فرهیختگان نوشت: یادداشت جو بایدن در پایگاه خبری سی‌ان‌ان آب پاکی را روی دست عده‌ای ریخت که گمان می‌کردند با آمدن بایدن و پیروزی او در انتخابات، همه‌چیز به سال 2015 بازخواهد گشت و آمریکایی‌ها به‌سرعت مجری تعهداتی خواهند شد که دونالد ترامپ در ابتدای مارس 2018 آنها را تعلیق کرد. هرچند پیش از این او و همکارانش در کمپین دموکرات‌ها بارها گفته بودند بنا ندارند بی‌قیدوشرط به برجام بازگردند و حتی بارها از حفظ فشارها به تهران گفته بودند، اما این‌بار جو بایدن به صریح‌ترین وجه ممکن نقشه راه خود در مواجهه با ایران را توضیح داد و گفت که چه ایده‌ای درخصوص برجام در سر دارد.
نکته مهمی که او در این یادداشت مدنظر قرار داده و البته برخی در داخل به اشتباه آن را پالس مثبت به ایران می‌دانند این است که بایدن نقطه‌عطف نامه خود را مخدوش کردن سیاست‌های دونالد ترامپ در همه شئون قرار داده و تلاش کرده بگوید که ترامپ نتوانسته با سیاست‌های خود منافع ملی ایالات‌متحده را تضمین کند، و اینکه او در این یادداشت که به‌واقع می‌تواند تاحدودی مشخص‌کننده مانیفست نهایی دموکرات‌ها دربرابر ایران باشد، چگونگی تلاش برای مهار ایران را بازنمایی کرده است. به همین منظور بخش‌هایی از این یادداشت را مرور می‌کنیم.
بایدن در بخشی از یادداشت خود و پس از آنکه نتایج ناموفق سیاست‌های ترامپ درمقابل ایران را برمی‌شمارد، توضیح می‌دهد که «هیچ تردیدی درباره چالش‌ها و مشکلاتی که ایران بر منافع امنیتی آمریکا، دوستان و شرکای آمریکا تحمیل کرده، ندارد» و بلافاصله بدون اینکه هدف ترامپ را مخدوش کند یا تاکید کند که او و تیمش درصورت پیروزی در انتخابات به‌دنبال آن‌چیزی که ترامپ رفته، نخواهند رفت، صراحتا می‌گوید: «راه هوشمندانه و حساب‌شده دیگری نیز برای سختگیری علیه ایران هست.» تاکیدی که گویای اشتراک در هدف میان او و ترامپ است و نشان می‌دهد آنها صرفا در مسیر و روش‌ها با یکدیگر مشکل دارند.
اجازه دهید در اینجا به‌عنوان یک نکته مهم از میان یادداشت بایدن به عبارتی اشاره کنیم که توضیح‌دهنده بخش‌های ارزشمند برجام و نقش آنها در تعیین دستور کار و برنامه‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است؛ آنجایی که او از بخشی از استراتژی آمریکا در برجام نام می‌برد و همزمان این پیام را ارسال می‌کند که بخش حیاتی برجام ازنظر آمریکایی‌ها چیست. بایدن در ادامه به نظارت‌های فراپادمانی مندرج در برجام اشاره می‌کند؛ جایی‌که نشان می‌دهد این نظارت‌های شدید بر برنامه هسته‌ای ایران که تاکنون مشابهی در جهان نداشته، چقدر برای آمریکایی‌ها مهم است و روی آن حساب کرده‌اند. او این نظارت‌ها را این‌گونه توصیف می‌کند: «ترامپ به‌تنهایی از توافقی که چشم و گوش را در درون برنامه هسته‌ای ایران قرار می‌داد، خارج شد.»
بخش‌های دیگر متن درباره نزدیک شدن ایران به ساخت بمب هسته‌ای است و با توضیحاتی، مقدمه برای ارائه برنامه بایدن پس از حضور در کاخ‌سفید فراهم می‌آید. او در بخشی که می‌خواهد برنامه خود را مرور کند، اول از همه دوباره از تلاش خود برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای سخن می‌گوید و بعد از آن بازگشت آمریکا به برجام را نه مسیری برای جبران خسارات گذشته و نه حتی امکانی برای نشان دادن پایبندی به یک تعهد، که نقطه آغازی برای کلید زدن دیگر مذاکرات عنوان می‌کند، با ذکر یک شرط که آن هم بازگشت ایران به تعهدات برجامی خواهد بود (انگار نه انگار که اولا آمریکا پیش‌دستی کرد و از برجام خارج شد و ثانیا در این مدت خسارت‌های قابل‌توجهی از ناحیه ایالات‌متحده به ایران وارد شده است) و می‌گوید: «آمریکا نیز به توافق به‌عنوان نقطه شروعی برای دنبال کردن مذاکرات بعدی بازخواهد گشت.»
او البته به همین‌جا بسنده نمی‌کند و بلافاصله می‌گوید که به‌دنبال خواسته‌های بیشتری در برجام است و اضافه می‌کند: «ما با متحدان‌مان برای تقویت و گسترش مفاد توافق هسته‌ای کار خواهیم کرد و همزمان به دیگر نگرانی‌ها نیز توجه خواهیم داشت.»
در همین بخش بایدن توضیح می‌دهد که همزمان با آغاز مذاکرات برای توسعه برجام چه نیاتی در ذهن دارد. او از لزوم آزادی جاسوسان آمریکایی در ایران و همچنین لزوم پایان محکومیت مجرمان ایرانی سخن می‌گوید و تاکید می‌کند که بر موضوعات و مسائل منطقه‌ای تمرکز خواهد کرد. او در ادامه همین بحث و در گام سوم اقدامات خود می‌نویسد: «به تلاش‌ها برای عقب راندن ایران از فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده که دوستان و شرکای ما را در منطقه تهدید می‌کند، ادامه خواهیم داد.»
بایدن در این میان که به‌نظر می‌رسد علاوه‌بر تهدید دوباره ایران مسیری برای نشان دادن پایبندی خود به خواسته‌های صهیونیست‌هاست، به ناگهان سراغ موضوع رژیم‌صهیونیستی هم می‌رود و از تعهدش به رژیم‌صهیونیستی و تقویت شدن این رژیم اشغالگر در منطقه می‌نویسد و تاکید می‌کند: «همچنین با استفاده از توافق کمک‌های امنیتی آمریکا و اسرائیل که در زمان معاونت ریاست‌جمهوری من امضا شد، آمریکا از نزدیک با اسرائیل همکاری خواهد داشت تا اطمینان حاصل کند که تل‌آویو می‌تواند از خودش دربرابر ایران و بازیگران نیابتی آن دفاع کند.»
در قسمت دوم گام سوم هم او مجددا از ضروری بودن افزایش تحریم‌های ایران می‌نویسد و با پیش کشیدن موضوع حقوق بشر و همچنین برنامه دفاع موشکی ایران می‌نویسد: «ما همچنین به استفاده از تحریم‌های هدفمند علیه نقض حقوق بشر در ایران، حمایت این کشور از تروریسم و برنامه موشک‌‌های بالستیک ادامه خواهیم داد.»
این یادداشت هرچند کوتاه است، اما به‌خودی خود توضیح‌دهنده تلاش بایدن برای اجرای هوشمندانه و دقیق برنامه‌های ترامپ است، به‌گونه‌ای که دشمنی‌ها و فشارها علیه ایران حفظ شود، ولی به‌گونه‌ای رفتار نشود که کشورهای اروپایی و حتی چین و روسیه از آمریکا فاصله بگیرند و اجماع‌سازی بین‌المللی یعنی همان چیزی که ترامپ اعتقادی به آن ندارد، از بین برود.
