آن، تجویز نادرست داشته باشند.

حال کاملاً مشخص است که یک ترجمه‌ی دقیق تا چه اندازه مهم و تأثیر گذار است.

استفاده از معادل‌های درست و دقیق کمک زیادی به رعایت اصل وفاداری در ترجمه مقاله می‌کند. وقتی مترجم به دایره لغات تخصصی کامل و دقیق دسترسی داشته باشد، می‌تواند جمله را، به‌طور دقیق، به زبان مقصد ترجمه کند.

روان بودن متن ترجمه شده

بدون وجود دیکشنری خوب، ارائه ترجمه روان و گیرا میسر نخواهد بود. مقالات علمی ساختاری آکادمیک و متنی ثقیل دارند، از این رو، برگرداندن‌شان به هر زبانی، اعم از زبان فارسی، کمی دشوار است. ساختار زبان انگلیسی نباید در متن ترجمه‌شده دیده شود. به عبارت ساده، متن نباید بوی ترجمه بدهد. متن ترجمه باید طوری باشد که خواننده فکر کند این متن تألیفی است و از همان ابتدا، به زبان فارسی نوشته شده است.

یک دیکشنری خوب برای ترجمه اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها

یکی از شروط انجام ترجمه روان و با کیفیت برگردان اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها است. برای مثال، اصطلاح "Ask much to have a little" معادل اصطلاح «به مرگ بگیر تا به تب راضی بشه» است. حال فرض کنید که یک مترجم ترجمه لغت به لغت این اصلاح را در یک متن بیاورد. «بیشتر بخواه تا کمی به تو بدهند»!! این متن کاملاً تصنعی است و خواندن آن برای خواننده خسته‌کننده خواهد بود.

در مقالات مربوط به حوزه علوم انسانی، مانند تاریخ، علوم اجتماعی و حتی روان شناسی، استفاده از اصطلاحات عامیانه و ضرب‌المثل‌ها به‌وفور دیده می‌شود. بنابراین، برای ترجمه این گونه مقالات، باید به دیکشنری اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها دسترسی داشته باشیم.

دیکشنری آبی دیک، با اضافه کردن بخشی با عنوان «دیکشنری اصطلاحات آمریکن هریتیج»، به مترجمان کمک می‌کند تا با بیش از ده هزار اصطلاح و ضرب‌المثل انگلیسی آشنا شوند و معادل دقیق فارسی آن را بدانند. بنابراین، برای ترجمه متون مربوط به حوزه علوم انسانی نیز می‌توانید به این دیکشنری جامع و دقیق مراجعه کنید.

سخن آخر

آیا بدون دیکشنری خوب نمی‌توان مقاله ترجمه کرد؟ پاسخ این سوال بستگی به کیفیتی مورد انتظارتان دارد. به عنوان جمع‌بندی، باید بگوییم اگر دیکشنری خوب در اختیار نداشته باشید، نمی‌توانید ترجمه مطلوبی را ارائه دهید. معادل‌یابی اهمیت ویژه‌ای در ترجمه مقاله دارد. بدیهی است ترجمه‌ای که بدون استفاده از دیکشنری تخصصی انجام شده باشد، ارزش چندانی نخواهد داشت. امروزه، می‌بینیم بزرگ‌ترین مترجمان جهان کلکسیونی از دیکشنری‌ها را در محل کارشان نگهداری می‌کنند. این بدین معنی است که برای ترجمه‌ی یک مقاله فقط مهارت مترجم کافی نیست. برای ترجمه مقاله‌، باید از دیکشنری‌های خوب استفاده کنید.