به گزارش روابط عمومي مركز پژوهش هاي توسعه و آينده نگري، يكصد و سومين نشست علمي-تخصصي با مديريت علمي، محمّد جعفري، رئيس امور اقتصاد كلان سازمان برنامه و بودجه كشور و همچنين با سخنراني، مجيدرضا حريري؛ رئيس اتاق بازرگاني مشترك ايران و چين، اصغر ابراهيمي اصل؛ معاون اسبق وزير نفت، امين ترفّع؛ مديركل دفتر تجاري‌سازي و امور تشكّل‌هاي وزارت راه و شهرسازي، علي باقري، پژوهشگر دانشگاه عالي دفاع ملّي و تحقيقات راهبردي و با مشاركت فعال جامعه علمي، پژوهشي، دانشگاهي، انديشگاهي، صاحب­نظران، مديران و كارشناسان دستگاه­هاي اجرايي ملّي و استاني به صورت مجازي برگزار شد.

در ابتدای این نشست محمّد جعفري، رئيس امور اقتصاد كلان سازمان برنامه و بودجه كشور ضمن بیان اهمیت موضوع در شرایط تدوین برنامه هفتم توسعه گفت: موضوع ارتباط با چین بسیار مهم است چراکه به نظر می­رسد در آینده نزدیک، این کشور می­تواند به اقتصاد اول دنیا تبدیل شود و اکنون نیز به عنوان بازیگر مهم در عرصه اقتصاد جهانی مطرح است.

وی خاطر نشان کرد: اولویت اول آمریکا در سیاست خارجه مهار چین است و این نوع مقابله اقتصادی، سیاسی و حتی شاید نظامی باشد.

جعفری ضمن اشاره به دیدار هفته گذشته چین با کشورهای حاشیه خلیج فارس ادامه داد: در عرصه بین­الملل نه کسی دوست صددرصدی است و نه دشمن صددرصدی. لذا بر این باوریم باید در عرصه بین­الملل فارغ از دوستی و دشمنی به اقتصاد توجه شود. ما برای هر سال 100 میلیارد دلار نیازمند سرمایه گذاری خارجی هستیم که از این عدد سهم قابل توجهی را برای چین در نظر گرفته­ایم.

جعفری با اشاره به پنج شریک اصلی تجاری ایران، بر اصل هم افزایی دستگاه­ها در مواجهه با این پنج کشور تاکید کرد و گفت: امید دارم این­گونه نشست­ها بتواند ما را به سمت همسویی بیشتر در سیاست گذاری خارجی و اقتصادی سوق دهد. ما می توانیم تجربه موفق مترو تهران و مشارکت چین در این پروژه را بار دیگر در قسمت­های دیگر تکرار کنیم.

در ادامه این نشست مجيدرضا حريري؛ رئيس اتاق بازرگاني مشترك ايران و چين به عنوان سخنران ابتدایی این نشست ضمن اشاره به عدم شناخت درست از چین در کشور گفت: در دنیا 4500 پژوهشکده در خصوص چین به صورت متمرکز مشغول مطالعه هستند. این در حالی است که ما در ایران حتی یک کتاب تألیفی در خصوص چین به زبان فارسی نداریم و هرچه هست ترجمه­های موجود غربی است. این نمونه مثل این می ماند که یک نفر ایران را از زاویه دید بی بی سی و فاکس نیوز بشناسد. لذا بی تردید این بی عملی در شناخت چین ما را به عدم برنامه ریزی مستقل در خصوص مواجهه با این کشور رسانده است.

وی ضمن بیان رابطه تجاری با چین خاطر نشان کرد: عدم داشتن یک ایده و یک برنامه منظم با چین در حالی که 130 کشور دنیا رابطه اصلی تجاریشان با چین است به شدت کشور را رنج می دهد و در واقع ما در ایران از نداشتن یک ایده اصلی و یک برنامه مدون تجاری با چین رنج میبریم.

حریری با تاکید بر عدم شناخت درست ما از چین ادامه داد: عدم شناخت فلسفه شرق و فرهنگ شرق باعث می شود ما در مواجهه با چین به­طور مداوم سورپرایز شویم. ما حتی ساختار حزبی چین را به درستی نمی شناسیم. بنابراین در ارتباط با چین نیازمند به­کارگیری انسان­های حرفه ای و ایجاد یک مرکز فرماندهی واحد و فهیم هستیم تا بتوان شناخت عمیق­تری از چین به دست آورد و جریان تجارت ایران و چین به­طور بهینه راهبری شود.

وی ضمن انتقاد از نگاه امروز برخی در کشور به موضوع چین، خاطر نشان کرد: ما نیازمند پیدا کردن خودمان در عرصه جهانی هستیم و برای این مهم نیاز به طراحی یک پازل در روابط جهانی برای کشور امری اجتناب­ناپذیر است.

وی در پایان ضمن انتقاد از قاعده محرمانگی بیهوده خاطر نشان کرد: از نداشتن پیوست رسانه ای در ارتباط با چین دچار لطمه شده ایم و سم­پاش­های موجود علیه رابطه چین با جهان را می توان با اقدامات بریتانیای کبیر در ابتدای جنگ جهانی اول علیه آمریکا مقایسه کرد و در مجموع این روند را ادامه یک جنگ رسانه ای می دانم.

در ادامه این نشست  اصغر ابراهيمي اصل؛ معاون اسبق وزير نفت با اشاره به سوابق اقدامات خود در ارتباط با کشور چین در طول دوران فعالیتش در سمت­های گذشته، خاطر نشان کرد: ما چین را خوب نمی­شناسیم ولی آنها ما را خیلی خوب می شناسند.

وی ضمن بیان خاطره خود از همراهی رئیس جمهور وقت "مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی" در سفر به چین خاطر نشان کرد: ما زمانی که می خواستیم قرارداد مترو با چین را ببندیم از حزب مذاکره را آغاز کردیم و در یک وضعیت مشارکتی کار را با هم شروع کردیم. شکار فرصت ها و رفتن به سمت حل مسائل کشور نیازمند یک باور همگانی است.

ابراهیمی اصل، ضمن اشاره به ساختار سیاسی چین ادامه داد: الگوی توسعه در نگاه چینی ها قابل کپی برداری نیست بلکه باید بر مبنای استعداد های داخلی هر کشوری طرح بندی توسعه، طراحی و اجرا شود.

وی ضمن اشاره به هفت پیشران توسعه در چین مبتنی بر نقشه راه این کشور گفت: چینی ها یک ضرب المثل دارند که می­گوید: در مبارزه با فساد هم با ببر و هم با مگس باید مبارزه کرد و با کسی در بحث مبارزه با فساد شوخی ندارند. صلح و هماهنگی، عدالت و قانون مداری، رعایت حسن همجواری و ایجاد توسعه همگانی چهار رکن اساسی اداره چین است.

وی ضمن اشاره به حرکت پرشتاب چین ادامه داد: یک سفیر چینی برای بکارگیری به عنوان سفیر، اسناد ارتباطی با کشور ثانی را از سال­ها پیش مورد مطالعه و بررسی قرار می­دهد تا به خوبی بداند که تاریخچه ارتباط چین با آن کشور چگونه بوده و چه ارتباطی در آینده باید شکل بگیرد. متاسفانه برخورد ناشایست دولت قبلی با پیمانکاران چینی و هندی باعث شد سرمایه گذاران این کشورها از ایران خارج شوند.

وی ضمن انتقاد از نگاه گاوصندوقی ما نسبت به چین، گفت: ما به چین به عنوان یک گاوصندوق نگاه می­کنیم که هر وقت احساس نیاز داشتیم درب آن گاوصندوق را باز می­کنیم و هر وقت نیازی نبود درب آن را می­بندیم و در ادامه تأکید کرد که نقشه راه مشخصی در سازمان برنامه به منظور ارتباط تجاری با چین طراحی نشده است و اگر شده باشد ما از آن اطلاعی نداریم.

ابراهیمی اصل ضمن اشاره همراهی دولت چین با ایران خاطر نشان کرد: ما با روش مدیریتی دوره قاجار نمی توانیم در قرن بیست و یک در مواجهه با کشورهای دیگر اقدام کنیم.

این سفیر پیشین ایران در کشورهای آفریقایی افزود: چینی ها خواهان این بودند که در سه سطح با هم کار کنیم. سطح اول می تواند حوزه انرژی های تجدیدپذیر باشد. تا صد هزار مگاوات در این بخش می توان برق تولید کرد و حتی به کشورهای همسایه و خاورمیانه برق صادر کرد. دوم کارهایی که نیازمند تبلیغات نیست، برای مثال سرمایه گذاری در میادین مشترک، چینی ها حاضر هستند در این میادین به عنوان طرف سوم سرمایه گذاری داشته باشند. سوم پتروپالایشگاه ها و صنایع پایین دستی پتروشیمی ها که محل مورد علاقه چینی ها برای سرمایه گذاری است.

وی در پایان ضمن اشاره به برنامه هفتم، بر ارتباط برنامه­ریزی شده و مدون با چین تأکید کرد و گفت: ما باید با بریکس کار کنیم. از برزیل تا چین باید طراحی همکاری داشته باشیم، چین حاضر است برای انتقال دیتا، کالا و برق سرمایه گذاری سنگینی در ایران داشته باشد.   

 امين ترفّع؛ مديركل دفتر تجاري‌سازي و امور تشكّل‌هاي وزارت راه و شهرسازي به عنوان سخنران سوم ضمن اشاره به تصویر چین از دنیا گفت: تمامی معادلات چین را وقتی متوجه می شویم که دنیا را از زوایه دید چین ملاحظه کنیم. 

این کارشناس با تاکید بر زاویه دید چین به دنیا خاطر نشان کرد: این درست است که جغرافیای ایران منحصر به فرد است اما نباید از یاد ببریم که ایران تنها مسیر برای چین نیست. در ضمن به صورت تاریخی مسیر تجارت در جهان شرق به غرب بوده و این در حالی است که سهم ما از ترانزیت تجارت چین به اروپا عملاً صفر است.

این کارشناس حوزه راه و شهرسازی در پایان گفت: با وجود نگاه مهم چین به بحث کریدورها، سیاست های ترانزیتی در کشور به صورت مجزا پیگیری می شود و نتیجه این بخشی نگری عدم استفاده از ظرفیت های ترانزیت کشور است. وی در خاتمه اشاره داشت متاسفانه غالب تصمیمات ما در حوزه مدیریت کریدورها به تقویت و ایجاد کریدورهای شمال- جنوب منجر می­شود و در سرمایه­گذاری­های انجام شده، کمترین توجه به کریدورهای شرق به غرب شده است.