به گزارش الف، دولت آمریکا اعلام کرده در روزهای 13 و 14 فوریه(24 و 25 بهمن ماه) قرار است در ورشو کنفرانسی با تمرکز بر فعالیت های منطقه ای ایران برگزار شود. همزمان نیز اخباری در برخی رسانه های غربی منتشر شده مبنی بر این که اعطای معافیت خرید نفت از ایران در دور بعدی یعنی در اردیبهشت ماه از هشت به پنج کشور کاهش خواهد یافت و تایوان، ایتالیا و یونان از لیست معافیت ها حذف خواهند شد. البته برایان هوک، نمایند ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران چند روز قبل مدعی شده بود معافیت مشتریان نفت ایران تمدید نخواهد شد.

فعلاً نمی توان با قاطعیت گفت این اتفاق حتماً رخ خواهد داد اما سیاست آمریکا جلوگیری از کمبود تولید نفت و مدیریت قیمت است و در این راستا کاهش تدریجی و مداوم صادرات نفت ایران نیز در اولویت قرار دارد.

امیرحسین زمانی نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت 15 دی ماه گفته بود کشورهایی که از آمریکا معافیت گرفته اند بدلیل فشار آمریکا حاضر نیستند حتی یک بشکه بیشتر از معافیتی که اخذ کرده اند از ایران نفت بخرند. زمانی نیا همچنین عنوان کرد اگر چه سازوکار ویژه مالی اجرایی خواهد شد و کمک‌کننده هم خواهد بود اما مشکل‌گشا نخواهد بود.

بر اساس حرف های معاون وزیر نفت، احتمالاً بشود این گونه گفت سازوکار ویژه مالی در صورت راه اندازی ابزاری محدود و نه چندان کارآمد است که قرار نیست در مقابله با تحریم های ثانویه آمریکا اثرگذار باشد و صرفاً به بحث دارو و غذا اختصاص دارد.

البته زمان راه اندازی چنین سازوکاری نیز ابهام دارد و تاکنون تاریخ های متعددی هم از سوی طرف ایرانی و هم از سوی اروپایی ها عنوان شده که هیچ کدام صحیح نبوده اند. اما نکته این جاست اگر قرار نیست اتفاق مثبتی در روند تجارت خارجی و تسهیل تبادلات اقتصادی ایران صورت گیرد چرا حدود هشت ماه و نیم کشور درگیر چنین مذاکراتی شده است.

این نکته را دیروز کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در دیدار با هیئتی ایتالیا در قبال اروپایی ها مطرح کرده بود. خرازی تاخیرهای مکرر اتحادیه اروپا برای عملیاتی کردن سازوکار ویژه مالی تعامل با ایران موسوم به اس پی وی، به بهانه ناتوانی از اعمال نفوذ بر شرکت‌های اروپایی را غیرقابل پذیرش دانست و گفت: اگر دولت‌های اروپایی می‌دانستند بر شرکت‌های خود نفوذی ندارند، چرا با ایران وارد مذاکره شدند؟

بازی دوگانه اروپا

با وجود صحبت‌های رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، اما موضع اروپایی ها فراتر از سازوکار ویژه مالی، قانون مسدود کننده تحریم ها و ... است. در هفته های اخیر عملاً مشخص شده اروپایی ها خود به تکه ای از پازل ضدایرانی دونالد ترامپ تبدیل شده اند و صحبت از اعمال تحریم های جدید توسط آنها مطرح است و بهانه نیز حمایت از منافقین و گروهک تروریستی الاحوازیه و مقابله با برنامه موشکی و قدرت منطقه ای ایران است. راهبرد اصلی اروپا؛ مهار، کاهش و از بین بردن گام به گام مولفه های قدرت راهبردی ایران است و در زمینه مسائل منطقه ای و برنامه های دفاعی حتی با جرات می توان گفت اروپایی نسبت به آمریکایی ها حساسیت بیشتری دارند.

در این بین رسانه ها در روزهای اخیر از جلسه ای بین اروپایی ها و مسئولان دستگاه دیپلماسی کشورمان خبر داده اند که می تواند به عنوان نشانه ای از تعمیق اختلافات بین طرفین از آن یاد کرد. در این باره رویترز عنوان کرده روز هشت ژانویه(18 دی ماه) دیپلمات های فرانسوی، دانمارکی، هلندی، انگلیسی و بلژیکی در جلسه ای با مقامات وزارت خارجه نسبت به آن چه آزمایش های موشکی و اقدامات ایران در اروپا نامیده اند هشدار داده اند.

همچنین عنوان شده در این جلسه تنش و درگیری لفظی آن چنان بالا گرفته که مقامات ایرانی با عصبانیت جلسه را ترک کرده اند. در پی این جلسه، اتحادیه اروپا یک واحد نهاد دولتی ایران را به عنوان سازمان تروریستی معرفی می کند و دارایی های آن و دو فرد ایرانی را مسدود می کند.

بر اساس آن چه تاکنون منتشر شده می توان گفت اروپایی ها در قبال سازوکار نه چندان مشخص اس پی وی خواهان تحمیل تعهدات جدید به ایران در زمینه موشکی و مسائل منطقه ای می باشند. این در صورتی است که با خروج آمریکا از برجام قرار بود بدلیل پایبندی ایران به تعهداتش راه های جبرانی برای تضمین منافع اقتصادی تهران در نظر گرفته شود.

حال باید دید واکنش ایران در صورت اعمال تحریم های جدید از سوی اروپایی ها چه خواهد بود؟‌آیا این موضوع می تواند روی برجامی که عملاً فقط منحصر به تعهدات ایران شده اثرگذار نیز باشد. بدون شک ترامپ و رژیم صهیونیستی خواهان خروج ایران از برجام جهت ایجاد اجماع فزاینده علیه ایران می باشند اما به نظر می رسد ایران باید پاسخی منطقی و در عین حال قدرتمند به زیاده خواهی ها اروپایی بدهد و گرنه گستاخی آنها جهت همراهی با ترامپ و تحریم ایران افزایش خواهد یافت.