از مصائب دنیای سیاست در ایران، آن است که کنشگرانش به ساده‌سازی دچارند. موید این گزاره، اظهارات اخیر سید محمد صدر، سیاستمدار اصلاح‌طلب و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. او اخیراً در گفت‌وگویی و در پاسخ به این سوال که «چقدر ردپای تندروها و فشار‌های بیرونی به دولت را علت تعلل در تصویب FATF یا برجام می‌بینید؟ مثل ماجرای زمستان سخت که مطرح کردند و مذاکرات احیای برجام را عقب انداختند» اینگونه پاسخ داده است:
«متاسفانه این واقعیت وجود دارد. گروه‌های تندرو به هیچ وجه به منافع ملی و منافع مردم توجه ندارند و باعث می‌شوند که فشار‌هایی به دولت وارد شود. چه در ارتباط با سیاست خارجی، چه در ارتباط با سیاست داخلی و سیاستهای فرهنگی. این‌ها در مجلس، دولت، رسانه‌ها و ... هستند و ضربات مهلکی به جمهوری اسلامی می‌زنند.
من به آقای رئیسی در جلسه‌ای گفتم که اگر برجام و FATF حل نشود نمی توانید اقتصاد کشور را راه بیندازید و در نتیجه مشکلات اقتصادی بیشتر میشود و فشار بیشتری به مردم می‌آید و از سویی بار آن به دوش شما میفتد که رئیس جمهور هستید. من حس می‌کنم ایشان نظرات من را قبول دارد و گفتند آن زمان که مذاکرات احیای برجام مطرح بود، اعلام کردم طوری مذاکره کنید تا نتیجه بخش باشد و مذاکره برای مذاکره نمی خواهیم. اما به هرحال در عمل اینطور نشده است.»
اگرچه تاکید بر گره‌گشایی برجام و FATF از اقتصاد کشور و زندگی مردم، ادعایی است نادرست و چه‌بسا بسیاری از مشکلات فعلی و انسداد کنونی در کشور هم ریشه در همین تصور داشته باشد اما بررسی آن، تفصیلی جدا را میطلبد که موضوع این جستار نیست. تاکید بر جایی است که عضو مجمع تشخیص مصلحت، در تایید سوال مصاحبه‌کننده، به تاثیرپذیری مقامات کشور از ادعای موهوم زمستان سخت – که صرفاً از سوی برخی رسانه‌ها و تحلیلگران بیان شده بود – صحه می‌گذارد و به آن وزن می‌دهد. ادعایی که به ماجرای جنگ روسیه و اوکراین و نیاز اروپا به انرژی ایران اشاره داشت و برخی این تفسیر را داشتند که عدم توافق با غرب در تابستان ۱۴۰۱ و موکول‌کردن مذاکرات به زمستان، موجب خواهد شد تا غرب به‌دلیل نیاز وافر به مسئله تامین انرژی، امتیازات بیشتری را به ایران اعطا کند.
مسئله‌ای که اثرگذاری خاصی در تصمیم‌گیری دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکره‌کننده ایران نداشت و تنها توصیه برخی از تحلیلگران بود که به آن عمل نشد و پیروی‌نکردن از این توصیه هم دارای دلایلی است؛ من‌جمله اظهارات محمد مرندی، مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان که گفته بود علت عدم توافق در تابستان سال گذشته، دغدغه و نگرانی دولت بایدن نسبت به در پیش‌بودن انتخابات این کشور و حملات احتمالی حزب جمهوری‌خواه مبنی بر اعطای امتیازات فراوان دموکرات‌ها به ایران بود. علاوه بر این و بنا بر اظهارات وی، وقوع اغتشاشات در اواخر شهریورماه آمریکایی‌ها را به طمع اخذ امتیازات از ایران انداخت و به این دلیل چهارچوب توافق‌شده در تابستان سال گذشته، به سرانجام نرسید.
با این وجود، مشخص نیست فردی با جایگاه آقای محمد صدر، چگونه با قبول فرضیات عده‌ای به ساده‌سازی مسئله‌ای به این مهمی روی آورده است. آیا ایشان به‌عنوان یک سیاستمدار برای ادعای خود مستنداتی داشته که با قطعیت به آن تکیه میکند یا صرفاً بر اساس فرضیات و ادعاهای دیگران است که عدم احیای برجام را مرتبط به موضوع زمستان سخت و مسائل پیرامونی آن مرتبط میکند؟
به نظر می‌رسد که این سخنان محمد صدر، دارای ابعادی سیاسی بوده که کارکرد آن محکوم‌کردن رقبا و هجمه به جریان‌های مخالف است و از آن بوی مطامع سیاسی به استشمام می‌رسد. وگرنه درک چنین مسئله‌ای برای آب‌دیدگان این عرصه دشوار نیست که موضوعی ملی و به‌غایت مهم برای نظام، به ساده‌سازی دچار نشده و تحت تاثیر تفاسیر عده‌ای قلیل قرار نمی‌گیرد و قوه عاقله کشور بر مبنای واقعیات عمل میکند. چنین اظهاراتی که بعضاً دارای گستردگی است، این شائبه را در ذهن ایجاد میکند که شان سیاست و سیاست‌ورزی به‌قدری تنزل پیدا کرده که هر مسئله‌ای – ولو سطحی – بهانه‌ای برای حملات و تسویه‌حساب‌های جناحی قرار می‌گیرد؛ حتی موضوعی ملی و فراجناحی.
