به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، اردوغان همواره عادت دارد که حرف‌ها و مواضع مهم خود را در حال پرواز با هواپیما و در گفتگو با خبرنگاران اعلام کند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه رهبر حزب عدالت و توسعه، این بار نیز چنین کرد و در مسیر بازگشت از قزاقستان گفت که ممکن است به زودی با بشار اسد رئیس جمهور سوریه دیدار کند. 

رسانه‌های نزدیک به حزب حاکم ترکیه اعلام کرده‌اند که میانجیگری پوتین رفته رفته به نتیجه رسیده و قرار است اردوغان و اسد در یک کشور ثالث دیدار کنند. اما ترکیه هنوز هم مساله خروج نظامی را حل نکرده است.

پوتین میانجی شد، فرمول توافق، آشکار می‌شود
«روزنامه ترکیه» (Türkiye Gazetesi) به عنوان یکی از روزنامه‌های مهم تحت امر حزب حاکم ترکیه، از این موضوع خبر داده که سفر هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه به روسیه و درخواست او از پوتین برای وساطت و میانجیگری به نتیجه رسیده است. چرا که پوتین، نماینده ویژه خود یعنی لاورنتیف را به نزد بشار اسد رئیس جمهور سوریه فرستاده و بعد از آن نیز همکاران هاکان فیدان در یک هیات ترکیبی دیپلماسی امنیتی، در فرودگاه حمییم سوریه، با سوری‌ها دیدار کرده‌اند تا مذاکرات، نهایی شود.

اما آخرین چکش کاری، در آستانه قزاقستان صورت گرفته و ولادیمیر پوتین در حاشیه نشست شانگهای، در دیدار با اردوغان، به او گفته است: «اگر می‌خواهید به نتیجه برسد، لازم است به درخواست رئیس جمهور سوریه تن دهید و بخشی از نیروهایتان را از خاک سوریه خارج کنید».

خبرنگار روزنامه ترکیه از اردوغان پرسیده، آیا زمینه دیدار چهارجانبه بین ترکیه، روسیه، ایران و سوریه وجود دارد؟ اردوغان در پاسخ، به این اشاره کرده که چنین چیزی شدنی است و می‌خواهد از پوتین و اسد دعوت کند که به ترکیه بیایند. اما نهایی شدن این موضوع، منوط به سفر پوتین به ترکیه خواهد بود. 

اردوغان که در دو سال گذشته، همواره مشتاق عادی سازی رابطه با سوریه بوده، به خیال خود برای بشار اسد، پیش شرط تعیین کرده و گفته است: «البته می‌دانید که برای عادی شدن روابط ما، برخی چیزها لازم است. مثلاً زیرساخت‌های دموکراتیک سوریه و تضمین صلح فراگیر و همچنین ضرورت مبارزه با تهدیدات تروریستی پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن یعنی ی.پ.گ و دیگران».

اردوغان در حالی به خیال خود برای سوریه شرط تعیین کرده که اولاً این خود ترکیه بوده که برای عادی سازی روابط با سوریه اظهار اشتیاق کرده و دوم این که سوریه می‌تواند برای طرف مقابل شرط تعیین کند و نه ترکیه! چرا که هنوز هم بخش قابل توجهی از خاک سوریه، در اشغال نیروهای نظامی ترکیه و شبه نظامیان تحت حمایت آنکارا است.

وی درباره وضعیت کنونی سوریه گفته است: «پس از سفر آقای پوتین به ترکیه، شاهد آغاز یک روند جدید خواهیم بود. در جریان سالیان اخیر و رویدادهایی که در میدان سوریه می‌گذرد، همه به این باور رسیدند است که مکانیسم راه‌حل دائمی برای سوریه مهم است. کشوری که زیرساخت‌هایش ویران شده و مردمش در هم ریخته‌اند، ضروری است که دوباره روی پای خود بایستد و به بی‌ثباتی پایان دهد».

کشور ثالث، ایده معقول‌تری است
رجب طیب اردوغان به دنبال آن بود که بشار اسد را به ترکیه دعوت کند. اما دولت سوریه اعلام کرده که در شرایط فعلی، زمینه مناسبی برای چنین اقدامی وجود ندارد. چرا که بخشی از خاک سوریه در اشغال ترکیه است و از این گذشته، هنوز هم بیش از یکصد هزار نفر از شبه نظامیان مسلح معارض بشار اسد، تحت حمایت آنکارا هستند. بنابراین، ترجیح دمشق این است که دیدار در یک کشور ثالث صورت بگیرد.

برخی از منابع اطلاعاتی نزدیک به سرویس اطلاعاتی میت اعلام کرده‌اند که منظور از کشور ثالث، همانا عراق است و به احتمال قوی، طی روزهای آتی، شاهد دیدار بشار اسد و رجب طیب اردوغان در بغداد پایتخت عراق خواهیم بود. 

تماس رهبر مخالفین اردوغان با بشار اسد

اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوری خلق اعلام کرده که طی روزهای اخیر، به صورت تلفنی با بشار اسد رئیس جمهور سوریه، تماس تلفنی برقرار کرده است.

اوزگور اوزل که مدتی قبل، کرسی رهبری بزرگترین حزب مخالف اردوغان را از کمال کلیچدار اوغلو تحویل گرفت، اعلام کرده که بر اساس توافقی که با مشاورین اسد داشته، در روزهای آتی از طریق لبنان وارد سوریه خواهد شد و شخصاً با اسد دیدار خواهد کرد.

اوزل اعلام کرده که هدف اصلی او از دیدار با اسد، این است که اختلافات فعلی بین ترکیه و سوریه خاتمه پیدا کند. اوزل قبلاً به صورت تلویحی اعلام کرده که موضع سوریه برحق است و ترکیه باید هر چه زودتر نیروهای خود را از سوریه خارج کند.

چرا ترکیه عجله دارد؟

موضوع حضور بیش از چهار میلیون آواره و پناهجوی سوری در ترکیه، طی روزهای گذشته به یک موضوع امنیتی خطرناک تبدیل شد. چرا که در شهرهای قیصری، غازی عنتاب، حاتای، استانبول، شانلی اورفا و آنتالیا، ملی گرایان افراطی ترک، به مغازه و خانه های صدها پناهجوی سوری حمله کردند و صدها مغازه را به آتش کشیدند. علی یرلی کایا وزیر کشور ترکیه اعلام کرده که نزدیک به پانصد نفر در جریان این اتفاقات دستگیر شده اند.

حالا که احتمال تنش بین ترک ها و پناهجویان سوری بالا رفته و ترکیه در گیر و دار بحران اقتصادی، هنوز هم هزینه کلانی بابت حمایت از معارضین اسد پرداخت می کند، اردوغان به دنبال آن است که روابط آنکارا – دمشق را به سطح عادی برساند.

همچنین باید به این نکته نیز اشاره کرد که اردوغان می خواهد در سیاست داخلی نیز از این کارت سود ببرد و عادی سازی رابطه با سوریه را به مثابه یک اقدام مثبت ملی معرفی کند.